Marcel Dalio

Marcel Dalio
	; Marcel Dalio (1950)
Imię i nazwisko	Israel Moshe Blauschild
Data i miejsce urodzenia	23 listopada 1899 ; Paryż
Data i miejsce śmierci	18 listopada 1983 ; Paryż
Zawód	aktor
Współmałżonek	Jany Holt; (1936–1939; rozwód); Madeleine Lebeau (1939–1942; rozwód); Madeleine Prime (1981–1983; jego śmierć)
Lata aktywności	1931–1982
	Multimedia w Wikimedia Commons

Marcel Dalio; właśc. Israel Moshe Blauschild (ur. 23 listopada 1899 w Paryżu, zm. 18 listopada 1983 w Paryżu) – francuski aktor filmowy pochodzenia żydowskiego.

Życiorys

Urodził się w rodzinie żydowskich imigrantów z Rumunii, którzy przybyli do Francji pod koniec XIX wieku. W 1920 ukończył Konserwatorium Paryskie. W latach 20. grywał w teatrach i kabaretach. Na początku lat 30. zadebiutował w filmie. Pierwsze ważne role zagrał w 1937 w filmach: Pépé le Moko z Jeanem Gabinem i Towarzysze broni, głośnym dramacie wojennym w reżyserii Jeana Renoira. Dobrze zapowiadającą się karierę przerwał wybuch II wojny światowej. Jako aktor pochodzenia żydowskiego w 1940 po inwazji wojsk niemieckich na Francję Dalio uciekł do Lizbony, skąd przedostał się do Chile, a następnie do Meksyku, Kanady i w końcu trafił do Stanów Zjednoczonych. Tymczasem we Francji ustanowiony przez hitlerowskie Niemcy Rząd Vichy prowadził antysemicką kampanię, w której wykorzystywano plakaty ze zdjęciami aktora jako „typowego Żyda”. Cała rodzina Dalio zginęła w niemieckich obozach koncentracyjnych. Niebawem dzięki staraniom przyjaciół Dalio trafia do Hollywood, gdzie zaczyna pojawiać się w amerykańskich filmach. Już w 1942 zagrał w legendarnym filmie Casablanca z Humphreyem Bogartem i Ingrid Bergman w rolach głównych. Ponownie u boku Bogarta pojawił się w filmie Mieć i nie mieć (1944). Po zakończeniu wojny wrócił do Francji, gdzie kontynuował aktorską karierę. Jednak później wielokrotnie pojawiał się także w filmach amerykańskich; m.in. w latach 50. zagrał w tak znanych obrazach jak: Śniegi Kilimandżaro (1952), Mężczyźni wolą blondynki (1953), Sabrina (1954). W 1973 wystąpił w popularnej komedii z Louisem de Funèsem Przygody rabina Jakuba, gdzie grał tytułowego rabina Jakuba, pod którego podszywa się biznesmen Victor Pivert (w tej roli de Funès).

Dalio został znaleziony martwy w swoim paryskim mieszkaniu 19 listopada 1983. Prawdopodobnie zmarł dzień wcześniej. Został pochowany na paryskim cmentarzu w Bagneux.

Filmografia

Golem (1936) jako rabin
Droga do Rio (1937) jako Perez
Perły korony (1937) jako etiopski minister
Wielka miłość Beethovena (1937) jako Steiner
Pépé le Moko (1937) jako L'Arbi, informator
Towarzysze broni (1937) jako porucznik Rosenthal
Reguły gry (1939) jako markiz Robert de la Chesnaye
Kasyno w Szanghaju (1941) jako Marcel, mistrz wirującego koła
Historia jednego fraka (1942) jako jeden z braci Santelli
Casablanca (1942) jako Emil, krupier
Pieśń o Bernadette (1943) jako Callet
Wierna nimfa (1943) jako Georges
Konspiratorzy (1944) jako krupier
Wilson (1944) jako Georges Clemenceau
Mieć i nie mieć (1944) jako Gérard
Potępieńcy (1947) jako Larga
Kochankowie z Werony (1948) jako Amedeo Maglia
Jedziemy do Monte Carlo (1951) jako Poulos, impresario
Cienki lód (1952) jako Pierre
Szczęśliwy czas (1952) jako dziadek Bonnard
Śniegi Kilimandżaro (1952) jako Émile
Mężczyźni wolą blondynki (1953) jako sędzia pokoju
Sabrina (1954) jako baron Saint-Fontanel
Szczęściara (1954) jako Anton
Akcja "Hera" (1955) jako Paul Liski
Dziesięć tysięcy sypialni (1957) jako Vittorio Cisini
Słońce też wschodzi (1957) jako Zizi
Wymarzony urlop (1958) jako Henri Valentin
Mężczyzna, który rozumiał kobiety (1959) jako Le Marne
Telefon towarzyski (1959) jako Pierot
Pieśń bez końca (1960) jako Chelard
Kankan (1960) jako Andre
Duże ryzyko (1960) jako Arthur Gibelin
Diabeł o czwartej (1961) jako Gaston
Cartouche-zbójca (1962) jako Malichot
Diabelskie sztuczki (1962) jako jubiler
Lista Adriana Messengera (1963) jako Max Karoudjian
Rafa Donovana (1963) jako o. Cluzeot
Pan do towarzystwa (1964) jako Socratès
Dzikie i wspaniałe (1964) jako dr Reynard
Lady L (1965) jako Satter
Paryski produkt (1966) jako Georges
Kochany łobuz (1966) jako ojciec Véronique
Jak ukraść milion dolarów (1966) jako pan Paravideo
25. godzina (1967) jako Strul
Najstarszy zawód świata (1967) jako Vladimir Leskov, rosyjski prawnik
Amerykanin na Riwierze (1968) jako Louis
Justine (1969) jako konsul generalny Francji
Wielka nadzieja białych (1970) jako francuski promotor
Paragraf 22 (1970) jako stary mężczyzna w burdelu
Przygody rabina Jakuba (1973) jako prawdziwy rabin Jakub
Bestia (1975) jako Rammondelo, książę de Balo
Niech się zacznie zabawa (1975) jako szlachcic dławiący się posiłkiem
Stowarzyszenie z Eleusis (1975; serial TV) jako Mafel
Skrzydełko czy nóżka (1976) jako krawiec Duchemina

Bibliografia

Marcel Dalio w bazie Filmweb
Marcel Dalio w bazie IMDb (ang.)