Tyne Daly

Tyne Daly
	; Tyne Daly (2009)
Imię i nazwisko	Ellen Tyne Daly
Data i miejsce urodzenia	21 lutego 1946 ; Madison, stan Wisconsin
Zawód	aktorka
Współmałżonek	Georg Stanford Brown (1966-90; rozwód); troje dzieci
Lata aktywności	od 1967
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ellen Tyne Daly (ur. 21 lutego 1946 w Madison) – amerykańska aktorka. Odtwórczyni roli detektyw Mary Beth Lacey w serialu kryminalnym CBS Cagney i Lacey (1982–88). Laureatka pięciu nagród Emmy, Złotego Globu i Tony Award^[1].

W 1995 została uhonorowana swoją własną gwiazdą w legendarnej Alei Gwiazd w Los Angeles^[2].

Życiorys

Wczesne lata

Urodziła się w Madison w stanie Wisconsin jako córka pary aktorskiej – Mary Hope (z domu Newell) i Jamesa Firmana Daly’ego (ur. 1918, zm. 1978)^[3]^[4]. Jej rodzina miała korzenie irlandzkie, angielskie, szkockie i niemieckie^[5]. Dorastała w hrabstwie Westchester z dwiema siostrami – starszą Pegeen (ur. 1943) i młodszą Glynnis (ur. 1948)^[6], która została żoną kompozytora Marka Snowa, oraz młodszym bratem Timothym (ur. 1956). Studiowała w Uniwersytecie Brandeisa^[7] i w Amerykańskiej Akademii Muzycznej i Dramatycznej w Nowym Jorku, gdzie jej wykładowcą był m.in. Richard Burton^[8].

Kariera

W wieku ośmiu lat trafiła na mały ekran w jednym z odcinków serii Foreign Intrigue (1954) u boku swojego ojca. W 1966 wystąpiła w produkcji off-broadwayowskiej Człowiek z masłem i jajkiem^[9]. W 1967 zadebiutowała na Broadwayu w roli Josie w sztuce That Summer - That Fall^[10] z Richardem Castellano, Jonem Voightem i Irini Papas. Jej kariera filmowa rozpoczęła się od udziału w melodramacie Petera Yatesa John i Mary (1969)^[11] u boku Dustina Hoffmana i Mii Farrow. Potem zagrała w dwóch głośnych filmach akcji z lat 70.: Strażnik prawa (1976) i Telefon (1977)^[12] z udziałem Clinta Eastwooda i Charlesa Bronsona.

Po gościnnych występach w produkcjach telewizyjnych, w tym Szpital miejski (1968), Ironside (1970), Mission: Impossible (1971), Ulice San Francisco (1974) i Barnaby Jones (1974), otrzymała rolę detektyw Mary Beth Lacey w serialu kryminalnym CBS Cagney i Lacey (1982–88), opowiadającym o przygodach dwóch policjantek z Nowego Jorku. Rola ta przyniosła jej trzy nagrody Emmy i cztery nominacje do nagrody Złotego Globu^[13]. W 1990 została uhonorowana Tony Award za rolę Rose w musicalu Gypsy^[14]. Popularnością wśród telewidzów cieszyła się także rola Maxine Gray w serialu Potyczki Amy (1999–2005), za którą zdobyła nagrodę magazynu „TV Guide” (2001), a także była nominowana sześć razy do nagród Emmy i Nagrody Satelity^[13].

Życie prywatne

26 czerwca 1966 wyszła za mąż za aktora Georga Stanforda Browna^[15], którego poznała na studiach. Mają trzy córki: Alisabeth (ur. 12 grudnia 1967), Kathryne Dorę (ur. 10 lutego 1971) i Alyxandrę Beatris (ur. 1 października 1985)^[16]. Rozwiedli się po dwudziestu czterech latach w 1990^[15]. W latach 1990–1999 była związana z Clarence’em Williamsem III^[15].

Filmografia

Filmy

John i Mary (1969) jako Hilary
Strażnik prawa (1976) jako inspektor Kate Moore
Telefon (1977) jako Dorothy Putterman
Lotnik (1985) jako Evelyn Stiller
Idealna matka (1997) jako Elanie Podaras
Obcy w domu (1999) jako dr Marcia Lyons
Ślubna suknia (2001) jako Joan Delano
Georgia O’Keeffe (2009) jako Mabel Luhan
Spider-Man: Homecoming (2017) jako Anne Marie Hoag

