Mieszanina

Mieszanina – układ dwóch lub więcej pierwiastków lub związków chemicznych zmieszanych z sobą w dowolnym stosunku i wykazujących swoje indywidualne właściwości.

Aspekt chemiczny

Mieszaninę zasadniczo dzieli się na fazę dyspergującą (inaczej rozpraszającą, czyli otoczenie, w jakim następuje rozproszenie) i fazę zdyspergowaną (substancję rozproszoną). W roztworach fazą dyspergującą jest rozpuszczalnik, a zdyspergowaną rozpuszczona substancja.

Rodzaje mieszanin

Wyróżnia się dwa rodzaje mieszanin:

mieszaniny jednorodne, homogeniczne, czyli roztwory, na przykład stopy metali, benzyna, solanka, ocet, roztwory wodne soków, powietrze. Wzrokowe określenie składu mieszaniny jednorodnej jest zazwyczaj niemożliwe.
mieszaniny niejednorodne, heterogeniczne, na przykład opiłki metalu zmieszane z cukrem, piasek z wodą, zaprawa murarska, kawa mielona z wodą, groch z fasolą. Składniki mieszanin niejednorodnych można często określić bez pomocy aparatury analitycznej.

Podział na mieszaniny jednorodne i niejednorodne jest umowny, a granice pomiędzy nimi nie są wyznaczone w sposób ścisły (dotyczy to zwłaszcza koloidów) – zależy on od wielkości cząstek w poszczególnych fazach.

Sposoby rozdzielania mieszanin

Aspekt prawny

Pojęcie mieszanina jest jednym z podstawowych pojęć używanych w aktach prawnych Unii Europejskiej dotyczących bezpieczeństwa używania, oznakowania, klasyfikacji chemikaliów. W unijnym rozporządzeniu CLP (dotyczącym klasyfikacji oznakowania i pakowania chemikaliów) mieszanina jest zdefiniowana jako mieszanina lub roztwór składające się z dwóch lub większej liczby substancji. W rozporządzeniu UE REACH (dotyczącym rejestracji chemikaliów) mieszanina opisuje natomiast (prawie tożsame z mieszaniną) pojęcie preparat.

Rozróżnienie pomiędzy mieszaniną a substancją jest szczególnie ważne w aspekcie rozporządzenia CLP, które przewiduje różne okresy przejściowe (inne dla substancji, inne dla mieszanin) we wdrażaniu zmian.