Mistrzostwa Cypru w piłce nożnej mężczyzn

Mistrzostwa Cypru w piłce nożnej (gr. Πρωτάθλημα Κύπρου ποδοσφαίρου ανδρών, Protáthlima Kýprou podosfaírou andrón) – rozgrywki piłkarskie, prowadzone cyklicznie - corocznie lub co sezonowo (na przełomie dwóch lat kalendarzowych) - mające na celu wyłonienie najlepszej męskiej drużyny na Cyprze.

Historia

Mistrzostwa Cypru w piłce nożnej rozgrywane są od 1909 roku. Obecnie rozgrywki odbywają się w wielopoziomowych ligach: A’ Kategoria, B’ Kategoria, G’ Kategoria oraz niższych klasach regionalnych.

30 stycznia 1911 roku w Famaguście powstał pierwszy cypryjski klub piłkarski Anorthosis Famagusta, potem następne. W sezonie 1931/32 organizowano pierwsze nieoficjalne mistrzostwa Cypru, w których zwyciężył APOEL FC. W kolejnym sezonie znów mistrzem został APOEL, a w sezonie 1933/34 mistrzostwo zdobył AEL Limassol. Po założeniu cypryjskiej federacji piłkarskiej – KOP 23 września 1934 roku, rozpoczął się proces zorganizowania pierwszych oficjalnych Mistrzostw Cypru.

W sezonie 1934/35 po raz pierwszy wystartowały rozgrywki w A’ Kategoria, w której 8 drużyn walczyły systemem ligowym o tytuł mistrza kraju. W latach 1941–1944 rozgrywki zostały zawieszone z powodu II wojny światowej.

W 1955 roku Çetinkaya Türk SK, który był jedynym klubem reprezentującym Turków cypryjskich grającym w pierwszej lidze cypryjskiej od sezonu 1934/35, wycofał się z Mistrzostw. Następnie z innymi drużynami Turków cypryjskich utworzył Cypryjską Turecką Federację Piłkarską oraz własne mistrzostwa. Przyczyna tego była polityczna, ponieważ przywództwo Turków cypryjskich popierało podział wyspy. Jednak ta Federacja nigdy nie została uznana i żaden klub tej federacji nie mógł grać w międzynarodowych rozgrywkach. Sezon 1958/59 został odwołany z powodu konfliktu grecko-tureckiego na wyspie. 16 sierpnia 1960 roku Cypr odzyskał niepodległość. W sezonie 1963/64 rozgrywki nie dokończono z powodu nowych rozruchów grecko-tureckich.

Od sezonu 1964/65 rozgrywki w A’ Kategoria trwały bez przerw.

