iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.
iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.



Link to original content: http://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Marceli_Gutkowski
Jan Marceli Gutkowski – Wikipedia, wolna encyklopedia Przejdź do zawartości

Jan Marceli Gutkowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Marceli Gutkowski
Arcybiskup tytularny marcjanopolitański
ilustracja
Kraj działania

Polska

Data urodzenia

27 maja 1776

Data i miejsce śmierci

3 października 1863
Lwów

Miejsce pochówku

Cmentarz Łyczakowski we Lwowie

Biskup janowski
Okres sprawowania

1826–1842

Arcybiskup tytularny marcjanopolitański
Okres sprawowania

1856–1863

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

Zakon Kaznodziejski

Prezbiterat

1799

Sakra biskupia

1 października 1826

Odznaczenia
Order Świętego Stanisława (Królestwo Kongresowe)
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

1 października 1826

Konsekrator

Wojciech Józef Skarszewski

Współkonsekratorzy

Mikołaj Jan Manugiewicz
Franciszek Lewiński

Jan Marceli Gutkowski OP (ur. 27 maja 1776 w Witkowie, zm. 3 października 1863 we Lwowie) – polski duchowny rzymskokatolicki, dominikanin, scholastyk kapituły katedralnej płockiej, kapelan wojsk napoleońskich i kapelan starszy Wojska Polskiego Królestwa Kongresowego sprzeciwiający się wybuchowi powstania listopadowego[1].

Pierwsze nauki pobierał w szkołach w Płocku, tamże wstąpił do klasztoru dominikanów i złożył profesję zakonną. Studia filozoficzno-teologiczne odbył w Warszawie, gdzie w 1799 roku przyjął święcenia prezbiteratu. Niedługo potem został przeorem klasztoru dominikanów we Wrocławiu, gdzie pełnił również funkcję kaznodziei i profesora teologii. W 1807 roku został kapelanem armii Księstwa Warszawskiego, a w latach 1812-1815 przebywał w niewoli rosyjskiej[2].

W roku szkolnym 1819/1820 był profesorem religii i moralności w Szkole Wojskowej Aplikacyjnej w Warszawie, a następnie kapelanem Pułku Strzelców Konnych Gwardii. Od 1827 roku senator Królestwa Polskiego[3], skreślony z listy senatorów przez sejm powstania listopadowego 20 lipca 1831 roku[4].

W 1826 roku mianowany biskupem janowskim. Konsekrowany 1 października tego roku. W 1828 roku był członkiem Sądu Sejmowego, mającego osądzić osoby oskarżone o zdradę stanu[5]. Potępiał powstanie listopadowe, z własnej inicjatywy wydał 27 listopada 1832 r. list pasterski do wiernych, w którym powstańców nazywał bezbożnikami[6]. Jak pisze Mieczysław Żywczyński: Po zakończeniu wojny polsko-rosyjskiej w r. 1831 Gutkowski stracił do reszty sympatię społeczeństwa polskiego, odzyskał za to i ogromnie powiększył zaufanie do siebie rządu Paskiewicza. Okazał się najlojalniejszym z biskupów, Mikołajowi I najwierniejszym[6]. Liczył, że przychylność władz rosyjskich zapewni mu nominację na biskupstwo warszawskie. Gdy zawiódł się w swoich oczekiwaniach wystąpił przeciwko władzom rosyjskim i wówczas dał się poznać jako obrońca praw Kościoła – sprzeciwiał się konfiskacie majątków kościelnych, chociaż wcześniej sam, przy biernej postawie administracji państwowej, przejął majątek bartolomitów w Węgrowie i zlikwidował ich tamtejsza prepozyturę[7]. Aresztowany w kwietniu 1840 roku, zrzekł się biskupstwa w 1842 roku za radą papieża Grzegorza XVI i od 1843 roku zamieszkał we Lwowie. W 1856 roku mianowany tytularnym arcybiskupem marcjanopolitańskim. Doktor honoris causa teologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Nagrobek Jana M. Gutkowskiego

Odznaczony Orderem Świętego Stanisława I klasy w 1829[8].

Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie (pomnik nagrobny wykonał Paweł Eutele)[9].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Marek Budziarek, Historyczny raptularz. Szkice z dziejów Kościoła i nie tylko, Wrocław 1991, s. 130.
  2. Michał Marian Grzybowski, Duchowieństwo Diecezji Płockiej. Tom 5, Płock 2016, s. 112, ISBN 978-83-944483-1-8.
  3. Ireneusz Ihnatowicz, Andrzej Biernat, Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, Warszawa 2003, s. 478.
  4. Sebastian Ziółek, Sejm Królestwa Polskiego w okresie powstania listopadowego 1830-1831, Warszawa 2007, s. 332.
  5. Tadeusz Bieczyński, Sąd sejmowy 1827-1829 na przestępców stanu. Urzędowe akta, Poznań 1873, s. IX, 50.
  6. a b Mieczysław Żywczyński, Sprawa Gutkowskiego (1832–1839), „Rocznik Lubelski”, t. 1 (1958),s.131. [online]
  7. Wojciech Jerzy Górczyk, Kościół i prepozytura bartolomitów w Węgrowie fundacji Jana Dobrogosta Krasińskiego, wojewody płockiego, w świetle materiałów z Achiwum Diecezjalnego w Drohiczynie, „Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego”, t. 11 (2019), s. 83–84., DOI10.19251/rtnp/2019.11(5).
  8. Stanisław Łoza. Kawalerowie orderu Św. Stanisława. „Miesięcznik Heraldyczny”. Nr 5, s. 100, 1930. 
  9. Stanisław Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 100, 103. ISBN 83-04-02817-4.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]