iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.
iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.



Link to original content: http://pl.wikipedia.org/wiki/Pałac_Czartoryskich_w_Lublinie
Pałac Czartoryskich w Lublinie – Wikipedia, wolna encyklopedia Przejdź do zawartości

Pałac Czartoryskich w Lublinie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pałac Czartoryskich
Ilustracja
Pałac Czartoryskich
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Miejscowość

Lublin

Adres

Plac Litewski 2

Styl architektoniczny

barokowy

Rozpoczęcie budowy

2 połowa XVII w.

Ważniejsze przebudowy

1725-1728, XIX w., 1945, 1973

Pierwszy właściciel

Jerzy Sebastian Lubomirski

Kolejni właściciele

Lubomirscy, Sieniawscy, Czartoryscy, Kobylińscy, Dom Turysty PTTK, Lubelskie Towarzystwo Naukowe

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się ikonka pałacu z opisem „Pałac Czartoryskich”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, blisko centrum na lewo znajduje się ikonka pałacu z opisem „Pałac Czartoryskich”
Położenie na mapie Lublina
Mapa konturowa Lublina, blisko centrum u góry znajduje się ikonka pałacu z opisem „Pałac Czartoryskich”
Ziemia51°14′56,47″N 22°33′41,14″E/51,249019 22,561428

Pałac Czartoryskich – znajduje się we wschodnim narożniku Placu Litewskiego w Lublinie. Został wybudowany w stylu barokowym w drugiej połowie XVII wieku, według projektu Tylmana z Gameren. Jest to średniej wielkości gmach z wmurowanymi w fasadę krużgankami i przepięknym portykiem nad wejściem.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Pierwszymi właścicielami obiektu byli Lubomirscy. Za fundatora uważa się Jerzego Sebastiana Lubomirskiego, potem dwór przejął jego syn – Stanisław Herakliusz, a następnie posiadłość przeszła w ręce Elżbiety z Lubomirskich Sieniawskiej, która w latach 1725-1728 przy współpracy z architektem Franciszkiem Mayerem z Moraw przeprowadziła przebudowę obiektu.

W roku 1731 pałac przeszedł w ręce Czartoryskich poprzez małżeństwo Marii Zofii Sieniawskiej, wdowy po Stanisławie Dönhoffie, z Augustem Aleksandrem Czartoryskim, wojewodą ruskim. Związani z Puławami Czartoryscy nie mieszkali w Lublinie, a posiadłość traktowali jako jeden z wielu pałaców, powierzając go opiece kolejnych rezydentów.

Ostatnimi właścicielami z rodu byli Adam Kazimierz i Izabella z Flemmingów Czartoryscy, którzy w 1812 roku sprzedali pałac wraz z posesją sięgającą do Krakowskiego Przedmieścia notariuszowi departamentu lubelskiego Marcinowi Łodzi-Kobylińskiemu. W następnych latach pałac i zabudowania, pozostając w rękach Kobylińskich, były dzierżawione przez fabrykę tabaki i tytoniu. Z zapisków z lat 30. XIX wieku wynika, że mimo przemysłowej eksploatacji budynku przez fabrykę pałac nadal wyglądał imponująco. W roku 1860 posesję nabył warszawski bankier Leopold Kronenberg w celu dalszego prowadzenia fabryki. Jednak 6 lat później fabrykę zlikwidowano, a pałac przejęli nowi właściciele. Odtąd przez pewien czas będą się oni zmieniali co kilka lata (Kazimierz i Ludwika z Wineckich Mazurkiewiczowie kupili pałac w 1869 roku, Noel Grünberg w 1875, Race Miller w 1877, Estera Cukier w 1888, Frajda Worman i Rywka Rozenbau w 1893, Eugenia z Baczyńskich Pniewska w 1893, w 1908 posesja stała się własnością Wiktora Michelisa, po śmierci którego odziedziczyła ją żona i jeszcze w latach trzydziestych była jej właścicielką). Powyższa sytuacja nie sprzyjała utrzymaniu budynku w dobrym stanie.

W czasie drugiej wojny światowej pałac został poważnie uszkodzony. W 1939 roku w obiekt trafiła bomba, a w 1944 roku uciekający Niemcy zaprószyli ogień. Pożar nie wpłynął na układ wnętrz. Rok później rozebrano spalone mury przylegające do pałacu, uporządkowano plac i rozpoczęto odbudowę na podstawie projektu architekta Czesława Doria-Dernałowicza, w wyniku której przywrócono pierwotny układ wnętrz, wprowadzono instalacje i podwyższono dachy. W odnowionym obiekcie urządzono Dom Turysty PTTK, co przyczyniło się do znacznej eksploatacji budynku. W 1973 roku pałac stał się siedzibą Lubelskiego Towarzystwa Naukowego. Po wykonaniu kapitalnego remontu budynku przywrócono mu jego reprezentacyjny charakter.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]