Iggy Pop
 Iggy Pop (1987) | |
| Imię i nazwisko |
James Newell Osterberg[1] |
|---|---|
| Pseudonim |
Iggy Pop |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Instrumenty | |
| Gatunki |
garage rock, glam rock, protopunk[4], punk rock, hard rock, shock rock[4] |
| Zawód |
wokalista, instrumentalista, autor piosenek, aktor |
| Aktywność |
od 1960 |
| Wydawnictwo | |
| Powiązania | |
| Zespoły | |
| The Stooges | |
| Odznaczenia | |
 
| |
| |
| Strona internetowa | |
Iggy Pop, właśc. James Newell Osterberg Jr.[5][6] (ur. 21 kwietnia 1947 w Muskegon[7]) – amerykański muzyk, wokalista, autor tekstów, aktor filmowy i prezenter radiowy.[4]. W latach 1967–1974 i od 2003 wokalista zespołu The Stooges.
Jeden z najważniejszych pionierów punk rocka[8] i prekursor nowej fali[9]. Nazywany „ojcem chrzestnym punka” (Godfather of punk)[5][10].
W 1995 brytyjski magazyn „Mojo” umieścił pierwsze trzy albumy jego zespołu – The Stooges, Fun House i Raw Power – na liście 100 najwybitniejszych albumów wszech czasów, z czego debiutancki album został sklasyfikowany na 79. miejscu tego zestawienia, drugi na 98., a trzeci na 16. Na tej samej liście umieszczono również solowy album Popa pt. Lust For Life, który został sklasyfikowany na 44. miejscu[11]. W 2012 „Rolling Stone” umieścił jego pierwszy album z zespołem The Stooges został sklasyfikowany na 185. miejscu 500 najlepszych albumów wszech czasów[12], a na 191. miejscu tej samej listy znalazł się album Fun House z 1970[12].
Otrzymał francuski Order Sztuki i Literatury w stopniach oficera (2003) i komandora (2017)[13][14].
W 2009 został sklasyfikowany na 17. miejscu listy 50 najlepszych heavymetalowych frontmanów wszech czasów według Roadrunner Records[15]. W 2010 amerykański magazyn Rolling Stone sklasyfikował go wraz z zespołem The Stooges na 76. miejscu 100 najwybitniejszych artystów w historii muzyki[16].
W 2010 wraz z zespołem The Stooges został uhonorowany miejscem w Rock and Roll Hall of Fame[17].
W 2020 został laureatem Grammy Lifetime Achievement Award[18][19].
W 2022 otrzymał nagrodę Polar Music Prize[20].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wczesne lata
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Muskegon w stanie Michigan jako syn Louelli (z domu Christensen; 1917–1996) i Jamesa Newella Österberga Sr. (1921–2007)[21], byłego nauczyciela języka angielskiego w szkole średniej i trenera baseballa w Fordson High School w Dearborn. Ma pochodzenie niemieckie, angielskie i irlandzkie po ojcu[22], a norweskie i duńskie po przodkach matki[22]. Jego ojciec został adoptowany przez szwedzką rodzinę i przyjął nazwisko Österberg. Dorastał w Ypsilanti. W 1965 ukończył Pioneer High School[21] w Ann Arbor. Uczęszczał do University of Michigan[21], jednak porzucił studia.
Kariera
[edytuj | edytuj kod]
Na przełomie lat 60. i 70. XX wieku należał do The Stooges[23], grupy rockowej, w której był wokalistą i liderem[24]. Zespół z powodu swoich koncertów zyskał złą sławę. Pop na scenie szokował publiczność dzikością swego zachowania, prowokacyjnymi odzywkami, samookaleczeniem, obnażaniem się. The Stooges, założony w 1967, dziś jest uznawany za jednego z pionierów punk rocka, jednak w okresie działalności nie odnosił wielkich sukcesów i rozpadł się w 1974, także z powodu kłopotów Popa z narkotykami[25].