Mistrzowie i pozostali medaliści

Sezon K T Mistrz Wicemistrz III miejsce Br. Król strzelców Uwagi Protathlima A’ Kategorias (gr. Πρωτάθλημα Α' Κατηγορίας) 1934/35     1 Trast Nikozja Çetinkaya Türk SK APOEL FC ? ? 8 klubów 1935/36     1 APOEL FC Trast Nikozja Çetinkaya Türk SK ? ? 8 klubów 1936/37     2 APOEL FC Trast Nikozja Çetinkaya Türk SK ? ? 7 klubów 1937/38     3 APOEL FC Trast Nikozja Çetinkaya Türk SK ? ? 5 klubów 1938/39     4 APOEL FC EPA Larnaka AEL Limassol ? ? 7 klubów 1939/40     5 APOEL FC Pezoporikos Larnaka EPA Larnaka ? ? 6 klubów 1940/41     1 AEL Limassol APOEL FC EPA Larnaka ? ? 5 klubów 1941-1944     zawieszone z powodu II wojny światowej 1944/45     1 EPA Larnaka APOEL FC AEL Limassol ? ? 6 klubów 1945/46     2 EPA Larnaka APOEL FC Pezoporikos Larnaka ? ? 6 klubów 1946/47     6 APOEL FC EPA Larnaka Pezoporikos Larnaka ? ? 7 klubów 1947/48     7 APOEL FC AEL Limassol Olympiakos Nikozja ? ? 5 klubów 1948/49     8 APOEL FC Anorthosis Famagusta Pezoporikos Larnaka ? ? 8 klubów 1949/50     1 Anorthosis Famagusta EPA Larnaka APOEL FC ? ? 8 klubów 1950/51     1 Çetinkaya Türk SK APOEL FC Anorthosis Famagusta ? ? 8 klubów 1951/52     9 APOEL FC EPA Larnaka Çetinkaya Türk SK ? ? 8 klubów 1952/53     2 AEL Limassol Pezoporikos Larnaka APOEL FC ? ? 8 klubów 1953/54     1 Pezoporikos Larnaka APOEL FC Anorthosis Famagusta ? ? 9 klubów 1954/55     3 AEL Limassol Pezoporikos Larnaka APOEL FC ? ? 10 klubów 1955/56     4 AEL Limassol APOEL FC Nea Salamina Famagusta ? ? 9 klubów 1956/57     2 Anorthosis Famagusta Pezoporikos Larnaka Omonia Nikozja ? ? 9 klubów 1957/58     3 Anorthosis Famagusta Pezoporikos Larnaka EPA Larnaka ? ? 10 klubów 1958/59     nie rozgrywane z powodu konfliktu grecko-tureckiego 1959/60     4 Anorthosis Famagusta Omonia Nikozja APOEL FC ? ? 11 klubów 1960/61     1 Omonia Nikozja Anorthosis Famagusta Pezoporikos Larnaka 26 Panikos Krystallis (Apollon Limassol) 13 klubów 1961/62     5 Anorthosis Famagusta Omonia Nikozja Pezoporikos Larnaka 22 Michalis Sialis (Anorthosis Famagusta) 13 klubów 1962/63     6 Anorthosis Famagusta APOEL FC Omonia Nikozja 24 Panikos Papadopoulos (AEL Limassol) 12 klubów 1963/64     rozgrywki nie zakończono 1964/65     10 APOEL FC Olympiakos Nikozja AEL Limassol 21 Kostakis Pieridis (Olympiakos Nikosia) 11 klubów 1965/66     2 Omonia Nikozja Olympiakos Nikozja Nea Salamina Famagusta 20 Panikos Efthymiades (Olympiakos Nikosia) 11 klubów 1966/67     1 Olympiakos Nikozja APOEL FC Anorthosis Famagusta 29 Andreas Stylianou (APOEL FC) 12 klubów 1967/68     5 AEL Limassol Omonia Nikozja Pezoporikos Larnaka 31 Charalambos Papadopoulos (AEL Limassol) 12 klubów 1968/69     2 Olympiakos Nikozja Omonia Nikozja Pezoporikos Larnaka 17 Panikos Efthymiades (Olympiakos Nikosia) 12 klubów 1969/70     3 EPA Larnaka Pezoporikos Larnaka Omonia Nikozja 24 Tassos Constantinou (EPA Larnaka) 12 klubów 1970/71     3 Olympiakos Nikozja Digenis Morfu APOEL FC 11 Andreas Stylianou (APOEL FC), Kostas Vassiliades (Apollon Limassol), Panikos