Chasmozaur

Chasmozaur

Chasmosaurus
Lambe, 1914
Okres istnienia: 76,5–75,5 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 76.5/75.5 ↓ 76.5/75.5
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury ptasiomiedniczne
Podrząd	Cerapoda
Infrarząd	ceratopsy
Rodzina	Ceratopsidae
Podrodzina	Chasmosaurinae
Rodzaj	chasmozaur

Chasmozaur (Chasmosaurus) – roślinożerny, czworonożny, rogaty dinozaur należący do ceratopsów. Spokrewniony z triceratopsem.

Nazwa rodzajowa Chasmosaurus oznacza jaszczura ze szczelinami.

Opis

Szkielet chasmozaura (Royal Tyrrell Museum of Paleontology, Drumheller, Alberta)

Chasmozaur posiadał z tyłu głowy ogromną, przypominającą żagiel kryzę z dwoma dużymi oknami skroniowymi, która chroniła kark i łopatki. Dzięki istnieniu okien, kryza chasmozaura była znacznie lżejsza niż gdyby była zbudowana z litej kości. Na przedzie długiej i wąskiej czaszki, tuż nad oczodołami, wystawały dwa rogi, a trzeci znacznie mniejszy umieszczony był na nosie chasmozaura. Po bokach kryzy, na całej jej długości, wyrastały drobne guzy. Odcinek kręgosłupa chasmozaura położony nad miednicą był usztywniony tkanką kostną a sama miednica była wzmocniona dzięki zespoleniu 8 kręgów. Taka budowa umożliwiała amortyzację podczas biegu chasmozaura.

Wielkość

Chasmozaur miał do 5 metrów długości i ważył około 2,2 t.

Występowanie

Chasmozaur występował pod koniec kredy - (około 76.5-75.5 milionów lat temu) - na obszarze dzisiejszej Ameryki Północnej w kanadyjskiej prowincji Alberta.

Behawior i Etologia

Chasmozaur żywił się roślinami włóknistymi.

Historia odkryć

Szczątki chasmozaura zostały znalezione w 1913 przez Charlesa Sternberga nad rzeką Red Derr w prowincji Alberta i opisane przez Lawrence'a Lambe w 1914.

Gatunki

Gatunki należące do rodzaju Chasmosaurus według Maidment i Barretta (2011):

• Chasmosaurus belli (Lambe 1902) = C. canadensis (Lambe 1902) = C. brevirostris Lull 1933 = C. kaiseni Brown 1933
• Chasmosaurus russelli Sternberg 1940

Zaliczany kiedyś do rodzaju Chasmosaurus gatunek C. mariscalensis jest obecnie gatunkiem typowym odrębnego rodzaju Agujaceratops, a gatunek C. irvinensis - rodzaju Vagaceratops.

Muzea

• Royal Ontario Museum - muzeum w Toronto

Bibliografia

• Dotson, P. The Horned Dinosaurs. Princeton University Press. (1996)

Linki zewnętrzne

• chasmozaur w Ontario. rom.on.ca. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-20)].
• www.dinosoria.com