Karierę solową Pop rozpoczął w 1977, dzięki wydatnej pomocy Davida Bowiego[26], producenta kilku jego płyt – The Idiot w marcu i Lust For Life we wrześniu[27]. Nowe nagrania jak „China Girl” (w maju 1977) mogły zaskoczyć jego dotychczasowych fanów – Pop nie bał się ruszyć w spokojniejsze, na niektórych z późniejszych płyt wręcz popowe rejony. Jednak o tym, że muzyk nie zapomniał o swych korzeniach mogą świadczyć choćby płyty z przełomu tysiącleci: Avenue B i Beat 'Em Up[3].
W 2003 The Stooges zostało reaktywowane w niemal oryginalnym składzie, oprócz basisty Mike’a Watta, który zastąpił zmarłego w 1975 Dave’a Alexandre’a. W tym składzie zespół w 2006 nagrał, a w 2007 wydał płytę The Weirdness. 6 stycznia 2009 w wieku 60 lat zmarł na atak serca gitarzysta Ron Asheton. Po niemal rocznej przerwie w koncertowaniu, The Stooges postanowili powrócić do grania z Jamesem Williamsonem, który grał w zespole głównie w latach 1972-1974, kiedy to Ron Asheton grał na gitarze basowej. Stooges nagrało wtedy płytę Raw Power z takimi utworami jak Search and Destroy, czy Gimme Danger. Po powrocie Williamsona do składu, Stooges odgrywają głównie utwory z tej płyty, wzbogacone utworami z Metallic K.O. – gdzie też udzielał się Williamson – i kilkoma kawałkami z wcześniejszego okresu. W tym składzie w 2013 zespół wydał album Ready to Die. W 2014, po nagłej śmierci perkusisty Scotta Ashetona (który zmarł podobnie jak jego brat na zawał), Iggy Pop na rok zawiesił koncertowanie[28].
W 2015 powrócił do koncertowania po Europie i obu Amerykach, tym razem solo z muzykami, z którymi występował podczas trasy promocyjnej do płyty Blah Blah Blah[29]. Pierwszy koncert w nowym składzie zagrał 27 czerwca w Holandii na festiwalu Down the Rabbit Hole[30].
13 listopada 2015 ukazała się płyta Kylie Minogue Kylie Christmas (wyd. Parlaphone/Warner Bros), na której wziął udział w nagraniu utworu „Christmas Wrapping”[31].
W 2016 powrócił z solową płytą Post Pop Depression[32], nagraną z pokolenie młodszym Joshua Homme, znanym z zespołu Queens of the Stone Age. W Polsce spotkały go entuzjastyczne recenzje[33][34][35][36], zwrócono także uwagę na znakomitą formę koncertową niemal 69-letniego muzyka[37].
W 2019 opublikował album zatytułowany Free. Wydawnictwo zawiera piosenki skomponowane głównie przez amerykańskiego muzyka jazzowego Lerona Thomasa, do trzech tekst napisał sam Pop. Na płycie znalazła się także przeróbka We Are The People Lou Reeda oraz utwór napisany do poematu Dylana Thomasa.
Grał też w filmach Jima Jarmuscha oraz Arizona Dream czy Porachunki[38], do których komponował także muzykę i piosenki.
