Gliese 433

Gliese 433
	Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Hydra
Rektascensja	11h 35m 26,948s
Deklinacja	−32° 32′ 23,88″
Paralaksa (π)	0,110171 ± 0,000020″
Odległość	29,6048 ± 0,0055 ly; 9,0768 ± 0,0017 pc
Wielkość obserwowana ; (pasmo V)	9,79m
Ruch własny (RA)	−71,060 ± 0,020 mas/rok
Ruch własny (DEC)	−850,592 ± 0,016 mas/rok
Prędkość radialna	17,986 ± 0,0006 km/s
	Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy	czerwony karzeł
Typ widmowy	M1,5 V
Masa	0,48 M☉
Promień	0,337 ± 0,015 R☉
Metaliczność [Fe/H]	−0,22
Wielkość absolutna	10,07m
Temperatura	3600 K
	Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół	Centrum Galaktyki
Półoś wielka	6708 pc
Mimośród	0,1857
Alternatywne oznaczenia
	2MASS: J09360161-2139371
	Katalog Hipparcosa: HIP 56528
	LHS 2157, TOI-562

Gliese 433 – gwiazda w gwiazdozbiorze Hydry. Znajduje się w odległości 29,6 roku świetlnego od Słońca. Ma układ planetarny.

Charakterystyka

Jest to czerwony karzeł, gwiazda ciągu głównego o typie widmowym M1,5^[2]. Ma temperaturę około 3600 K^[3] i jasność 2% jasności Słońca^[4]; jej masa jest oceniana na ok. 48% masy Słońca^[2].

Układ planetarny

Najbliższa gwiazdy planeta GJ 433 b została wykryta dzięki pomiarowi zmian prędkości radialnej gwiazdy w 2009 roku. Tą samą techniką w 2020 odkryto drugą od gwiazdy planetę GJ 433 d. Obie mają masę kilkakrotnie większą niż masa Ziemi i należą do tzw. superziemi^[2]. Planeta GJ 433 d otrzymuje od swojej gwiazdy strumień promieniowania tylko o 6% większy niż docierający do Ziemi, a jej współczynnik podobieństwa do Ziemi jest równy 0,74, chociaż jest zapewne za duża, by być planetą ziemiopodobna^[5]. Trzecia planeta układu, GJ 433 c okrąża gwiazdę w 14 lat i jest analogiem Neptuna w Układzie Słonecznym. Jej duża odległość od gwiazdy (0,5 sekundy kątowej) daje szansę obserwacji i scharakteryzowania przez ziemskie teleskopy^[2].

Towarzysz	Masa minimalna [M_🜨]	Okres orbitalny [d]	Półoś wielka [au]	Ekscentryczność
b^[2]^[3]	6,04 ± 0,60	7,3705 ± 0,0005	0,062 ± 0,002	0,04 ± 0,03
d^[2]^[6]	5,23 ± 0,92	36,059 ± 0,016	0,07 ± 0,05
c^[2]^[7]	32,4 ± 6,3	5090 ± 610	4,82 ± 0,42	0,12 ± 0,07

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f CD-31 9113 w bazie SIMBAD (ang.)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j FaboF. Feng FaboF. i inni, Search for Nearby Earth Analogs. II. Detection of Five New Planets, Eight Planet Candidates, and Confirmation of Three Planets around Nine Nearby M Dwarfs, „The Astrophysical Journal Supplement Series”, 1, 246, 2020, s. 11, DOI: 10.3847/1538-4365/ab5e7c, arXiv:1904.12818 (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f GJ 433 b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
↑ ^a ^b ^c ^d Anderson, E., Francis, C.: HIP 56528. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2023-07-02]. (ang.).
↑ The Habitable Exoplanets Catalog. [w:] Planetary Habitability Laboratory [on-line]. University of Puerto Rico at Arecibo, 2023-01-05. [dostęp 2023-07-02]. (ang.).
↑ GJ 433 d w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
↑ GJ 433 c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)

[simbad-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f CD-31 9113 w bazie SIMBAD (ang.)

[Feng2020-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j FaboF. Feng FaboF. i inni, Search for Nearby Earth Analogs. II. Detection of Five New Planets, Eight Planet Candidates, and Confirmation of Three Planets around Nine Nearby M Dwarfs, „The Astrophysical Journal Supplement Series”, 1, 246, 2020, s. 11, DOI: 10.3847/1538-4365/ab5e7c, arXiv:1904.12818 (ang.).

[exo_b-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f GJ 433 b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)

[xhip-4] Anderson, E., Francis, C.: HIP 56528. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2023-07-02]. (ang.).

[PHL-5] The Habitable Exoplanets Catalog. [w:] Planetary Habitability Laboratory [on-line]. University of Puerto Rico at Arecibo, 2023-01-05. [dostęp 2023-07-02]. (ang.).

[exo_d-6] GJ 433 d w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)

[exo_c-7] GJ 433 c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]