Aerozol
Aerozol – układ koloidalny, w którym ośrodkiem rozpraszającym jest gaz (często powietrze), a cząstkami koloidalnymi są substancje ciekłe lub stałe[a][2]. Aerozole dzieli się na mgły (cząstki ciekłe) i dymy (cząstki stałe).
Przykładami aerozoli są: aerozol soli morskiej, sadza, pyły mineralne, smog. Natomiast mgła, krople chmurowe, kryształy lodu są przykładami hydrometeorów i nie są zwyczajowo klasyfikowane jako aerozole w meteorologii i fizyce atmosfery, mimo że mieszczą się w powyższej definicji.
Trwałość aerozolu określona jest przez tempo wytrącania się dyspersji. W powietrzu najszybciej wytrącają się cząstki duże, o średnicy powyżej 10 μm. Przez długi czas istnieją przede wszystkim aerozole z dyspersjami o średnicach poniżej 1 μm[1].
W życiu codziennym
[edytuj | edytuj kod]Urządzenia działające na zasadzie aerozolu spotkać można w wielu dziedzinach życia. Przykładem jest gaśnica, która z dużą intensywnością wyrzuca cząsteczki gaszącego środka chemicznego, unoszące się w specjalnym, niepalnym gazie - tworzące razem aerozol gaśniczy.
Również niektóre leki, zwłaszcza podawane do drzewa oskrzelowego i płuc, są stosowane w formie aerozoli. Gazem, w którym zawieszone są cząsteczki leku (rozpuszczalnikiem), mogą być powietrze, dwutlenek węgla, propan i inne. Aerozole promieniotwórcze stosowane są również w medycynie nuklearnej, zwykle jako ciecz rozproszona w powietrzu (np. złoto-198 lub albumina osocza znakowana jodem-131)[1].
Aerozole promieniotwórcze
[edytuj | edytuj kod]Aerozole promieniotwórcze (radioaktywne) to aerozole, w których cząstkami koloidalnymi są substancje promieniotwórcze. Powstają w naturze wskutek działania promieniowania kosmicznego na składniki atmosfery (np. 14C, 7Be). Tworzą się również podczas rozpadu radonu, promieniotwórczego gazu[1].
Sztuczne aerozole promieniotwórcze powstają podczas operacji z substancjami promieniotwórczymi, w tym podczas pracy reaktorów jądrowych. Na wielką skalę powstają np. podczas wybuchów jądrowych, jako opad promieniotwórczy[1].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W niektórych źródłach terminem aerozol określa się wyłącznie układy, w których fazą rozpraszającą jest powietrze, natomiast układy, w których fazą rozpraszającą jest dowolny gaz, określa się jako gazozole[1]. Taki podział nie jest jednak zgodny z definicją Międzynarodowej Unii Chemii Czystej i Stosowanej[2]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Encyklopedia techniki. Chemia, Władysław Gajewski (red.), wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1966, s. 9, 244, OCLC 864218327.
- ↑ a b aerosol, [w:] A.D. McNaught, A. Wilkinson, Compendium of Chemical Terminology (Gold Book), S.J. Chalk (akt.), International Union of Pure and Applied Chemistry, wyd. 2, Oxford: Blackwell Scientific Publications, 1997, DOI: 10.1351/goldbook.A00176, ISBN 0-9678550-9-8 (ang.).