Powiat goleniowski
| powiat | |||||||
| |||||||
| |||||||
| Państwo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||
| TERC |
3204 | ||||||
| Siedziba | |||||||
| Starosta | |||||||
| Powierzchnia |
1615,53 km² | ||||||
| Populacja (31.12.2019) • liczba ludności |
| ||||||
| • gęstość |
51 os./km² | ||||||
| Urbanizacja |
53,2% | ||||||
| Tablice rejestracyjne |
ZGL | ||||||
Adres urzędu: ul. Dworcowa 172-100 Goleniów | |||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
Położenie na mapie województwa
| |||||||
| Strona internetowa | |||||||
Powiat goleniowski – powiat w północno-zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim, utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Goleniów.
Według danych z 31 grudnia 2019 r. powiat zamieszkiwało 82 421 mieszkańców[1]. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 82 396 osób[2].
W skład powiatu wchodzą:
- gminy miejsko-wiejskie: Goleniów, Maszewo, Nowogard, Stepnica
- gminy wiejskie: Osina, Przybiernów
- miasta: Goleniów, Maszewo, Nowogard, Stepnica
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Według danych z 1 stycznia 2014 powierzchnia powiatu goleniowskiego wynosi 1615,53 km²[3]. Położony jest na Równinie Goleniowskiej, Równinie Nowogardzkiej oraz w zachodniej części w Dolinie Dolnej Odry. Większość powierzchni gmin Przybiernów, Stepnica i Goleniów zajmuje Puszcza Goleniowska. W okolicach Goleniowa znajduje się jedyny w województwie port lotniczy Szczecin-Goleniów.
Powiat goleniowski graniczy z siedmioma powiatami:
- gryfickim
- kamieńskim
- łobeskim
- polickim (poprzez rzekę Odrę i Zalew Szczeciński)
- stargardzkim
- Świnoujście (miasto na prawach powiatu, poprzez Zalew Szczeciński)
- Szczecin (miasto na prawach powiatu).
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]W końcu stycznia 2011 r. liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie goleniowskim obejmowała ok. 5,3 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 17,9% do aktywnych zawodowo[4]. We wrześniu 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych wynosiła już tylko 1800 osób, a stopa bezrobocia 5,3%[5]
Przeciętne wynagrodzenie pracownicze w październiku 2008 r. wynosiło 3150,67 zł, przy liczbie zatrudnionych pracowników w powiecie goleniowskim – 15608 osób. Przeciętne wynagrodzenie w sektorze publicznym wynosiło 3355,03 zł, a w sektorze prywatnym 3081,08 zł[6].
W 2013 r. wydatki budżetu samorządu powiatu goleniowskiego wynosiły 77,5 mln zł, a dochody budżetu 81,5 mln zł. Zadłużenie (dług publiczny) samorządu według danych na koniec 2013 r. wynosiło 26,1 mln zł, co stanowiło 32,0% wartości wykonywanych dochodów[7].
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Według danych z 30 czerwca 2012 roku powiat goleniowski zamieszkiwało 82035 osób[8]
Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2012):
| Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| osób | % | osób | % | osób | % | |
| Ogółem | 82 035 | 100 | 41 535 | 50,63 | 40 500 | 49,37 |
| Miasto | 43 164 | 52,62 | 22 352 | 27,25 | 20 812 | 25,37 |
| Wieś | 38 871 | 47,38 | 19 183 | 23,38 | 19 688 | 24,00 |
Liczba ludności[9]:
| Rodzaj gminy | Nazwa gminy | Ludność | % powiatu | Pow. (km²) | % powiatu | Liczba sołectw | Gęstość zaludnienia |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| miejsko-wiejska | Goleniów | 33.700 | 42,4 | 442,77 | 27,4 | 32 | 76 |
| miejsko-wiejska | Maszewo | 8.370 | 10,5 | 210,35 | 13,0 | 24 | 40 |
| miejsko-wiejska | Nowogard | 24.599 | 31,0 | 338,67 | 21,0 | 33 | 73 |
| wiejska | Osina | 2.876 | 3,6 | 101,73 | 6,3 | 10 | 28 |
| wiejska | Przybiernów | 5.189 | 6,5 | 228,90 | 14,2 | 15 | 23 |
| wiejska | Stepnica | 4.770 | 6,0 | 293,22 | 18,1 | 16 | 16 |
Miejsce w województwie (na 18 powiatów) pod względem:
- ludności: 3.
- powierzchni: 5.
- gęstości zaludnienia: 9
- urbanizacji: 8.
