Jednopienność
Jednopienność, jednodomowość, monoecja – występowanie u roślin rozdzielnych męskich i żeńskich (jednopłciowych) narządów rozrodczych na jednym osobniku. W przypadku jednopiennych mszaków i paprotników na tej samej roślinie (na tym samym przedroślu) występują rodnie i plemnie, czyli gametangia męskie i żeńskie. W przypadku roślin nasiennych jednopiennymi nazywane są te rośliny, na których występują zarówno kwiaty męskie, jak i odrębne kwiaty żeńskie[1]. Rośliny, na których obok kwiatów rozdzielnopłciowych występują także kwiaty obupłciowe, określane są mianem poligamicznych[2]. Rozdzielenie płci organów generatywnych jest jedną z form zapobiegania samozapyleniu[3].
Jednopiennymi roślinami okrytonasiennymi są np. przedstawiciele brzozowatych, bukowatych, orzechowatych, niektóre arekowate[2], wiechlinowate (np. kukurydza), dyniowate (np. dynia)[3]. Wśród nagonasiennych jednopienne są rośliny z rodzin sosnowatych i cyprysowatych[4].
U mszaków jednopiennych w zależności od wzajemnego położenia rodni i plemni wyróżnia się następujące ich układy[5]:
- synoicus – organy generatywne są wymieszane ze sobą,
- paroicus – organy generatywne znajdują się na tych samych pędach, ale rodnie wyżej, a plemnie niżej,
- autoicus – organy generatywne znajdują się na różnych pędach,
- heteroicus – mieszane układy jak w paroicus i autoicus.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003. ISBN 83-214-1305-6.
- ↑ a b E. Strasburger, F. Noll, H. Schenck, A.F.W. Schimper: Botanika. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1972, s. 767, 888.
- ↑ a b Adam Pałczyński, Zbigniew Podbielkowski, Benon Polakowski: Botanika. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 191. ISBN 83-01-09728-0.
- ↑ Włodzimierz Seneta: Dendrologia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1991. ISBN 83-01-07011-0.
- ↑ Z. Podbielkowski, I. Rejment-Grochowska, A. Skirgiełło: Rośliny zarodnikowe. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986, s. 552. ISBN 83-01-04394-6.