Bitwa pod Grahovacem
| Wojna czarnogórsko-turecka | |||
 Mirko Petrović-Njegoš | |||
| Czas |
29 kwietnia – 1 maja 1858 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
zachodnia Czarnogóra, okolice Grahovaca | ||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
próba opanowania zachodniej Czarnogóry przez wojska osmańskie | ||
| Wynik |
zwycięstwo Czarnogórców | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Czarnogóry  | |||
| 42°41′16,08″N 18°36′41,04″E/42,687800 18,611400 | |||
Bitwa pod Grahovacem – bitwa stoczona przez wojska czarnogórskie i osmańskie w dniach 29 kwietnia – 1 maja 1858. Zakończyła się klęską armii osmańskiej.
Po zajęciu wsi Vilusi i Grahovo w zachodniej Czarnogórze, 28 kwietnia 1858 oddziały osmańskie, pod dowództwem Hussejna Paszy podjęły marsz w kierunku płaskowyżu dominującego nad zajętym obszarem. W rejonie wsi Grahovac napotkali na główną linię obrony wojsk czarnogórskich, dowodzonych przez ks. Mirko Petrovicia-Njegoša (nazywanego "mieczem Czarnogóry"), starszego brata księcia Daniły.
Bitwa
[edytuj | edytuj kod]Do pierwszych walk doszło rankiem 29 kwietnia 1858. Kolejne ataki tureckie rozbijały się o linię obrony Czarnogórców, zdecydowanych bronić linii wokół Grahovaca do końca. W pierwszym dniu walki były wyjątkowo krwawe i większość ofiar bitwy poległo w tym dniu. Dowódca osmański zaproponował rokowania pokojowe, ale oferta została odrzucona. Turcy uzyskali tylko możliwość pochowania swoich poległych.
1 maja Turcy otrzymali posiłki z Bośni. W tym czasie Czarnogórcy zdecydowali się na kontratak, zmuszając przeciwnika do odwrotu. Największym problemem była artyleria osmańska, której ogień pustoszył szeregi czarnogórskie. W desperackim ataku na pozycje artylerii zginęło dwóch dowódców czarnogórskich: serdar Đuro Kusovac i duchowny Luka Jovović, ale działa udało się przejąć. W ręce zwycięzców wpadła pokaźna ilość broni, oddziały osmańskie opuściły pole bitwy.
Po bitwie
[edytuj | edytuj kod]Turcy stracili w bitwie ok. 3 000 zabitych i rannych, straty czarnogórskie były trzykrotnie mniejsze. Sukces ten zapewnił armii czarnogórsko-hercegowińskiej utrzymanie inicjatywy w działaniach wojennych.
Zwycięstwo Czarnogórców przyspieszyło wytyczenie linii granicznej między Czarnogórą i Imperium Osmańskim, co oznaczało faktyczne uznanie niepodległości czarnogórskiej. Grahovo i okoliczne miejscowości stały się częścią nowego państwa. Uczestników bitwy odznaczono specjalnym medalem (Grahovačka medalja), a dowódca otrzymał tytuł Wielkiego Księcia Grahova. W miejscu bitwy w 1864 wzniesiono cerkiew pod wezwaniem św. Spasa. W 2008 stanął tam pomnik.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jagoš Jovanović, Stvaranje crnogorske države i razvoj crnogorske nacionalnosti, Cetinje 1948.
- Spencer Tucker, A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East, ABC-CLIO 2009, s.1224