- Piramida wieku mieszkańców powiatu goleniowskiego w 2014 roku[10].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Powiat goleniowski został powołany dnia 1 października 1954 roku w województwie szczecińskim, jako jeden z pierwszych powiatów utworzonych tuż po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat goleniowski złożyły się 2 miasta i 13 gromad, które wyłączono z dwóch ościennych powiatów w tymże województwie (w praktyce gromady te należały do tych powiatów przez zaledwie dwa dni)[11]:
- z powiatu nowogardzkiego:
- miasta: Goleniów i Maszewo
- gromady: Jarosławki, Kliniska Wielkie, Krępsko, Lubczyna, Mosty, Rożnowo Nowogardzkie, Stawno i Żółwia Błoć
- z powiatu kamieńskiego:
- gromady: Łożnica, Moracz, Przybiernów, Racimierz i Stepnica
Po zniesieniu gromad i reaktywacji gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku powiat goleniowski podzielono na 2 miasta i 5 gmin[12]:
- miasta: Goleniów i Maszewo
- gminy: Goleniów, Lubczyna (zniesiona w 1976[13]), Maszewo, Przybiernów i Stepnica
Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku terytorium zniesionego powiatu goleniowskiego włączono do nowego (mniejszego) województwa szczecińskiego[14]. 1 stycznia 1992 roku jednoimienne miasta i gminy Nowogard i Maszewo połączono we wspólne gminy miejsko-wiejskie[15].
Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku przywrócono w województwie zachodniopomorskim powiat goleniowski o kształcie i podziale administracyjnym zbliżonym do wyglądu z 1975 roku[16]. Ponieważ nie odtworzono powiatu nowogardzkiego, nowy powiat goleniowski przejął część jego dawnych gmin: Nowogard, Osina i Dobra. 1 stycznia 2002 roku reaktywowano powiat łobeski, do którego przyłączono gminę Dobra z powiatu goleniowskiego[17].
W sierpniu 2012 roku z inicjatywy mieszkańców powstało stowarzyszenie na rzecz powiatu goleniowsko-nowogardzkiego Partnerstwo i Rozwój celem którego jest zmiana nazwy powiatu. W lutym 2013 rozpoczęto zbieranie podpisów pod obywatelskim projektem uchwały uruchamiającym procedurę zmiany nazwy. W 2013 r. w gminie Nowogard i Osina zostały przeprowadzone konsultacje społeczne w przedmiocie zmiany nazwy powiatu goleniowskiego na powiat goleniowsko-nowogardzki[18][19]. 28 stycznia 2014 Rada Miejska w Nowogardzie złożyła wniosek o zmianę nazwy powiatu goleniowskiego[20]. W 2013 r. rady miejskie w: Goleniowie, Maszewie i Stepnicy oraz Rada Powiatu w Goleniowie wyraziły negatywną opinię w sprawie zmiany nazwy[21][22][23][24].
Środowisko geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Na terenie powiatu znajduje się wiele zbiorników wód stojących. Są to akweny zarówno naturalnie jak i sztuczne. Do największych należą:
- Jezioro Nowogardzkie – 112 ha
- Jezioro Przybiernowskie – 88 ha
- Jezioro Kościuszki – 48 ha
Komunikacja
[edytuj | edytuj kod]- Drogi:
- krajowe:
-
- nr 3 -- Świnoujście «» Szczecin «» Gorzów Wielkopolski «» Zielona Góra «» Legnica «» granica państwa (Jakuszyce)
- nr 6 --
granica państwa (Kołbaskowo) «» Szczecin «» Goleniów «» Koszalin «» Słupsk «» Gdańsk «» Łęgowo
- nr 3 -- Świnoujście «» Szczecin «» Gorzów Wielkopolski «» Zielona Góra «» Legnica «» granica państwa (Jakuszyce)
- wojewódzkie:
-
- nr 106 -- Rzewnowo «» Golczewo «» Nowogard «» Maszewo «» Łęczyca «» Stargard «» Pyrzyce
- nr 111 -- Recław «» Koniewo «» Racimierz «» Żarnowo «» Miłowo «» Stepnica «» Kąty «» Krępsko «» Modrzewie «» Goleniów
- nr 113 -- Żółwia «» Błoć Żółwia «» Mosty «» Jarosławki «» Maszewo
- nr 141 -- Sowno «» Przemocze «» Darż
- nr 144 -- Nowogard «» Dobra «» Chociwel
- nr 146 -- Jenikowo «» Dobra (powiat łobeski) «» Strzmiele
- nr 147 -- Wierzbięcin «» Troszczyno «» Wołkowo «» Łobez
- Linie kolejowe:
- czynne: Szczecin Gł. – Świnoujście (przez Goleniów i Łoźnicę) oraz Goleniów- Koszalin (przez Osinę i Nowogard).
