Rudolf Kühn
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość |
niemiecka |
Dziedzina sztuki | |
Epoka |
Rudolf Oskar Albert Kühn (ur. 29 lipca 1886 w Pirnie[1], zm. 3 kwietnia 1950 w Berlinie[2]) – niemiecki architekt, miejski radca budowlany w Altenburgu, w Forst[1] i we Wrocławiu.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Kühn studiował w Dreźnie i w roku 1909 zdobył tytuł inżyniera dyplomowanego. W roku 1912 obronił doktorat w dziale architektury[3] Politechniki w Dreźnie[4]. Po służbie wojskowej (walczył w I wojnie światowej) był miejskim radcą budowlanym w Altenburgu w Turyngii, a od 1920 w liczącym wówczas około 40 tys. mieszkańców Forst (Barść) na Łużycach[5]. Od roku 1935 (lub 1934) do 1937 pełnił analogiczną funkcję we Wrocławiu. Zrezygnował ze stanowiska ze względów zdrowotnych i przeniósł się do Berlina, gdzie zaczął pracować jako samodzielny architekt. W latach 1940‒1941 opracowywał plan przebudowy miasta Leszna[6].
Po II wojnie światowej działał jako architekt i rzeczoznawca w Berlinie.
Główne dzieła
[edytuj | edytuj kod]- domy przy Teuplitzer Straße/Scheunoer Straße[7], zniszczone
- Długi Most (Lange Brücke) w Forst, 1921[5] – obecnie jedynie zachowane filary przyczółki mostu w Forst i Zasiekach
- przebudowa młyna miejskiego, Mühlenstraße[8], zachowany, obecnie ratusz
- zabudowa Rathenauplatz w Forst[5]
- budynek kasy chorych w Forst przy Promenade/Gerberstraße, 1924‒1925[5][9]
- osiedle Jerusalem w Forst, 1925‒1926[5] – finansowane wspólnie przez prywatną spółkę i miasto osiedle o formach modernistycznych, obecnie chronione jako zabytek
- gimnazjum realne przy Jahnstraße w Forst, 1928‒1929[5][10] – ekspresjonistyczne, zachowane
- krematorium miejskie przy Frankfurter Straße w Forst, 1929[5] – ekspresjonistyczne, z ostrołukowymi oknami
- projekt nowego ratusza dla Forst[5] (niezrealizowany)
- urząd pracy, 1933[11], zburzony po zniszczeniach wojennych
- gmach Nowego Urzędu Pracy (Neue Arbeitsamt) ul. Pomorskiej i Cybulskiego we Wrocławiu, zaczęty 1935, ukończony po 1939
- Budynek łączy modernistyczne formy (narożne okna, pasy okienne, cztery przeszklone półkoliste klatki schodowe) ze spadzistym dachem i charakterystyczną dla okresu III Rzeszy potrzebą reprezentacji. Składa się z czterech dwuipółtraktowych, 4- do 6-kondygnacyjnych skrzydeł. Skrzydło południowe na planie łagodnego łuku rozciąga się na długości przeszło 200 m wzdłuż brzegu Odry (Bulwar Józefa Zwierzyckiego). Skrzydło wschodnie podkreśla północny przyczółek mostu Pomorskiego Północnego, zaś skrzydła zachodnie stanowią odcinek pierzei ul. Cybulskiego i południową kulisę pl. Maksa Borna.
- projekt przebudowy centrum Wrocławia z przebiciem nowych ulic:
- ulica Widok, zbudowana od 1935 – inwestycja obejmowała wyburzenie zabudowy dawnej słodowni na posesji Siehdichfür oraz poszerzenia Große Groschenstraße, czyli Wielkiej Menniczej, oraz budowę nowych domów mieszkalnych wzdłuż ulicy wedle projektów architektonicznych Heinricha Rumpa i Heinza Kempfera
- trasa w kierunku wschód-zachód w miejscu obecnej ul. Kazimierza Wielkiego, zrealizowana później wedle innych planów
- projekt kompleksowej przebudowy miasta Leszna – utworzenie nowych dróg przelotowych przez miasto oraz wyznaczenie stref pod przemysł, osiedla mieszkalne oraz tereny zielone
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Stadtbaurat Rudolf Kühn w ArchINFORM. [dostęp 2009-04-07]. (niem.).
- ↑ Katalog der Deutschen Nationalbibliothek: Rudolf Kühn. [dostęp 2009-04-07]. (niem.).
- ↑ niem. Hochbauabteilung, co oznacza dosłownie dział budowli. Działy przekształcono w wydziały (Fakultät) dopiero w roku 1941.
- ↑ Spis doktorów Politechniki w Dreźnie (litera „K”). [dostęp 2009-04-07]. (niem.).
- ↑ a b c d e f g h Annett Kaiser, Ines Nareike, Petra Ploschenz, Kaija Voss: Forst – ein «deutsches Manchester» in der Lausitz. 2/2002. [dostęp 2009-04-07]. (niem.).
- ↑ Jerzy Bogdanowicz. Jak wyglądałoby Leszno, gdyby Hitler wygrał wojnę (cz. 1). „Odkrywca”. 07 (2013), s. 50. Wrocław: Instytut Badań Historycznych i Krajoznawczych. ISSN 1505-6104.
- ↑ Ostdeutsche Bauzeitung 12/1925
- ↑ Ostdeutsche Bauzeitung 37/1926
- ↑ Ostdeutsche Bauzeitung 45/1926
- ↑ Ostdeutsche Bauzeitung 97/1927
- ↑ Ostdeutsche Bauzeitung 12/1933
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bogusław Czechowicz, Gmach dawnych Urzędów Pracy, Skarbowego i Celnego (...) (w:) Jan Harasimowicz (red.), Atlas achitektury Wrocławia. Tom I. Budowle sakralne, Świeckie budowle publiczne, Wrocław, Wydawnictwo Dolnośląskie, 1997 ISBN 83-7023-592-1, str. 120–121
- Janusz Dobesz, Wrocławska architektura spod znaku swastyki na tle budownictwa III Rzeszy, Wrocław, Oficyna Wydawnicza PWr, 2005 ISBN 83-7085-911-9, str. 11–13, 54–55
- Lars Scharnholz, Institut für Neue Industriekultur INIK (wyd.), Die unbekannte Moderne, Berlin, Philo&Philo Fine Arts, 2001 ISBN 3-86572-389-6
- Ostdeutsche Bau-Zeitung 1925,1926,1927,1929,1933