Iggy Pop ma cotygodniową audycję w radiu BBC Radio 6 Music zatytułowaną "Iggy Confidential".[39]
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Spotykał się z Diane Bishop (1960), Kathy Asheton (1968), Nico (1969), Sable Starr (1971), Lori Mattox (1972) i Bebe Buell (1973)[40]. W 1968 ożenił się z Wendy Weissberg, lecz 25 listopada 1969 ich ślub został anulowany. W latach 1984–1998 był żonaty z Suchi Asano[40]. W listopadzie 2008 poślubił Ninę Alu[40].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Oficer Orderu Sztuki i Literatury – Francja, 2003[13]
- Komandor Orderu Sztuki i Literatury – Francja, 2017[14]
Dyskografia
[edytuj | edytuj kod]
Nagrania solowe
[edytuj | edytuj kod]- The Idiot (1977)
- Kill City (1977)
- Lust for Life (1977)
- New Values (1979)
- Soldier (1980)
- Party (1981)
- Zombie Birdhouse (1982)
- Blah Blah Blah (1986)
- Instict (1988)
- Brick by Brick (1990)
- American Caesar (1993)
- Naughty Little Doggie (1996)
- Avenue B (1999)
- Beat ’Em Up (2001)
- Skull Ring (2003)
- Préliminaires (2009)
- Après (2012)
- Post Pop Depression (2016)
- Free (2019)
- Every Loser (2023)
Albumy koncertowe
[edytuj | edytuj kod]- TV Eye Live 1977
- Berlin 91 1994
- Best of...Live 1996
Składanki
[edytuj | edytuj kod]Członkowie grupy Iggy’ego Popa
[edytuj | edytuj kod]- George Murray – gitara basowa (1977)
- Dennis Davis – perkusja (1977)
- Carlos Alomar – gitara (1977)
- Phil Palmer – gitara (1977)
- David Bowie – instrumenty klawiszowe, syntezatory, gitara, fortepian, saksofon, ksylofon (1977-1978)
- Hunt Sales – perkusja (1977-78)
- Tony Sales – gitara (1977-1978)
- Ricky Gardiner – gitara (1977-1978)
- Scott Thurston – gitara basowa, instrumenty klawiszowe (1977-1979)
- James Williamson – gitara (1979)
- Jackie Clark – gitara basowa (1979)
- Klaus Kruger – perkusja (1979-1980)
- Ivan Kral – gitara, instrumenty klawiszowe (1980-1981)
- Barry Andrews – instrumenty klawiszowe, fortepian (1980)
- Glen Matlock – gitara basowa (1980, 1988)
- Steve New – gitara (1980)
- Michael Page – gitara basowa (1981)
- Douglas Bowne – perkusja (1981)
- Rob Duprey – gitara (1981-1985)
- Chris Stein – gitara basowa (1982-1984)
- Clem Burke – perkusja (1982-1984)
- Kevin Armstrong – gitara (1985-1987, 1995-2002)
- Steve Jones – gitara, gitara basowa (1984–1995)
- Edral Kizilcay – syntezator, gitara basowa, perkusja (1985-1987)
- Seamus Beaghen – instrumenty klawiszowe (1987-1989, 1996–1998)
- Leigh Foxx – gitara basowa (1988-1989)
- Paul Garisto – perkusja (1988-1989)
- Kenny Aronoff – perkusja (1989–1994)
- Waddy Wachtel – gitara (1990–1995)
- Charley Drayton – bas (1995-2000)
- Alex Krist – perkusja (1999-2003)[41]
- Pete Marshal – gitara (2000-2003)
- Whitey Kirst – gitara (1990-2003)[41]
- Lloyd Roberts – gitara basowa (2000-2003)
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]Kompozytor
[edytuj | edytuj kod]- Repo Man (1984)
- Tales from the Crypt (1989–1996)
- Arizona Dream (1993) z Goranem Bregoviciem
- The Brave (1997)
Obsada aktorska
[edytuj | edytuj kod]| Rok | Tytuł | Rola | Reżyser |
|---|---|---|---|
| 1970 | Midsummer Rock Fest (film dokumentalny) | w roli samego siebie | Bob Heath |
| 1983 | Rock & Rule | potwór z innego wymiaru (głos) | Clive A. Smith |
| 1986 | Sid i Nancy (Sid and Nancy) | spodziewany gość | Alex Cox |
| Kolor pieniędzy (The Color of Money) | chudy gracz na drodze | Martin Scorsese | |
| 1987 | Rolling Stone Presents Twenty Years of Rock & Roll (TV) | w roli samego siebie | Malcolm Leo |
| 1990 | Beksa (Cry-Baby) | Belvedere Rickettes | John Waters |
