Tarabanienie
Tarabanienie – wielkanocny zwyczaj praktykowany w czasie nocy z Wielkiej Soboty na Wielką Niedzielę w Iwaniskach.
Geneza zwyczaju nie jest znana. Wedle miejscowej tradycji wywodzi się on z czasów potopu szwedzkiego. Na kilka minut przed północą w Wielką Sobotę w czasie czuwania przy grobie Jezusa do kościoła pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Iwaniskach wnoszony jest taraban (masywny mosiężny bęben z rozciągniętą skórą czerwonego byka[1]). Od północy do godziny pierwszej strażacy miejscowej Ochotniczej Straży Pożarnej wybijają na tarabanie określony rytm; tarabanienie rozpoczyna najlepszy dobosz. Następnie strażacy przenoszą się pod plebanię w Iwaniskach, gdzie zgodnie z tradycją mają obudzić proboszcza[2]. Potem młodzi kawalerowie uderzają w taraban przed domami miejscowych panien. Tarabanienie trwa do rozpoczęcia mszy rezurekcyjnej w poranek Wielkiej Niedzieli[3]. Odgłos tarabanów ma być związany z odgłosem pękania skał i huku w czasie zmartwychwstania[4][5].
Podobną tradycją do tarabanienia jest barabanienie, które odbywa się w Iłży. Innym podobnym zwyczajem jest wielkanocne tarabanienie w Zakrzówku; zwyczaj ten wywodzi się z początku XIX wieku[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ l, Tarabanienie w Iwaniskach – jak OSP kultywuje ten obyczaj? [online], www.tygodnik-rolniczy.pl [dostęp 2023-04-04] (pol.).
- ↑ Tarabanili w Iwaniskach. Piękna tradycja wciąż kontynuowana [online], „Echo Dnia Świętokrzyskie” [dostęp 2023-04-04] (pol.).
- ↑ Bziukanie i tarabanienie – zwyczaje wielkanocne w Świętokrzyskiem [online], dzieje.pl [dostęp 2023-04-04] (pol.).
- ↑ Portale Internetowe IMD, Taraban w Iwaniskach znów budził panny [online], Co za dzień, wydarzenia i zdjęcia ze świętokrzyskiego [dostęp 2023-04-04] (pol.).
- ↑ Telewizja Polska S.A, Wielkanocne bziukanie i tarabanienie. Ogniście w Koprzywnicy i głośno w Iwaniskach [online], kielce.tvp.pl [dostęp 2023-04-04] (pol.).
- ↑ Taraban obwieścił zmartwychwstanie Jezusa [online], Polskie Radio Lublin, 21 kwietnia 2019 [dostęp 2023-04-06] (pol.).