Seriale telewizyjne

Ulice San Francisco (1972–1977) jako pani Carlino (gościnnie)
Quincy (1976–1983) jako Madeline Estes (gościnnie)
Magnum (1980–1988) jako Kate Sullivan (gościnnie)
Cagney i Lacey (1982–1988) jako detektyw Mary Beth Lacey
Columbo jako Dolores/Dorthea McNally (gościnnie; w odcinkach pt. Lepszy wróbel w garści... (1992) i Tajny agent (1994))
Skrzydła (1990–1997) jako Mimsy Borogroves (gościnnie)
Pomoc domowa (1993–1999) jako Mona, była niania Fran (gościnnie)
Christy (1994–1995) jako Alice Henderson
Sekrety Weroniki (1997−2000) jako Emily Blair (gościnnie)
Siedmiu wspaniałych (1998−2000) jako Ma Nichols (gościnnie)
Potyczki Amy (1999–2005) jako Maxine Gray
Chirurdzy (od 2005) jako Carolyn Sheperd (gościnnie)
Tożsamość szpiega (od 2007) jako Tina (gościnnie)

Przypisy

↑ Timothy Daly Awards. AllMovie. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).
↑ Tyne Daly, actress. Hollywood Walk of Fame. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).
↑ Tyne Daly Biography (1946?-). Film Reference. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).
↑ Genealogy: Tyne Daly. Geni. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).
↑ Tyne Daly What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).
↑ Tyne Daly Biography. „TV Guide”. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).
↑ Tyne Daly Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).
↑ Tyne Daly and her husband. Book Mice. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).
↑ Tyne Daly. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).
↑ Tyne Daly. Internet Broadway Database. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).
↑ Tyne Daly. Rotten Tomatoes. [dostęp 2015-12-18]. (ang.).
↑ Hal Erickson: Tyne Daly Biography. AllMovie. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).
↑ ^a ^b Tyne Daly Awards. FamousFix. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).
↑ Tyne Daly Awards. Internet Broadway Database. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Tyne Daly Relationships. FamousFix. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).
↑ Tyne Daly Trivia. FamousFix. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Tyne Daly w bazie IMDb (ang.)
Tyne Daly w bazie Filmweb
Tyne Daly w bazie Notable Names Database (ang.)

[1] Timothy Daly Awards. AllMovie. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).

[2] Tyne Daly, actress. Hollywood Walk of Fame. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).

[3] Tyne Daly Biography (1946?-). Film Reference. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).

[geni-4] Genealogy: Tyne Daly. Geni. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).

[5] Tyne Daly What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).

[6] Tyne Daly Biography. „TV Guide”. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).

[fanpix.famousfix-7] Tyne Daly Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).

[book-8] Tyne Daly and her husband. Book Mice. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).

[9] Tyne Daly. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).

[10] Tyne Daly. Internet Broadway Database. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).

[11] Tyne Daly. Rotten Tomatoes. [dostęp 2015-12-18]. (ang.).

[12] Hal Erickson: Tyne Daly Biography. AllMovie. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).

[awards-13] Tyne Daly Awards. FamousFix. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).

[14] Tyne Daly Awards. Internet Broadway Database. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).

[dating-15] Tyne Daly Relationships. FamousFix. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).

[trivia-16] Tyne Daly Trivia. FamousFix. [dostęp 2022-06-19]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

1959–1970	Barbara Hale (1959) Pamela Brown (1962) Glenda Farrell (1963) Ruth White (1964) Lee Grant (1966) Agnes Moorehead (1967) Barbara Anderson (1968) Susan Saint James (1969) Gail Fisher (1970)
1971–1980	Margaret Leighton (1971) Jenny Agutter (1972) Ellen Corby (1973) Joanna Miles (1974) Ellen Corby (1975) Ellen Corby (1976) Kristy McNichol (1977) Nancy Marchand (1978) Kristy McNichol (1979) Nancy Marchand (1980)
1981–1990	Nancy Marchand (1981) Nancy Marchand (1982) Doris Roberts (1983) Alfre Woodard (1984) Betty Thomas (1985) Bonnie Bartlett (1986) Bonnie Bartlett (1987) Patricia Wettig (1988) Melanie Mayron (1989) Marg Helgenberger (1990)
1991–2000	Madge Sinclair (1991) Valerie Mahaffey (1992) Mary Alice (1993) Leigh Taylor-Young (1994) Julianna Margulies (1995) Tyne Daly (1996) Kim Delaney (1997) Camryn Manheim (1998) Holland Taylor (1999) Allison Janney (2000)
2001–2010	Allison Janney (2001) Stockard Channing (2002) Tyne Daly (2003) Drea de Matteo (2004) Blythe Danner (2005) Blythe Danner (2006) Katherine Heigl (2007) Dianne Wiest (2008) Cherry Jones (2009) Archie Panjabi (2010)
2011–2020	Margo Martindale (2011) Maggie Smith (2012) Anna Gunn (2013) Anna Gunn (2014) Uzo Aduba (2015) Maggie Smith (2016) Ann Dowd (2017) Thandie Newton (2018) Julia Garner (2019) Julia Garner (2020)
2021–2030	Gillian Anderson (2021) Julia Garner (2022)