SPAD S.VII

SPAD VIIC1
	Dane podstawowe
Państwo	Francja
Producent	Société (anonyme) Pour L’Aviation et ses Dérivés (SPAD)
Konstruktor	Louis Béchereau
Typ	samolot myśliwski
Konstrukcja	dwupłat o konstrukcji drewnianej, podwozie klasyczne – stałe
Załoga	1
	Historia
Data oblotu	maj 1916
Lata produkcji	1916–1917
	Dane techniczne
Napęd	1 Silnik widlasty Hispano-Suiza 8Ba
Moc	180 KM (132 kW)
	Wymiary
Rozpiętość	7,82 m (płat górny); 7,57 m (płat dolny)
Długość	6,08 m
Wysokość	2,20 m
Powierzchnia nośna	17,80 m²
	Masa
Własna	545 kg
Startowa	775 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	193 km/h
Prędkość przelotowa	165 km/h
Prędkość wznoszenia	4,5 m/s
Pułap	5 500 m
Zasięg	350 km
Długotrwałość lotu	2 godziny
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	1 karabin maszynowy Vickers kal. 7,7 mm
	Użytkownicy
	Francja, Wielka Brytania, Belgia, Polska, Włochy, Rosja
	Multimedia w Wikimedia Commons

SPAD VIIC1 – francuski samolot myśliwski zaprojektowany i zbudowany w 1916 roku w wytwórni lotniczej Société (anonyme) Pour L’Aviation et ses Dérivés (SPAD)

Historia

Samolot SPAD VII został skonstruowany na początku 1916 roku przez inż. Louisa Béchereau we francuskiej wytwórni lotniczej Société (anonyme) Pour L’Aviation et ses Dérivés (SPAD). Konstruktor zaprojektował samolot myśliwski w układzie dwupłata o mocnej konstrukcji, przystosowany do mającego go napędzać silnika tłokowego rzędowego wytwarzającego większą moc od stosowanych dotychczas silników rotacyjnych. Taki lekki silnik (nazywany widlastym) udało się zbudować szwajcarskiemu inż. Markowi Birkigtowi w 1915 roku we własnych zakładach Hispano-Suiza w Barcelonie, a filia tego zakładu znajdowała się we Francji. W silniku tym cylindry umieszczono w dwóch rzędach po cztery w układzie litery „V”, dzięki czemu uzyskano małą długość wału korbowego. Wszystkie przewody wykonano jako integralne części odlanego bloku silnika. Masa silnika po tych zabiegach wynosiła tylko 150 kg, a moc 140 KM (103 kW), pracowano więc dalszym jego udoskonaleniem.

Prototyp samolotu wyposażonego właśnie w taki silnik oblatano w maju 1916 roku i otrzymał on nazwę SPAD VIIC1. Okrągła obudowa chłodnicy czołowej nadawała mu wygląd samolotu z silnikiem gwiazdowym. Płaty były o kształcie prostokątnym a usztywniono je słupkami i cięgnami stalowymi. W czasie prób prototyp osiągnął prędkość 190 km/h w locie poziomym oraz przekroczył prędkość 200 km/h w locie nurkowym. Jedyną wadą jaka stwierdzono była mniejsza od oczekiwanej zwrotność (zwłaszcza w porównaniu do maszyny takiej jak Nieuport 17), lecz łatwość pilotażu i duża wytrzymałość konstrukcji przeważyła i skierowano go do produkcji seryjnej.

Pierwszy samolot seryjny dostarczono na front 2 września 1916 roku, do francuskiej eskadry myśliwskiej N.3. Łącznie wyprodukowano ok. 5000 samolotów tego typu, przy czym część z doskonalszym silnikiem Hispano-Suiza 8Ba o mocy 180 KM (132 (kW). Z uwagi na swoje walory samoloty SPAD VII zakupiła Wielka Brytania – 118 sztuk, Belgia – 15 sztuk, Włochy i Rosja – 43 sztuki. Ponadto produkowane one były na licencji w Wielkiej Brytanii – 100 sztuk i w Rosji, gdzie w zakładach DUKS w Moskwie wyprodukowano 100 sztuk. Bezpośrednim następcą był szybszy i lepiej uzbrojony SPAD XIII.