Efthymiades (Olympiakos Nikozja) 12 klubów 1971/72     3 Omonia Nikozja EPA Larnaka Enosis Neon Paralimni 24 Sotiris Kaiafas (Omonia Nikosia) 12 klubów 1972/73     11 APOEL FC Olympiakos Nikozja Pezoporikos Larnaka 17 Lakis Theodorou (EPA Larnaka) 14 klubów 1973/74     4 Omonia Nikozja Pezoporikos Larnaka AEL Limassol 20 Sotiris Kaiafas (Omonia Nikosia) 14 klubów 1974/75     5 Omonia Nikozja Enosis Neon Paralimni Olympiakos Nikozja 21 Andros Savva (Omonia Nikosia) 14 klubów 1975/76     6 Omonia Nikozja APOEL FC Enosis Neon Paralimni 39 Sotiris Kaiafas (Omonia Nikosia) 15 klubów 1976/77     7 Omonia Nikozja APOEL FC Pezoporikos Larnaka 44 Sotiris Kaiafas (Omonia Nikosia) 16 klubów 1977/78     8 Omonia Nikozja APOEL FC Pezoporikos Larnaka 20 Andreas Kanaris (Omonia Nikozja) 16 klubów 1978/79     9 Omonia Nikozja APOEL FC Alki Larnaka 28 Sotiris Kaiafas (Omonia Nikosia) 16 klubów 1979/80     12 APOEL FC Omonia Nikozja Pezoporikos Larnaka 23 Sotiris Kaiafas (Omonia Nikosia) 15 klubów 1980/81     10 Omonia Nikozja APOEL FC Pezoporikos Larnaka 14 Sotiris Kaiafas (Omonia Nikosia) 14 klubów 1981/82     11 Omonia Nikozja Pezoporikos Larnaka APOEL FC 19 Sotiris Kaiafas (Omonia Nikosia) 14 klubów 1982/83     12 Omonia Nikozja Anorthosis Famagusta APOEL FC 17 Panikos Hatziloizou (Aris Limassol) 14 klubów 1983/84     13 Omonia Nikozja APOEL FC Pezoporikos Larnaka 14 Kittos Lenos (Ermis Aradipu), Sylvester Vernon (Pezoporikos Larnaka) 14 klubów 1984/85     14 Omonia Nikozja APOEL FC Anorthosis Famagusta 24 Jorgos Sawidis (Omonia Nikozja) 14 klubów 1985/86     13 APOEL FC Omonia Nikozja Apollon Limassol 22 Giannos Ioannou (APOEL FC) 14 klubów 1986/87     15 Omonia Nikozja APOEL FC EPA Larnaka 32 Spas Dżevizow (Omonia Nikozja) 16 klubów 1987/88     2 Pezoporikos Larnaka APOEL FC Omonia Nikozja 23 Tasas Zuvani (Enosis Neon Paralimni) 16 klubów 1988/89     16 Omonia Nikozja Apollon Limassol APOEL FC 19 Nigel McNeill (Nea Salamina Famagusta) 15 klubów 1989/90     14 APOEL FC Omonia Nikozja Pezoporikos Larnaka 19 / Siniša Gogić (APOEL FC) 14 klubów 1990/91     1 Apollon Limassol Anorthosis Famagusta APOEL FC 19 Suad Beširević (Apollon Limassol), Panikos Xiourouppas (Omonia Nikozja) 14 klubów 1991/92     15 APOEL FC Anorthosis Famagusta Apollon Limassol 21 József Dzurják (Omonia Nikozja) 14 klubów 1992/93     17 Omonia Nikozja Apollon Limassol Nea Salamina Famagusta 25 Slađan Šćepović (Apollon Limassol) 14 klubów 1993/94     2 Apollon Limassol Anorthosis Famagusta APOEL FC 26 / Siniša Gogić (Anorthosis Famagusta) 14 klubów 1994/95     7 Anorthosis Famagusta Omonia Nikozja Nea Salamina Famagusta 25 Pambis Andreou (Nea Salamina Famagusta) 12 klubów 1995/96     16 APOEL FC Anorthosis Famagusta Omonia Nikozja 25 József Kiprich (APOEL FC) 14 klubów 1996/97     8 Anorthosis Famagusta Apollon Limassol Omonia Nikozja 17 Michalis Konstandinu (Enosis Neon Paralimni) 14 klubów 1997/98     9 Anorthosis Famagusta Omonia Nikozja Apollon Limassol 42 Rainer Rauffmann (Omonia Nikozja) 