Powiat jędrzejowski

Powiat jędrzejowski
	powiat
	; Muzeum Mikołaja Reja w Nagłowicach
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
TERC	2602
Siedziba	Jędrzejów
Starosta	Paweł Faryna
Powierzchnia	1256,96 km²
Populacja (31.12.2019); • liczba ludności	; 85 379
• gęstość	67,9 os./km²
Urbanizacja	30,13%
Tablice rejestracyjne	TJE
	Adres urzędu:ul. 11 Listopada 83; 28-300 Jędrzejów
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejsko-wiejskich	4
Liczba gmin wiejskich	5
	Położenie na mapie województwa;
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Powiat jędrzejowski – powiat w Polsce (województwo świętokrzyskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Jędrzejów.

W skład powiatu wchodzą:

gminy miejsko-wiejskie: Jędrzejów, Małogoszcz, Sędziszów, Wodzisław
gminy wiejskie: Imielno, Nagłowice, Oksa, Słupia, Sobków
miasta: Jędrzejów, Małogoszcz, Sędziszów, Wodzisław

Powiat jędrzejowski graniczy z trzema powiatami województwa świętokrzyskiego: włoszczowskim, kieleckim i pińczowskim, z jednym powiatem województwa małopolskiego: miechowskim oraz z jednym powiatem województwa śląskiego: zawierciańskim.

Według danych z 31 grudnia 2019 roku^[2] powiat zamieszkiwało 85 379 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 85 179 osób^[3].

Gminy

Liczba ludności i powierzchnia gmin (na grudzień 2018^[4]).

Gmina	Ludność	Powierzchnia
Jędrzejów (w tym miasto)	28 324 (15 282)	226,62 km² (11,37 km²)
Sędziszów (w tym miasto)	12 599 (6 494)	145,65 km² (7,92 km²)
Małogoszcz (w tym miasto)	11 626 (3 809)	146,05 km² (9,68 km²)
Wodzisław (w tym miasto)	7 100 (1153)	176,89 km² (7,94 km²)
Sobków	8533	144,31 km²
Nagłowice	4993	117,29 km²
Oksa	4605	90,72 km²
Imielno	4420	101,01 km²
Słupia	4368	108,42 km²
Razem	86 405^[5]	1257 km²

Demografia

Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2010^[6]):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	88 357	100	44 630	50,51	43 727	49,49
Miasto	26 627	30,14	13 698	15,50	12 929	14,63
Wieś	61 730	69,86	30 932	35,01	30 798	34,86

Piramida wieku mieszkańców powiatu jędrzejowskiego w 2014 roku^[7].

Charakterystyka geograficzna

Powiat jędrzejowski położony jest na Wyżynie Małopolskiej w większości w obrębie Niecki Nidziańskiej a jego północno-zachodnie tereny leżą na Wyżynie Przedborskiej. W skład Niecki wchodzi charakterystyczny dla tego regionu Płaskowyż Jędrzejowski. Teren płaskowyżu jest pofałdowany i opada łagodnymi garbami z zachodu na wschód. Dominują tu gleby urodzajne, przeważnie rędziny. Obszar zbudowany jest z utworów węglanowych górnej kredy.

Obszary chronione

Miechowsko-Działoszycki Obszar Chronionego Krajobrazu (M-DOChK) – w obrębie powiatu rozciąga się na obszarach gmin Słupia, Sędziszów i Wodzisław.
Włoszczowsko-Jędrzejowski Obszar Chronionego Krajobrazu (W-JOChK) – w obrębie powiatu rozciąga się na obszarach gmin Nagłowice, Oksa, Jędrzejów i niewielkimi fragmentami na terenach gmin Małogoszcz, Sobków i Imielno.
Konecko-Łopuszniański Obszar Chronionego Krajobrazu (częściowo w gminie Małogoszcz) – ma powierzchnię 98 359 ha. Prawie 50% jego obszaru zajmują duże kompleksy leśne z wielogatunkowymi drzeworostami. Bogata jest fauna reprezentowana przez zwierzęta łowne i ptaki.

Historia powiatu

Przed I wojną światową powiat należał do guberni kieleckiej, zaś po wojnie do województwa kieleckiego. Po II wojnie światowej ponownie włączono go do województwa kieleckiego. Powiat istniał aż do reformy administracyjnej w 1975 roku. Kolejna reforma w 1999 roku przywróciła powiat jędrzejowski i włączyła go do województwa świętokrzyskiego.

Osadnictwo na terenie powiatu jędrzejowskiego ma długą historię. W wyniku badań archeologicznych w okolicy Sobkowa i Nagłowic odkryto liczne stanowiska kultury łużyckiej oraz świadectwa wpływów rzymskich na tych terenach.

Podczas walk narodowowyzwoleńczych w obrębie powiatu rozegrano wiele potyczek, w tym najkrwawszą bitwę powstania styczniowego w 1863 roku pod Małogoszczem. W ramach reperkusji po stłumieniu powstania miastom powiatu (Jędrzejów, Małogoszcz, Sobków, Wodzisław) odebrano prawa miejskie.

Podczas II wojny światowej na terenie powiatu walczyły oddziały Batalionów Chłopskich, NSZ i Armii Krajowej.

