Przeplot

Przeplot (ang. interlacing) – technika pozwalająca na podwojenie liczby klatek na sekundę, nie wymagająca większej szerokości pasma. Jedna klatka wideo z przeplotem zawiera dwa półobrazy. Półobrazy są przeplatane co linię wideo (jeden znajduje się w liniach nieparzystych a drugi parzystych). Przeplot stosuje się w telewizji z powodu za małej szerokości pasma na wysłanie pełnych 50 klatek na sekundę, które są potrzebne do zniwelowania migotania w telewizorach kineskopowych, które muszą odświeżać obraz z tą samą częstotliwością co częstotliwość prądu (w Europie jest to 50Hz).

Wyświetlanie obrazu z przeplotem

W telewizorach kineskopowych działo elektronowe rysuje obraz z tą samą częstotliwością co prąd sieci zasilania (w Europie 50 razy na sekundę) raz wykorzystując nieparzyste linie obrazu a następnie parzyste dla każdej pełnej klatki. Przez to, że półobrazy znajdują się na tych parzystych i nieparzystych liniach obrazu, działo elektronowe za każdym razem rysuje inny półobraz.

W telewizorach płaskich (LCD, Plazma, LED, OLED, AMOLED) wyświetlanie obrazu co drugą linię jest niemożliwe. Telewizory te muszą wyświetlać wszystkie piksele na raz. Z tego powodu w telewizorach takich stosuje się algorytmy usuwania przeplotu, które wypełniają brakujące linie obrazu (np. duplikując je) dla każdego półobrazu, wypełniając cały ekran.

Wady przeplotu

Największą wadą przeplotu jest to, że podwojenie liczby klatek na sekundę osiągane jest kosztem rozdzielczości wertykalnej obrazu. W sygnale HD 1080i każdy wyświetlany półobraz ma tylko 540 linii, czyli o połowę mniej niż w sygnale używającym progresywnego skanu.

Telewizja

Przeplot stosują wszystkie tradycyjne standardy nadawania obrazu telewizyjnego (PAL, SECAM, NTSC) oraz jest używany w niektórych trybach graficznych w niektórych monitorach. Stosowanie przeplotu zostało zapoczątkowane w latach 20. XX wieku, kiedy to pojawiły się pierwsze odbiorniki telewizyjne. Ówczesna technika wymusiła wprowadzanie przeplotu, gdyż wyświetlanie obrazu z częstotliwością stosowaną w kinach (24 obrazy na sekundę) wywoływało duże migotanie. W celu zmniejszenia wrażenia migotania oraz uproszczenia elementów synchronizacji postanowiono nadawać obraz z częstotliwością napięcia w sieci energetycznej (w Europie 50 Hz). W tamtych czasach potrafiono już analizować dokładnie obraz, lecz nadawanie dużej liczby linii powodowało zwiększenie częstotliwości odchylania poziomego oraz pasma sygnału obrazu. Aby temu zaradzić, uznano, że zamiast wyświetlać całą ramkę, w tym samym czasie można wyświetlić dwa półobrazy.

W rzeczywistości półobrazy nie są tworzone w tym samym czasie; są one skanowane jeden po drugim. Powoduje to wiele komplikacji, zwłaszcza przy konwersji do sygnału bez przeplotu, gdyż po złożeniu widać efekt przesunięcia względem siebie linii parzystych i nieparzystych. Jest to szczególnie widoczne w szybkozmiennych scenach. W systemach PAL półobrazy pojawiają się z częstotliwością 50 Hz, w systemach NTSC z 59,94 Hz.

Przeplotu nie wyeliminowano, opracowując standard nadawania obrazu kolorowego, ponieważ stosowano zasadę, zgodnie z którą każda nowa technologia nie może ograniczać odbioru na odbiornikach wcześniej dostępnych na rynku. Reguła ta jest jednym z głównych hamulców rozwoju nowych technologii, jednak nie będzie zachowana, gdy w nadajnikach naziemnych technika analogowa kodowania sygnałów zostanie zastąpiona techniką cyfrową.

Ze względu na coraz większe i jaśniej świecące kineskopy problem migotania powrócił; rozwiązano go poprzez zwiększenie częstotliwości wyświetlania do 100 Hz. W tych telewizorach odbierany sygnał obrazu jest zapamiętywany i wyświetlany z dwukrotnie większą częstotliwością i każdy dwa razy.

Grafika komputerowa

Rozwój sieci rozległych i integracja komputerów z wyświetlaczami graficznymi spowodowały powstanie standardów zapisu obrazu komputerowego, wykorzystujących przeplot. Dzięki przeplotowi, odbiorca pliku graficznego jest w stanie, posiadając tylko początkowy fragment pliku, wyświetlić cały obraz z obniżoną jakością i podjąć decyzję czy chce ponosić koszt transmisji pozostałej części pliku.

Elektronika

Kablem z przeplotem nazywany jest kabel, w którym co najmniej 2 żyły w kablu łączą ze sobą piny wtyczek o różnych numerach.

Zobacz też

Telekino – technika konwersji obrazów z taśmy filmowej do sygnału telewizyjnego
skanowanie progresywne – metoda polegająca na wyświetlaniu pełnych klatek
Flicker-fixer
systemy: PAL, NTSC, SECAM

Linki zewnętrzne

VideoAudio.pl – dokładniejsze zobrazowanie pojęcia