14 klubów 1998/99     10 Anorthosis Famagusta Omonia Nikozja APOEL FC 35 Rainer Rauffmann (Omonia Nikozja) 14 klubów 1999/00     11 Anorthosis Famagusta Omonia Nikozja APOEL FC 34 Rainer Rauffmann (Omonia Nikozja) 14 klubów 2000/01     18 Omonia Nikozja Olympiakos Nikozja AEL Limassol 30 Rainer Rauffmann (Omonia Nikozja) 14 klubów 2001/02     17 APOEL FC Anorthosis Famagusta AEL Limassol 24 Wojciech Kowalczyk (Anorthosis Famagusta) 14 klubów 2002/03     19 Omonia Nikozja Anorthosis Famagusta APOEL FC 33 Marios Neophytou (Anorthosis Famagusta) 14 klubów 2003/04     18 APOEL FC Omonia Nikozja Apollon Limassol 21 Łukasz Sosin (Apollon Limassol), Jozef Kožlej (Omonia Nikozja) 14 klubów 2004/05     12 Anorthosis Famagusta APOEL FC Omonia Nikozja 21 Łukasz Sosin (Apollon Limassol) 14 klubów 2005/06     3 Apollon Limassol Omonia Nikozja APOEL FC 28 Łukasz Sosin (Apollon Limassol) 14 klubów 2006/07     19 APOEL FC Omonia Nikozja Anorthosis Famagusta 20 Esteban Solari (APOEL FC) 14 klubów 2007/08     13 Anorthosis Famagusta APOEL FC Omonia Nikozja 16 David da Costa (Doxa Katokopia), Łukasz Sosin (Anorthosis Famagusta) 14 klubów, 2 rundy 2008/09     20 APOEL FC Omonia Nikozja Anorthosis Famagusta 24 Serjão (Doxa Katokopia) 14 klubów, 2 rundy 2009/10     20 Omonia Nikozja APOEL FC Anorthosis Famagusta 22 Joeano (Ermis Aradipu), José Semedo (APOP Kinyras Peyias) 14 klubów, 2 rundy 2010/11     21 APOEL FC Omonia Nikozja Anorthosis Famagusta 21 Miljan Mrdaković (Apollon Limassol) 14 klubów, 2 rundy 2011/12     6 AEL Limassol APOEL FC Omonia Nikozja 17 Freddy (Omonia Nikozja) 14 klubów, 2 rundy 2012/13     22 APOEL FC Anorthosis Famagusta Omonia Nikozja 18 Bernardo Vasconcelos (Alki Larnaka) 14 klubów, 2 rundy 2013/14     23 APOEL FC AEL Limassol Apollon Limassol 18 Gastón Sangoy (Apollon Limassol), Jorge Monteiro (AEL Limassol), Marco Tagbajumi (Ermis Aradipu) 14 klubów, 2 rundy 2014/15     24 APOEL FC AEK Larnaka Apollon Limassol 17 Mickaël Poté (Omonia Nikozja) 12 klubów, 2 rundy 2015/16     25 APOEL FC AEK Larnaka Apollon Limassol 19 Fernando Cavenaghi (APOEL FC), André Alvesi (AEK Larnaka), Dimityr Makriew (Nea Salamina Famagusta) 14 klubów, 2 rundy 2016/17     26 APOEL FC AEK Larnaka Apollon Limassol 24 Matt Derbyshire (Omonia Nikozja) 14 klubów, 2 rundy 2017/18     27 APOEL FC Apollon Limassol Anorthosis Famagusta 23 Matt Derbyshire (Omonia Nikozja) 14 klubów, 2 rundy 2018/19     28 APOEL FC AEK Larnaka Apollon Limassol 16 Adam Nemec (Pafos FC) 12 klubów, 2 rundy 2019/20     --- --- --- 12 klubów 2020/21     21 Omonia Nikozja Apollon Limassol AEL Limassol 18 Berat Sadik (Doxa Katokopias) 14 klubów, 2 rundy 2021/22     4 Apollon Limassol AEK Larnaka APOEL FC 15 Iwan Triczkowski (AEK Larnaka) 12 klubów, 2 rundy 2022/23     1 Aris Limassol APOEL FC AEK Larnaka 18 Jairo (Pafos FC) Ioannis Pittas (Apollon Limassol) 14 klubów, 2 rundy 2023/24     29 APOEL FC AEK Larnaka Omonia Nikozja 19 Marios Ilia (Ethnikos Achna) Andreas Katsantonis (Karmiotisa) 14 klubów, 2 rundy

