Władysław Skoczylas

Władysław Skoczylas
	; Władysław Skoczylas (1928)
Data i miejsce urodzenia	4 kwietnia 1883 ; Wieliczka
Data i miejsce śmierci	8 kwietnia 1934 ; Warszawa
Narodowość	polska
Alma Mater	Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, Hochschule für Grafik und Buchkunst Leipzig
Dziedzina sztuki	grafika (drzeworyt), malarstwo, rzeźba
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Władysław Skoczylas (ur. 4 kwietnia 1883 w Wieliczce, zm. 8 kwietnia 1934 w Warszawie) – polski malarz, grafik, rzeźbiarz i pedagog; uważany za twórcę polskiej szkoły drzeworytu.

Życiorys

Urodził się w rodzinie związanej z kopalnią soli w Wieliczce. Ukończył gimnazjum w Bochni^[1]. W krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych studiował malarstwo u Teodora Axentowicza i Leona Wyczółkowskiego oraz rzeźbę w pracowni Konstantego Laszczki. W latach 1910–1913 uczył się w Paryżu rzeźby (u Antoine’a Bourdelle’a) i grafiki oraz drzeworytu w Hochschule für Grafik und Buchkunst Leipzig (1913). W 1908 objął posadę nauczyciela rysunków w Zakopiańskiej Szkole Przemysłu Drzewnego. W 1922 objął katedrę grafiki w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych, w latach 1929–1930 był jej dyrektorem^[2].

W 1914 otrzymał nagrodę w dziale drzeworytu na II Konkursie im. Henryka Grohmana. W 1918 został docentem grafiki i rysunku na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W 1928, na olimpijskim konkursie sztuki i literatury w Amsterdamie, uzyskał brązowy medal za cykl akwarel: Łucznik II (stojący), Łucznik II (klęczący), Jeleń świętego Huberta i Diana. Współzałożyciel ugrupowań: Stowarzyszenie Artystów Polskich „Rytm” (1922), Stowarzyszenie Polskich Artystów Grafików „Ryt” (1925) oraz Instytut Propagandy Sztuki. W okresie międzywojennym jego prace publikowała między innymi wydawana w Poznaniu „Tęcza”.

Charakterystycznym elementem jego stylu jest tzw. „grzebyk” Skoczylasa – zazębianie się czarnego z białym – który rytmizuje kompozycje. Jeden z największych zbiorów prac tego artysty znajduje się w Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce. Zgromadzono tam ponad 400 drzeworytów, akwarel, rysunków i dokumentów związanych z osobą twórcy.^[3]

Władysław Skoczylas został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (aleja zasłużonych-1-15)^[4]; autorami nagrobka są Oskar Hansen oraz Elżbieta i Emil Cieślarowie^[5].

Odznaczenia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 10 kwietnia 1934)^[6]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (27 listopada 1929)^[7]

Wybrane dzieła

Profil górala, 1911, suchoryt – I nagroda na 1. Konkursie Graficznym im. Henryka Grohmana w Zakopanem
Kościół dominikanów we Lwowie, 1912, akwaforta
Dworzyszcze, 1916
Pochód zbójników, 1916, drzeworyt
Teka zbójnicka, 1920, zbiór drzeworytów
- Głowa starego górala
- Pochód zbójników, 1916
- Janosik, 14 × 22 cm
Teka podhalańska, 1921, zbiór drzeworytów
- Walka ze smokiem
- Zaloty, 18,5 × 26,5 cm
- Sztuka
- Owocobranie, 1925, akwarela

Wybrane prace

Demonstracja uliczna, 1905, Muzeum Narodowe w Warszawie
Portret kobiety, 1907, Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu
Królewna z żabką, 1908, Muzeum Sztuki w Łodzi
Kościół w Rabce, ok. 1913
Głowa starego górala
Pochód zbójników, 1916
Ondraszek, 1926

Upamiętnienie

Władysław Skoczylas jest patronem ulic w Bochni, Krakowie, Częstochowie, Wrocławiu oraz od 1957 w Warszawie^[8]. Na frontowej ścianie budynku przy ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 37, gdzie artysta miał swoją pracownię, umieszczona jest pamiątkowa tablica.

Przypisy

↑ Historia. 1lo.bochnia.pl. [dostęp 2014-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 października 2014)].
↑ Poczet Rektorów [online], Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie [dostęp 2021-12-06] (pol.).
↑ Władysław Skoczylas [online], muzeum.wieliczka.pl [dostęp 2023-08-03] (pol.).
↑ Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW SKOCZYLAS, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19] .
↑ Cmentarz Powązkowski w Warszawie. (red.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. ISBN 83-03-00758-0.
↑ M.P. z 1934 r. nr 83, poz. 124 „za zasługi na polu pracy artystycznej i pedagogicznej”.
↑ M.P. z 1929 r. nr 278, poz. 644 „za zasługi na polu sztuki”.
↑ ulica Skoczylasa Władysława. [dostęp 2013-03-25].

Bibliografia

Stanisław Woźnicki, Władysław Skoczylas, Warszawa 1925.
T. Cieślewski syn, Władysław Skoczylas, inicjator i twórca współczesnego drzeworytu w Polsce, Warszawa 1934.
M. Grońska, Władysław Skoczylas, Warszawa 1966.
Eadem, Władysław Skoczylas – inicjator nowoczesnego drzeworytu w Polsce, [w:] idem, Nowoczesny drzeworyt polski, Ossolineum 1971, s. 88–106.

Linki zewnętrzne

Galeria prac Władysława Skoczylasa
Stanisław Woźnicki. Kreskowy rytm duszy polskiej. Drzeworyty Władysława Skoczylasa. „Zwoje”, czerwiec 1998. ISSN 1496-6115. (pol.).
Irena Kossowska: Władysław Skoczylas.
Prace Władysława Skoczylasa w Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka. muzeum.wieliczka.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-18)]..
Grafika i rysunki Władysława Skoczylasa w serwisie Polona.pl.

[1] Historia. 1lo.bochnia.pl. [dostęp 2014-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 października 2014)].

[Poczet_rektorów-2] Poczet Rektorów [online], Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie [dostęp 2021-12-06] (pol.).

[3] Władysław Skoczylas [online], muzeum.wieliczka.pl [dostęp 2023-08-03] (pol.).

[4] Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW SKOCZYLAS, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19] .

[5] Cmentarz Powązkowski w Warszawie. (red.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. ISBN 83-03-00758-0.

[6] M.P. z 1934 r. nr 83, poz. 124 „za zasługi na polu pracy artystycznej i pedagogicznej”.

[7] M.P. z 1929 r. nr 278, poz. 644 „za zasługi na polu sztuki”.

[8] ulica Skoczylasa Władysława. [dostęp 2013-03-25].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]