Miep Gies
Miep Gies (1987) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data śmierci | |
Odznaczenia | |
Miep Gies, pierwotnie Hermine Santrouschitz (ur. 15 lutego 1909 w Wiedniu, zm. 11 stycznia 2010 w Hoorn) – Holenderka pochodzenia austriackiego, która podczas II wojny światowej pomagała w ukrywaniu Anny Frank, jej rodziny i przyjaciół przed nazistami. Po aresztowaniu ukrywającej się grupy Żydów w sierpniu 1944 roku znalazła i przechowała pamiętnik pisany przez Annę.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Hermine Santrouschitz urodziła się w Wiedniu. W grudniu 1920 roku, by uniknąć niedoboru pożywienia w powojennej Austrii została przewieziona do Lejdy w Holandii. W 1922 roku wraz ze swoją przybraną rodziną przeniosła się do Amsterdamu. W 1933 rozpoczęła pracę w firmie Ottona Franka i zaprzyjaźniła się z jego rodziną. 16 lipca 1941 wyszła za mąż za Jana Giesa po odmowie przystąpienia do związku kobiet nazistowskich i groźbie deportacji do Austrii.
Jedną z konsekwencji niemieckiej okupacji było przymusowe wywłaszczenie: firmy Opekta i Pectacon należących do Franków, musiały stać się „aryjskie”. Dzięki zręcznej finansowej konstrukcji udało się Ottonowi Frankowi doprowadzić do tego, że jego firmy zostały przejęte przez zaprzyjaźnionych z nim pracowników Johannesa Kleimana, Victora Kuglera i Jana Giesa, męża sekretarki Miep. W ten sposób udało mu się zapobiec przejęciu firm przez zarządcę wyznaczonego przez Niemców[1].
Od czerwca 1942 do sierpnia 1944 Miep wraz ze swoim mężem oraz współpracownikami Victorem Kuglerem, Johannesem Kleimanem i Bep Voskuijl pomagali w ukrywaniu Edith i Ottona Frank, ich córek Margot i Anne, Hermanna i Augustę van Pelsów, ich syna Petera i Fritza Pfeffera w kryjówce na tyłach oficyny ich biura w Amsterdamie. Zgodnie z ustanowionym prawem za pomoc Żydom w ukrywaniu się groziło rozstrzelanie. W praktyce wyroki były nie tak ciężkie; najczęściej osoby pomagające skazywano na około 6 miesięcy ciężkich robót.
Rankiem 4 sierpnia 1944 roku anonimowy informator przekazał wiadomość do gestapo dotyczącą grupy ukrywającej się w kamienicy przy Prinsengracht (po wojnie zostały przeprowadzone trzy niezależne śledztwa; żadne nie ujawniło nazwiska informatora). Tego samego dnia cała grupa została aresztowana, a wraz z nimi Victor Kugler i Johannes Kleiman. Miep Gies uniknęła aresztu, ponieważ żołnierz, który miał ją aresztować, był tak jak i ona Austriakiem. Kobieta bezskutecznie zaoferowała mu pieniądze w zamian za uwolnienie jej przyjaciół.
Miep znalazła i przechowała pamiętniki Anny porzucone przez żołnierzy podczas aresztowania, a po wojnie przekazała je ojcu Anny, który jako jedyny przeżył Holokaust. Otto Frank w 1947 roku doprowadził do wydania dziennika córki.
Po wydaniu książki i przełożeniu jej na wiele języków Miep i Jan Gies stali się rozpoznawalnymi osobami w Holandii. Miep została odznaczona m.in.: nagrodą Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec, medalem Jad Waszem[2] oraz otrzymała tytuł szlachecki z rąk królowej Holandii Beatrycze[3].
W 2007 roku ukazał się film Wolność słowa oparty m.in. na wizycie w szkole w Long Beach, którą Miep Gies odwiedziła w latach 90.
Miep Gies mieszkała do śmierci w Holandii Północnej. Zmarła na skutek upadku 11 stycznia 2010 w wieku 100 lat i 330 dni[4].
Planetoida 99949 Miepgies została nazwana na jej cześć[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Bas von Benda-Beckmann , Anne Frank i jej towarzysze. Bohaterowie „Dziennika” w obozach zagłady, Replika, 18 października 2022 [dostęp 2023-05-08] (pol.).
- ↑ Hermine (Miep) and Jan Augustus Gies. [dostęp 2020-05-18]. (ang.).
- ↑ H. Gies-santrouschitz-miep Gies. anp-archief.nl. [dostęp 2020-05-18]. (niderl.).
- ↑ Anne Frank diary guardian Miep Gies dies aged 100 [online], 12 stycznia 2010 [dostęp 2020-05-18] .
- ↑ Lutz D Schmadel , Dictionary of minor planet names. Addendum to fifth edition: 2003-2005, Springer, 2006, s. 1245, ISBN 978-3-540-34360-8, OCLC 180941572 [dostęp 2020-05-18] .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalna strona Miep Gies (ang.)
- Klip quicktime. Miep Gies opowiada o wojnie w budynku przy Prinsengracht 263. annefrank.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-26)]. (ang.).
- Klip quicktime. Miep Gies opowiada o poznaniu Anny Frank (ang.)
- Biografia Miep Gies (ang.)
- Wywiad z Miep Gies z 1998 roku (ang.)
- Zdjęcie z karty identyfikacyjnej z czasów wojny
- Zdjęcie Miep i Jana Gies, Bep Voskuijl oraz Victora Kuilera z lat 70.
- Biografia Miep Gies w bazie IMDb (ang.)
- ISNI: 0000000083664638
- VIAF: 27087682
- LCCN: n85314364
- GND: 118826204
- NDL: 00440876
- BnF: 12064965q
- SUDOC: 028911830
- SBN: CFIV058855
- NLA: 35993079
- NKC: xx0114023
- BNE: XX953486
- NTA: 072764767
- BIBSYS: 90352154
- CiNii: DA01509273
- NUKAT: n2004076740
- J9U: 987007261764405171
- PTBNP: 1764319
- ΕΒΕ: 63583
- BLBNB: 000216826
- KRNLK: KAC2018O1920