- nieczynne, nieistniejące: Nowogard- Dobra Nowogardzka oraz wąskotorowe: Czarnogłowy – Łoźnica Wąsk.
- Komunikacja lotnicza:
- Port lotniczy Szczecin-Goleniów ok. 5 km na wschód od Goleniowa.
Bezpieczeństwo
[edytuj | edytuj kod]W 2009 r. wskaźnik wykrywalności sprawców przestępstw stwierdzonych w powiecie goleniowskim wynosił 72,6%[25][26]. W 2009 r. stwierdzono w powiecie m.in. 364 kradzieży z włamaniem, 9 kradzieży samochodów, 143 przestępstw narkotykowych[27][28][29].
Gmina Stepnica jest położona w strefie nadgranicznej[30]. Powiat goleniowski obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w porcie lotniczym Szczecin-Goleniów z Nadodrzańskiego Oddziału SG[31].
Powiat goleniowski jest obszarem właściwości Prokuratury Rejonowej w Goleniowie i Prokuratury Okręgowej w Szczecinie[32].
Na terenie powiatu działa 12 jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej włączonych do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego[33]. Ponadto istnieje jednostka ratowniczo-gaśnicza przy Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Goleniowie oraz jej posterunek w Nowogardzie[34].
Administracja
[edytuj | edytuj kod]| Gminy | Liczba radnych[35] |
Liczba wyborców w 2006[36] |
|---|---|---|
| gmina Goleniów | 8 | 26 015 |
| gmina Nowogard | 6 | 19 361 |
| gmina Maszewo, gmina Osina, gmina Przybiernów, gmina Stepnica | 5 | 16 387 |
| Razem (Σ) | 19 | 61 763 |
Siedzibą władz powiatu jest miasto Goleniów. Organem uchwałodawczym jest Rada Powiatu w Goleniowie, w której skład wchodzi 19 radnych[37].
Rada Powiatu
| Ugrupowanie | 2002−2006[38] | 2006−2010[39] | 2010–2014[40] | 2014–2018[41] | 2018–2024[42] | od 2024 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Platforma Obywatelska | – | 5 | 9 | 6 | 7 (Koalicja Obywatelska) | 6 (Koalicja Obywatelska) |
| Prawo i Sprawiedliwość | – | 3 | 1 | 1 | 4 | 4 |
| Polskie Stronnictwo Ludowe | 3 | 4 | 5 | 8 | 5 | 4 |
| Koalicja Samorządowa OK Samorząd | - | - | - | - | - | 4 |
| Sojusz Lewicy Demokratycznej | 7 (SLD-UP) | 4 (LiD) | 4 | 4 (SLD LR) | 3 (SLD LR) | 1 |
| Samoobrona | 2 | – | – | – | – | - |
| Współpraca i Rozwój | 5 | – | – | – | – | - |
| Obywatelska Alternatywa Samorządowa | 2 | – | – | – | – | - |
| Powiat Dla Obywatela | – | 2 | – | – | – | - |
| Alternatywa Samorządowa | – | 1 | – | – | - | - |
Powiat goleniowski jest obszarem właściwości miejscowej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie[43].
Mieszkańcy powiatu goleniowskiego wybierają radnych do Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego w okręgu nr 2. Parlamentarzystów wybierają z okręgów wyborczych z siedzibą komisji wyborczej w Szczecinie, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13.
Współpraca zagraniczna
[edytuj | edytuj kod]Partnerem powiatu goleniowskiego jest:[44]
- powiat Uecker-Randow, (Niemcy) do 3 września 2011, ponieważ został zlikwidowany i utworzony nowy Vorpommern-Greifswald
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20].
- ↑ GUS, Tabl. II. Ludność, ruch naturalny oraz migracje ludności według powiatów w pierwszym półroczu 2020 R., 30 czerwca 2020.
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2014 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2014-07-24. ISSN 1505-5507.
- ↑ Bezrobotni oraz stopa bezrobocia wg województw, podregionów i powiatów (stan w końcu kwietnia 2012 r.). Główny Urząd Statystyczny, 2012-05-31. [dostęp 2012-06-17].
- ↑ GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-11-27] (pol.).
- ↑ Wynagrodzenia i ich struktura w województwie zachodniopomorskim w 2008 r.. Szczecin: Urząd Statystyczny w Szczecinie, 2010, s. 42, 55. ISSN 2080-928X.
- ↑ Budżety JST » 2013 r. » Analizy budżetów JST » Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2013 r. /Tab. 6 i Tab. 3. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2014-10-02].
- ↑ [[Główny Urząd Statystyczny|GUS, Departament Badań Demograficznych]], Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym, Warszawa: GUS, 2012, s. 45, ISSN 1734-6118 [dostęp 2013-04-30] (pol. • ang.).