| Hardware | Angry Bob | Richard Stanley | |
| 1994-96 | Przygody Piotrków (The Adventures of Pete & Pete) | James Mecklenberg | Alison Maclean |
| 1995 | Atolladero | Madden | Óscar Aibar |
| Truposz (Dead Man) | Salvatore „Sally” Jenko | Jim Jarmusch | |
| Odlotowa dziewczyna (Tank Girl) | Rat Face | Rachel Talalay | |
| 1996 | Kruk 2: Miasto Aniołów (The Crow 2: City of Angels) | Curve | Tim Pope |
| 1997 | Odważny (The Brave) | człowiek jedzący ptaki | Johnny Depp |
| 1998 | Star Trek: Stacja kosmiczna (Star Trek: Deep Space Nine) | Yelgrun | Chip Chalmers |
| 2000 | Dzień bałwana (Snow Day) | Pan Zellweger | Chris Koch |
| 2002 | Gliniarze bez odznak (Fastlane) | Teddy McNair | Marcos Siega |
| 2003 | Kawa i papierosy (Coffee and Cigarettes) | Iggy (odc. „Somewhere in California”) | Jim Jarmusch |
| 2007 | Amerykański tata (American Dad!) | Jerry (głos) | Rodney Clouden, Ron Hughart |
| 2008 | Persepolis | Anoush (głos) | Vincent Paronnaud, Marjane Satrapi |
| 2009 | Koszmar (Suck) | Victor | Rob Stefaniuk |
| 2010 | Art House | Gordon Ohr | Victor Fanucchi |
| Artur i Minimki 3. Dwa światy (Arthur and the Two Worlds War) | Darkos (głos) | Luc Besson | |
| 2012 | L'étoile du jour | sumienie Elliota | Sophie Blondy |
| 2013–2014 | Once Upon a Time in Wonderland | gąsienica (głos) | David Boyd |
| 2014 | Asthma | lokalny pijak | Jake Hoffman |
| 2016 | Przeżyć: metoda Houellebecqa | w roli samego siebie | Arno Hagers, Erik Lieshout, Reinier van Brummelen |
| 2019 | Truposze nie umierają | w roli Zombie z kawą | Jim Jarmusch |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Iggy Pop w bazie IMDb (ang.)
- ↑ Iggy Pop w bazie Filmweb
- ↑ a b Iggy Pop w bazie Discogs.com (ang.)
- ↑ a b c Greg Prato: Iggy Pop Biography. AllMusic. [dostęp 2016-08-17]. (ang.).
- ↑ a b Personalidade: Iggy Pop (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2017-08-13]. (port.).
- ↑ Iggy Pop. Listal. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
- ↑ Colin Larkin: The Guinness encyclopedia of popular music, Tom 2. Guinness, 1992, s. 1223. ISBN 978-1-882267-02-6.
- ↑ Iggy Pop claims he doesn’t like punk…. louderthanwar. [dostęp 2020-12-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-30)]. (ang.).
- ↑ Iggy Pop Biografia na RMF fm. RMF FM. [dostęp 2015-12-31]. (pol.).
- ↑ Straceniec wszech czasów. Iggy Pop – rockowy terrorysta. Onet.pl. [dostęp 2012-03-06]. (pol.).
- ↑ Mojo: 100 Greatest Albums of All Time [online], Rocklist.net, 30 sierpnia 1995 (ang.).
- ↑ a b 500 Greatest Albums of All Time. „Rolling Stone”. [dostęp 2012-05-21]. (ang.).
- ↑ a b Légende du rock, Iggy Pop devient officier des Arts et des Lettres en 2003. Puretrend.com, 2007. [dostęp 2014-11-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-26)]. (fr.).
- ↑ a b Vincent Morel: Iggy Pop devient commandeur de l'ordre des Arts et des Lettres. Le Figaro - Culture, 2017-04-26. [dostęp 2021-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-26)]. (fr.).
- ↑ Top 50 Greatest Metal Frontmen of All Time!. Roadrunner Records. [dostęp 2011-12-08]. (ang.).
- ↑ Thurston Moore: 100 Greatest Artists. „Rolling Stone”. [dostęp 2010-12-02]. (ang.).
- ↑ The Stooges. RockHall.com. [dostęp 2010-12-27]. (ang.).
- ↑ Tina Benitez-Eves, The Story Behind How Iggy Pop Nearly Turned Down a Grammy [online], American Songwriter, 10 stycznia 2023 [dostęp 2023-10-06] (ang.).
- ↑ Iggy Pop podsumował Grammy. Mówił wprost, co myśli o nagrodzie i kapitule [online], gwiazdy.wp.pl, 11 stycznia 2023 [dostęp 2023-10-06].
- ↑ Iggy Pop [online], Polar Music Prize [dostęp 2023-10-06] (ang.).