Przypisy

↑ Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-06-11] .
↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .
↑ GUS, Tabl. II. Ludność, ruch naturalny oraz migracje ludności według powiatów w pierwszym półroczu 2020 r., 30 czerwca 2020 .
↑ powiat jędrzejowski (świętokrzyskie) » mapy, miasta, GUS, nieruchomości, noclegi, gminy, regon, wypadki drogowe, bezrobocie, wynagrodzenie, zarobki, tabele, edukacja, demografia, statystyki [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-05-02] (pol.).
↑ Wybory samorządowe 2018 [online], wybory2018.pkw.gov.pl [dostęp 2019-05-02] .
↑ Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 31 XII 2010 r.. „Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym”, s. 44, 2011-06-10. GUS. ISSN 1734-6118.
↑ http://www.polskawliczbach.pl/powiat_jedrzejowski, na podstawie danych GUS.

Linki zewnętrzne

Starostwo Powiatowe w Jędrzejowie

[populacja2019-1] Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-06-11] .

[2] , Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .

[3] GUS, Tabl. II. Ludność, ruch naturalny oraz migracje ludności według powiatów w pierwszym półroczu 2020 r., 30 czerwca 2020 .

[4] powiat jędrzejowski (świętokrzyskie) » mapy, miasta, GUS, nieruchomości, noclegi, gminy, regon, wypadki drogowe, bezrobocie, wynagrodzenie, zarobki, tabele, edukacja, demografia, statystyki [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-05-02] (pol.).

[5] Wybory samorządowe 2018 [online], wybory2018.pkw.gov.pl [dostęp 2019-05-02] .

[6] Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 31 XII 2010 r.. „Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym”, s. 44, 2011-06-10. GUS. ISSN 1734-6118.

[populacja2016-7] ttp://www.polskawliczbach.pl/powiat_jedrzejowski, na podstawie danych GUS.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Miasto na prawach powiatu	Kielce (siedziba)
Powiaty	buski jędrzejowski kazimierski kielecki konecki opatowski ostrowiecki pińczowski sandomierski skarżyski starachowicki staszowski włoszczowski
Inne zagadnienia	Podział administracyjny Herb Flaga

Miasta	Jędrzejów Małogoszcz Sędziszów Wodzisław
Gminy miejsko-wiejskie	Jędrzejów Małogoszcz Sędziszów Wodzisław
Gminy wiejskie	Imielno Nagłowice Oksa Słupia Sobków

Powiaty miejskie	Częstochowa (od 1928) Radom (od 1932) Sosnowiec (od 1928)
Powiaty ziemskie	będziński częstochowski iłżecki jędrzejowski kielecki konecki (do 1939) kozienicki miechowski olkuski opatowski opoczyński (do 1939) pińczowski radomski sandomierski stopnicki włoszczowski zawierciański (od 1927)

Przynależność wojewódzka	gubernia kielecka (1867–1915) woj. kieleckie (II RP) (1919–39) woj. kieleckie (1945–75)
Miasta	Jędrzejów (do 1870 i od 1916) Małogoszcz (do 1870) Sobków (do 1870) Wodzisław (do 1870)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Brzegi (do 1954) Imielno (od 1973) Jędrzejów (Andrejew) (1870–1916) Jędrzejów (od 1973) Kozłów (do 1870) Lipa (do 1874) Małogoszcz (od 1870) Mierzwin (do 1954) Mstyczów (do 1954) Nagłowice Nawarzyce (do 1954) Oksa (od 1973) Prząsław (do 1954) Raków (do 1954) Sędziszów Słupia (← od 1947) Sobków Węgleszyn (do 1954) Wodzisław Złotniki (do 1954)
Gromady (1954–72)	Brzegi (1954–68) Brzeście (1954–72) Chomentów (1954–72) Cierno Żabieniec (1954–59) Deszno (1954–59) Dębska Wola (1954 →) Gniewięcin (1954–59) Imielno (1954–72) Jasionna (1954–61) Jędrzejów (1969–72) Klimontów (1954–61) Korytnica (1954–59) Kozłów (1954–72) Krzcięcice (1954–72) Lipno (1954–59) Lubcza (1954–55 →) Łukowa (1954–68 (→)) Łysaków (1954–68) Małogoszcz (1954–72) Miąsowa (1954–72) Mierzawa (1954–72) Mierzwin (1954–61) Mokrzko (Mokrsko Dolne) Motkowice (1954–68) Mstyczów (1954–72) Nagłowice (1954–72) Nawarzyce (1954–72) Obiechów (1954–59) Oksa (1954–72) Opatkowice (1954–72) Pawłowice (1954–59) Piotrkowice (1954–59) Podchojny (1954–68) Potok Wielki (1954–61) Prząsław (1954–72) Rakoszyn (1954–59) Raków (1954–72) Raszków (1954–59) Rożnica (1954–61) Sędowice (1954–55 →) Sędziszów (1954–72) Skroniów (1954–68) Słupia (1954–72) Sobków (1954–72) Strzeszkowice (1954–59) Tarnawa (1954–68) Trzciniec (1954–72) Tur (1954–55 →) Warzyn (1954–72) Węgleszyn (1954–72) Węgrzynów (1954–72) Wodzisław (1954–72) Wola Teserowa (1954–61) Zielonki (1954–59) Złotniki (1954–72) Żarczyce (1954–61)