Statystyka

Klasyfikacja według klubów

W dotychczasowej historii Mistrzostw Cypru na podium oficjalnie stawało w sumie 15 drużyn. Liderem klasyfikacji jest APOEL FC, który zdobył 28 tytułów mistrzowskich.

Stan po sezonie 2023/24.

AEL Limassol

Aris Limassol

EPA Larnaka

Olympiakos Nikozja

Apollon Limassol

Pezoporikos Larnaka

Trast Nikozja

Çetinkaya Türk SK

APOEL FC, Omonia

Anorthosis Famagusta

Lokalizacja drużyn mistrzowskich
10 i więcej mistrzostw Cypru

Lp.	Klub	Miejsca na podium			Zwycięskie sezony
1.	APOEL FC	29	22	16	1935/36, 1936/37, 1937/38, 1938/39, 1939/40, 1946/47, 1947/48, 1948/49, 1951/52, 1964/65, 1972/73, 1979/80, 1985/86, 1989/90, 1991/92, 1995/96, 2001/02, 2003/04, 2006/07, 2008/09, 2010/11, 2012/13, 2013/14, 2014/15, 2015/16, 2016/17, 2017/18, 2018/19, 2023/24
2.	Omonia Nikozja	21	16	11	1960/61, 1965/66, 1971/72, 1973/74, 1974/75, 1975/76, 1976/77, 1977/78, 1978/79, 1980/81, 1981/82, 1982/83, 1983/84, 1984/85, 1986/87, 1988/89, 1992/93, 2000/01, 2002/03, 2009/10, 2020/21
3.	Anorthosis Famagusta	13	10	9	1949/50, 1956/57, 1957/58, 1959/60, 1961/62, 1962/63, 1994/95, 1996/97, 1997/98, 1998/99, 1999/00, 2004/05, 2007/08
4.	AEL Limassol	6	2	7	1940/41, 1952/53, 1954/55, 1955/56, 1967/68, 2011/12
5.	Apollon Limassol	4	5	10	1990/91, 1993/94, 2005/06, 2021/22
6.	EPA Larnaka	3	5	4	1944/45, 1945/46, 1969/70
7.	Olympiakos Nikozja	3	4	2	1966/67, 1968/69, 1970/71
8.	Pezoporikos Larnaka	2	8	14	1953/54, 1987/88
9.	Trast Nikozja	1	3	0	1934/35
10.	Çetinkaya Türk SK	1	1	4	1950/51
11.	Aris Limassol	1	0	0	2022/23
12.	AEK Larnaka	0	6	1
13.	Enosis Neon Paralimni	0	1	2
14.	Digenis Morfu	0	1	0
15.	Nea Salamina Famagusta	0	0	4
16.	Alki Larnaka	0	0	1

Klasyfikacja według miast

Siedziby klubów: stan po sezonie 2023/24

Miasto	Liczba tytułów	Kluby
Nikozja	54	APOEL FC (29), Omonia Nikozja (21), Olympiakos Nikozja (3), Trast Nikozja (1)
Limassol	11	AEL Limassol (6), Apollon Limassol (4), Aris Limassol (1)
Larnaka	5	EPA Larnaka (3), Pezoporikos Larnaka (2)
Nikozja Północna	1	Çetinkaya Türk SK (1)

Uczestnicy

Są 41 zespołów, które wzięli udział w 85 sezonach Mistrzostw Cypru, które były prowadzone od 1934/35 aż do sezonu 2023/24 łącznie. Żaden z zespołów nie był zawsze obecny w każdej edycji.

Pogrubione zespoły biorące udział w sezonie 2023/24.

• 83 razy: AEL Limassol, APOEL FC
• 78 razy: Anorthosis Famagusta
• 71 razy: Olympiakos Nikozja
• 68 razy: Omonia Nikozja
• 65 razy: Apollon Limassol
• 61 razy: Nea Salamina Famagusta
• 55 razy: Aris Limassol
• 50 razy: Enosis Neon Paralimni, EPA Larnaka
• 49 razy: Pezoporikos Larnaka
• 43 razy: Alki Larnaka
• 35 razy: Ethnikos Achna
• 29 razy: AEK Larnaka
• 20 razy: Doxa Katokopia
• 19 razy: APOP Pafos
• 18 razy: Ewagoras Pafos, Çetinkaya Türk SK
• 15 razy: Digenis Akritas Morfu
• 13 razy: Omonia Aradipu, Ermis Aradipu
• 11 razy: AYMA Nikozja
• 10 razy: AEP Pafos
• 8 razy: ASIL Lysi, Pafos FC
• 7 razy: APEP Pitsilia
• 7 razy: Anagennisi Derinia
• 5 razy: APOP Kinyras Peyias
• 4 razy: Kerawnos Strowolos, Orfeas Nikozja, Trast Nikozja, AO Ajia Napa
• 3 razy: Ethnikos Asia, Karmiotissa
• 2 razy: Alki Oroklini, Chalkanoras Idaliu, Othellos Atienu, AEZ Zakaki
• 1 raz: Akritas Chlorakas, Atromitos Jeroskipu, ENThOI Lakatamia, Karmiotissa Pano Polemidia, Onisillos Sotira, AEK Kuklia, PAEEK Kirenia.

Zobacz też

• Tabela wszech czasów mistrzostw Cypru w piłce nożnej
• Protathlima A’ Kategorias
• Puchar Cypru

Bibliografia

• Oficjalna strona A’ Kategoria (ang.)
• 1. Diwizja, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2021-01-11] .
• Tabele ligowe w bazie League321 (ang.)
• Oficjalna strona KOP (wal. • ang.)
• Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)