- ↑ a b c Iggy Pop w bazie Notable Names Database (ang.)
- ↑ a b Iggy Pop – What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
- ↑ Kory Grow (2016-10-11): See Iggy Pop Transform From High School Debate King Into Stooges Wildman. „Rolling Stone”. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
- ↑ James Reed (2017-07-24): Yes, Iggy Pop is 70. And yes, he obliterated his set at FYF Fest. „Los Angeles Times”. [dostęp 2017-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-06)]. (ang.).
- ↑ Steve Anglesey (2012-04-21): Hash pipe and slippers: Iggy Pop, Jack Nicholson and the wildest celebrity pensioners. „Daily Mirror”. [dostęp 2011-12-08]. (ang.).
- ↑ David Bowie Biography (1947-). Film Reference. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
- ↑ Iggy Pop (21 de Abril de 1947). Filmow. [dostęp 2017-08-13]. (port.).
- ↑ Iggy Pop Remembers Scott Asheton: 'He Played With A Boxer's Authority'. „Rolling Stone”. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
- ↑ On tour with Iggy Pop. MusicPsych. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
- ↑ Iggy Pop confirms he won't play replacement shows as Foo Fighters support slot falls through. New Music Express. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
- ↑ Tim Jonze (2015-11-19): Kylie Minogue: Kylie Christmas review – hellish, bizarre crimes against festive cheer (ft Iggy Pop). „The Guardian”. [dostęp 2012-05-21]. (ang.).
- ↑ Zachary Davies (2016-02-07): Iggy Pop says new album Post Pop Depression will 'probably' be his last. „The Independent”. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
- ↑ Paweł Waliński (2016-03-15): Łomem człowieka trzeba odrywać. Interia.pl. [dostęp 2017-08-13]. (pol.).
- ↑ Jędrzej Słodkowski (2016-03-17): Iggy Pop na prezydenta! Ojciec punka nagrał najlepszą płytę od lat. Z liderem Queens Of The Stone Age. „Gazeta Wyborcza”. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
- ↑ Bartek Chaciński (2016-03-15): Ocalony, Recenzja płyty: Iggy Pop, „Post Pop Depression”. „Polityka”. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
- ↑ Iggy Pop u kresu drogi. Czy to już pożegnanie ikony rocka?. Dziennik.pl. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
- ↑ Co jest grane – Iggy Pop – 68 lat, dwie godziny tańca na scenie. „Gazeta Wyborcza”. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
- ↑ Iggy Pop. Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
- ↑ BBC Radio 6 Music: Iggy Pop. BBC. [dostęp 2024-04-22]. (ang.).
- ↑ a b c Iggy Pop Dating History. FamousFix. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
- ↑ a b Iggy Pop Interviews. Iggy-Pop.com. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
- ISNI: 0000000101921707
- VIAF: 37003670
- LCCN: n82131005
- GND: 119458926
- LIBRIS: qn245028327f7xm
- BnF: 12403336p
- SUDOC: 033317429
- NLA: 36541833
- NKC: jn20000701433
- BNE: XX877631
- NTA: 070032742
- BIBSYS: 62546
- CiNii: DA1713468X
- Open Library: OL194023A
- PLWABN: 9810697264605606
- NUKAT: n2012054874
- J9U: 987007441853705171
- LNB: 000097084
- NSK: 000414394
- BLBNB: 001469794
- KRNLK: KAC2020M4256
- Członkowie The Stooges
- Amerykańscy wokaliści rockowi
- Amerykańscy gitarzyści rockowi
- Amerykańscy aktorzy filmowi
- Amerykanie odznaczeni Orderem Sztuki i Literatury
- Oficerowie Orderu Sztuki i Literatury
- Amerykańscy aktorzy głosowi
- Amerykańscy aktorzy telewizyjni
- Amerykanie pochodzenia niemieckiego
- Amerykanie pochodzenia brytyjskiego
- Amerykanie pochodzenia irlandzkiego
- Amerykanie pochodzenia duńskiego
- Amerykanie pochodzenia norweskiego
- Urodzeni w 1947
- Laureaci Polar Music Prize
- Laureaci Nagrody Grammy