Europa (budynek)

Europa
Europa building
Państwo	Belgia
Miejscowość	Bruksela
Adres	Rue de la Loi/Wetstraat 155
Styl architektoniczny	art déco, postmodernizm
Architekt	Michel Polak (Résidence Palace) Philippe Samyn and Partners (Europa)
Powierzchnia użytkowa	70 646 m²
Rozpoczęcie budowy	1922
Ukończenie budowy	1927
Ważniejsze przebudowy	listopad 2007 – grudzień 2016
	Położenie na mapie Brukseli Europa
	Położenie na mapie Belgii Europa
	50°50′33″N 4°22′51″E/50,842500 4,380833
	Multimedia w Wikimedia Commons

Europa – budynek w Brukseli, stolicy Belgii, siedziba Rady Europejskiej i Rady Unii Europejskiej^[1].

Jego cechą charakterystyczną jest wielopiętrowa konstrukcja przypominająca lampion, w której znajduje się główna sala konferencyjna, a której wizerunek został przyjęty zarówno przez Radę Europejską, jak i Radę UE jako oficjalny symbol^[2]. Budynek Europa położony jest na terenie dawnego, częściowo zburzonego i odnowionego bloku A Pałacu Résidence. Jego zewnętrzna strona łączy w sobie zabytkową fasadę w stylu art déco z pierwotnego budynku z lat 20. XX wieku z post-modernistycznym projektem architekta Philipa Samyna. Budynek połączony jest dwoma łącznikami i tunelem do przyległego budynku Justus Lipsius, który zapewnia dodatkową powierzchnię biurową, sale konferencyjne i miejsca dla mediów.

Historia

Budowa i poprzednie użytkowanie: Pałac Résidence

Po zakończeniu pierwszej wojny światowej Lucien Kaisin, we współpracy ze szwajcarskim architektem, Michelem Polakiem, przedstawił plany kompleksu luksusowych bloków mieszkalnych dla burżuazji i arystokracji, Pałacu Résidence, położonego na skraju dzielnicy Leopolda. Składający się z pięciu bloków (A – E), miał być „małym miastem w mieście”, który mógłby zapewnić swoim mieszkańcom na miejscu różne udogodnienia, w tym salę teatralną, basen, a także inne usługi komercyjne, takie jak restauracje i salony fryzjerskie^[3]. Pałac Résidence miał na celu rozwiązanie podwójnego niedoboru odpowiednich nieruchomości i pracowników domowych dla wyższych klas po zniszczeniu spowodowanym podczas wojny. Kamień węgielny budynku w stylu art déco został wmurowany 30 maja 1923 r., a pierwsi lokatorzy wprowadzili się w 1927 roku.

Rozwój ten miał krótki sukces komercyjny. W 1940 r. najemcy zostali zmuszeni do wyprowadzki, ponieważ budynek został zabrany na siedzibę okupującej niemieckiej armii podczas okupacji hitlerowskiej w czasie II wojny światowej^[4]. We wrześniu 1944 r., po wyzwoleniu Brukseli, budynek został przejęty na kwaterę główną Supreme Headquarters Allied Expeditionary Force (w skrócie SHAEF, z ang. Naczelne Dowództwo Alianckich Sił Ekspedycyjnych) i RAF Second Tactical Air Force.

Po wojnie w 1947 r. rząd belgijski kupił kompleks i zagospodarował blok A (budynek północno-wschodni w kształcie litery L) na biura administracji państwowej. Pod koniec lat sześćdziesiątych, w ramach modernizacji tego obszaru (budowy podziemnej linii kolejowej pod Rue de la Loi), została zbudowana nowa aluminiowa fasada, zamykająca kształt litery L, pod okiem synów Michela Polaka.

Rozwój Dzielnicy Europejskiej

Wraz z rozwojem European Quarter w Brukseli planiści miejscy starali się znaleźć odpowiednią powierzchnię biurową, aby zaspokoić problemy rozrastającego się personel i potrzeby instytucji Unii Europejskiej położonych w bliskości Pałacu Résidence. W 1988 r. zburzono wschodnią część pałacu, bloki D i E, aby utworzyć budynek Justus Lipsius przeznaczony na siedzibę Rady Unii Europejskiej. W 2002 r. Rada Europejska, organizacja skupiająca szefów państw i rządów UE, również rozpoczęła korzystanie z budynku Justus Lipsius w Brukseli. Nastąpiło to po wprowadzeniu w życie decyzji europejskich przywódców podczas ratyfikacji traktatu nicejskiego w tym czasie, gdy łączne członkostwo w Unii Europejskiej przekroczyło 18 państw członkowskich. Wcześniej szczyt Rady Europejskiej organizowało państwo członkowskie, które sprawowało prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. Zaistnienie międzynarodowej obecności mediów w regionie sprawiło, że belgijski rząd federalny polecił przekształcić bloki C i D w siedzibę nowego Międzynarodowego Centrum Prasowego. Zachowano basen i teatr.