Użycie w lotnictwie

Samoloty myśliwskie SPAD VIIC1 był od września 1916 roku systematycznie wprowadzany na uzbrojenie lotnictwa francuskiego, pierwsze egzemplarze otrzymała francuska eskadra myśliwska N.3, gdzie latali na nim najlepsi francuscy piloci sierż. Paul Sauvage i por. Georges Guynemer. Ten ostatni na samolocie tym zestrzeli w czasie I wojny światowej 19 samolotów przeciwnika.

Na samolotach tych latali w czasie I wojny światowej również piloci amerykańscy, brytyjscy, belgijscy, włoscy, rosyjscy i polscy.

Użycie w lotnictwie polskim

Na samolotach SPAD VIIC1 latali polscy piloci jeszcze przed odzyskaniem niepodległości przez Polskę, w okresie od grudnia 1917 do maja 1918 roku dwa samoloty tego typu używane były w I Polskim Oddziale Awiacyjnym Bojowym II Korpusu. Potem w dniu 2 listopada 1918 roku zdobyto na lotnisku we Lwowie jeszcze jeden samolot tego typu.

W 1919 roku polska misja gen. Romera zakupiła we Francji 18 samolotów SPAD VIIC1 dla lotnictwa polskiego. Samoloty te przetransportowano do Polski drogą morską, a po zmontowaniu otrzymała je 19. eskadra myśliwska, natomiast zdobyczny samolot był użytkowany w 7. eskadrze myśliwskiej. Samoloty te zostały użyte w trakcie wojny polsko-bolszewickiej, oraz na frontach południowo-wschodnim i wschodnim. Potem 6 samolotów SPAD VIIC1 z 19. eskadry skierowano do Wyższej Szkoły Pilotów na lotnisku Ławica w Poznaniu. Na samolocie tym latał m.in. por. pil. Ludomił Rayski – późniejszy dowódca lotnictwa polskiego.

Opis konstrukcji

Samolot SPAD VIIC1 był jednomiejscowym samolotem myśliwskim, dwupłatem o konstrukcji drewnianej, kabina odkryta. Podwozie klasyczne – stałe. Napęd: silnik widlasty, śmigło dwułopatowe, drewniane.

Bibliografia

Wiesław Bączkowski: Samolot myśliwski SPAD VII-XIII. Warszawa: Wydaw. Min. Obrony Narodowej, 1987, seria: Typy Broni i Uzbrojenia. Nr 114. ISBN 83-11-07418-6.

Galeria

[:1-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

[A]

Samoloty SPAD	S.A1 S.A2 S.A3 S.A4 S.B S.C S.D S.E S.F S.G S.H S.I S.J S.K S.V S.VII S.XI S.XII S.XIII S.XIV S.XV S.XVI S.XVII S.XVIII S.XIX S.XX S.XXI S.XXII S.XXIII S.XXIV
Samoloty Blériot-SPAD	S.20 S.25 S.26 S.27 S.29 S.30 S.33 S.34 S.41 S.42 S.45 S.46 S.48 S.50 S.51 S.54 S.56 S.58 S.60 S.61 S.62 S.64 S.66 S.70 S.71 S.72 S.81 S.86 S.91 S.92 S.116 S.126 S.510 S.710

Samoloty myśliwskie	Breguet 17 Caudron R.11 Hanriot HD.1 Hanriot HD.2 Morane-Saulnier I Morane-Saulnier L Morane-Saulnier N Nieuport 11 Nieuport 16 Nieuport 17 Nieuport 21 Nieuport 23 Nieuport 24 Nieuport 27 Nieuport 28 SPAD S.A1 SPAD S.VII SPAD S.XII SPAD S.XIII SPAD S.XVII SPAD S.XX
Samoloty bombowe	Caudron G.4 Voisin III
Samoloty wielozadaniowe i szkolne	AR1/AR2 Caudron G.2 Caudron G.3 Morane-Saulnier AR Murice Farman S-7 Nieuport 83
Samoloty rozpoznawcze i lekkie bombowce	Breguet 14 Caudron R.11 Nieuport 10 Salmson 2 SPAD S.XI
Wodnosamoloty i łodzie latające	Caudron J Donnet-Denhaut DD-2 Donnet-Denhaut DD-8 Donnet-Denhaut DD-9 Donnet-Denhaut DD-10 FBA Typ A Georges Levy 40 HB2 SPAD S.XIV Tellier T-3
Konstrukcje prototypowe	Blériot 67 Blériot 71 Blériot 73 Breguet 11 Corsaire Dufaux C.2 Nieuport 25 Salmson 3

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-2 PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43