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
- ↑ Powiat goleniowski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 248
- ↑ Polska – Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974
- ↑ 2 lipca 1976 roku gmina została zniesiona przez połączenie jej terenów z gminą Goleniów – Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143
- ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
- ↑ Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 397
- ↑ Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652
- ↑ (Dz.U. z 2001 r. nr 62, poz. 631)
- ↑ Zarządzenie nr 255/13 Burmistrza Nowogardu z dnia 23 lipca 2013 roku ws. przeprowadzenia konsultacji społecznych w przedmiocie zmiany nazwy powiatu goleniowskiego na powiat goleniowsko-nowogardzki
- ↑ Ogłoszenie w sprawie przeprowadzenia konsultacji dotyczących zmiany nazwy powiatu goleniowskiego. Urząd Gminy Osina, 2013-11-07. [dostęp 2014-11-10].
- ↑ Uchwała Nr XXXIV/333/14 Rady Miejskiej w Nowogardzie z dnia 28 stycznia 2014 roku w sprawie złożenia wniosku do Ministra Administracji i Cyfryzacji za pośrednictwem Wojewody Zachodniopomorskiego o wydanie rozporządzenia dotyczącego zmiany nazwy powiatu goleniowskiego
- ↑ Uchwała Nr XXXIX/453/13 Rady Miejskiej w Goleniowie z dnia 27 listopada 2013 r. ws. wydania opinii w sprawie zmiany nazwy powiatu goleniowskiego na powiat goleniowsko-nowogardzki
- ↑ Uchwała Nr XXXIII/208/13 Rady Miejskiej w Maszewie z dnia 18.12.13 r. ws. wyrażenia opinii dotyczącej zmiany nazwy powiatu goleniowskiego na powiat goleniowsko-nowogardzki
- ↑ Uchwała Nr XXV/279/13 Rady Gminy Stepnica z dnia 29 października 2013 ws. wyrażenia opinii dotyczącej zmiany nazwy powiatu
- ↑ Uchwała Nr XXVIII/265/13 Rady Powiatu w Goleniowie z dnia 19 grudnia 2013 r. ws. wyrażenia opinii nt. zmiany nazwy powiatu
- ↑ Przestępstwa ogółem (styczeń – grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].
- ↑ Województwo zachodniopomorskie. [w:] Statystyczne Vademecum Samorządowca 2010 (SVS 2010) [on-line]. Urząd Statystyczny w Szczecinie. [dostęp 2011-08-13].
- ↑ Kradzieże samochodów (styczeń – grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].
- ↑ Kradzieże z włamaniem (styczeń – grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].
- ↑ Przestępstwa narkotykowe (styczeń – grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2005 r. (Dz.U. z 2005 r. nr 188, poz. 1580)
- ↑ Placówka SG w Szczecinie-Goleniowie. Nadodrzański Oddział Straży Granicznej. [dostęp 2011-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-09)].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 marca 2010 r. (Dz.U. z 2010 r. nr 49, poz. 297)
- ↑ Wykaz OSP w KSRG w województwie zachodniopomorskim w lutym 2011 r.. Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Szczecinie, 2011-03-02. [dostęp 2011-08-14].
- ↑ Dane teleadresowe. Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Goleniowie. [dostęp 2011-08-14].
- ↑ Uchwała Nr XXXIX/310/02 Rady Powiatu w Goleniowie z dnia 28 czerwca 2002 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2002 r. Nr 51, poz. 1079)
- ↑ Rada Powiatu w Goleniowie. [w:] Wybory samorządowe 2006 [on-line]. Państwowa Komisja Wyborcza, 2006. [dostęp 2013-05-24]. (pol.).
- ↑ Zarządzenie Nr 69/2014 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 4 marca 2014 r. ws. ustalenia liczby radnych (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2014 r., poz. 1084)
- ↑ Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe [online], wybory2002.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17].
- ↑ Geografia wyborcza – Wybory samorządowe – Państwowa Komisja Wyborcza [online], wybory2006.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17].
- ↑ Dituel Sp., Wybory Samorządowe 2010 – Geografia wyborcza – Województwo zachodniopomorskie – Powiat goleniowski [online], wybory2010.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17].
- ↑ PKW | Samorząd 2014 [online], samorzad2014.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17].
- ↑ Wybory samorządowe 2018 [online], wybory2018.pkw.gov.pl [dostęp 2020-04-30].
- ↑ Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2003 r. (Dz.U. z 2003 r. nr 198, poz. 1925)
- ↑ Partnerzy powiatu. Starostwo Powiatowe w Goleniowie. [dostęp 2009-03-05]. (pol.).
| Miasta na prawach powiatu |
|
|---|---|
| Powiaty | |
| Inne zagadnienia |