Jednakże w 2004 r. liderzy uznali, że problemy logistyczne pojawiające się podczas korzystania z przestarzałych obiektów uzasadniały budowę nowego, dogodnego miejsca, dla blisko 6000 spotkań, grup roboczych i szczytów rocznie. Potwierdziły to kilkukrotne remonty budynku Justus Lipsius, w tym przekształcenie podziemnego parkingu w dodatkowe sale konferencyjne. Rząd belgijski zaproponował rozwiązanie polegające na transformacji bloku A Pałacu Résidence w nową, stałą siedzibę dla obu instytucji UE. W ramach umowy teren zostałby przekazany z gestii rządu belgijskiego do Sekretariatu Rady za symboliczne 1 euro, przy czym Rada miała wziąć na siebie koszty kolejnego projektu budowlanego^[5].

Transformacja bloku A w Europę

Ogłoszony został ogólnoeuropejski konkurs na przeprojektowanie bloku A Pałacu Résidence dla potrzeb instytucji unijnych. Ponieważ oryginalne fasady w stylu art déco w budynku zostały uznane za zabytki, zachowano je. W 2005 r. ogłoszono, że zespół z udziałem firm: Philippe Samyn and Partners, Studio Valle Progettazioni i Buro Happold, przedstawił zwycięski projekt. Projekt tego, co później zyskało nazwę Europa, obejmował rozbiórkę rozbudowy z lat sześćdziesiątych, a także budowę dużego przedsionka ze szkła połączonego z odremontowanymi skrzydłami budynku z lat 20. XX wieku. W obrębie atrium miała powstać struktura "lampionu", w którym znajdować się miały główne sale konferencyjne dla delegacji krajów UE do Rady Europejskiej i Rady UE. Ze względu na liderów UE pragnących, aby budynek był przyjazny dla środowiska, do projektu dopisano montaż paneli słonecznych na dachu i recykling wody deszczowej. Prace budowlane w budynku Europa rozpoczęły się w 2007 roku. Pierwotnie miał zostać oddany do użytku w 2012 r.^[6], jednak ze względu na niepowodzenia i modyfikacje projektu po ewolucji potrzeb Rady Europejskiej jako instytucji (w wyniku reform zawartych w Traktacie lizbońskim) budynek został ukończony w grudniu 2016 roku. W dniu 16 stycznia 2017 r. w Europie odbyło się pierwsze posiedzenie – ministrowie zasiadający w Radzie do Spraw Zagranicznych (FAC) omówili sytuację w Syrii i perspektywy bliskowschodniego procesu pokojowego^[7].

Architektura

Projekt zachował historyczną część starego „Résidence Palace” (bloku A) i dodał do niego część nową. Dwie nowe ściany ze szkła zmieniły kształt budynku z litery L w sześcian. Jego wnętrze wypełnia bryła przypominająca lampion, podzielona owalnymi piętrami różnej powierzchni. Po oświetleniu właśnie ten lampion jest najbardziej widoczny z zewnątrz.

Podłogi, sufity, drzwi oraz szyby wind zostały ozdobione pracami belgijskiego artysty Georges'a Meuranta przedstawiającymi układy barwnych kwadratów.

Obie części budynku mają odrębne funkcje:

część historyczna – „Résidence Palace” – mieści biura wszystkich delegacji krajowych oraz przewodniczącego Rady Europejskiej
centralny lampion zawiera sale konferencyjne i biuro prasowe.

Fasada jest mozaiką odnowionych ram okiennych z budynków poddanych renowacji lub rozbiórce we wszystkich państwach UE. Ramy te mają podwójną symbolikę: reklamują zrównoważony rozwój i recykling materiałów oraz dają świadectwo europejskiemu rzemiosłu i europejskiej różnorodności kulturowej.

Fasada obrazuje też motto UE: „zjednoczeni w różnorodności”. Każde okno jest inne, ale wszystkie są wykonane z drewna dębu lub podobnych gatunków drzew.[1]