Bitwa pod Front Royal
| wojna secesyjna | |||
 Etap operacji Stonewalla Jacksona | |||
| Czas | |||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
hrabstwo Warren, stan Wirginia | ||
| Wynik |
zwycięstwo wojsk konfederatów | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Wirginii  | |||
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych  | |||
 38°55′13,8″N 78°11′37,0″W/38,920500 -78,193600
| |||
Bitwa pod Front Royal stoczona została 23 maja 1862 roku na terytorium hrabstwa Warren w stanie Wirginia, w ramach operacji wojsk konfederatów w dolinie Shenandoah, którą prowadził generał-major Thomas „Stonewall” Jackson w czasie wojny secesyjnej. Bitwa ta ukazała umiejętność wykorzystania przez Jacksona ukształtowania terenu w celu zjednoczenia własnych sił i jednoczesnego podzielenia sił przeciwnika. Przy minimalnych stratach własnych zdołał zmusić unionistów – uderzając z flanki i zagrażając tyłom – do wycofania.
W bitwie tej, po raz pierwszy i jedyny w militarnej historii Stanów Zjednoczonych, starły się ze sobą oddziały z tego samego stanu: 1. Regiment Piechoty Maryland konfederatów i 1. Regiment Piechoty Maryland unionistów[3]. Walczyli ze sobą znajomi, a nawet bliscy krewni: kapitan William Goldsborough wziął do niewoli swego własnego brata Charlesa Goldsborougha[4].
Przed bitwą
[edytuj | edytuj kod]21 maja 1862 roku 9-tysięczna armia Unii, dowodzona przez generała-majora Nathaniela P. Banksa, stacjonowała w okolicach miejscowości Strasburg, z dwiema kompaniami piechoty stojącymi na straży bazy magazynowej w Buckton. Pułkownik John R. Kenly stał na czele 1063 żołnierzy z dwoma działami w wiosce Front Royal. Kawaleria konfederatów starła się z siłami Banksa pod Strasburgiem, ale natychmiast cofnęła się ku siłom głównym, które właśnie forsowały pasmo Massanutten Mountain przez przełęcz New Market Gap z zamiarem dotarcia do miejscowości Luray.
22 maja armia Jacksona (około 16.500 żołnierzy) posuwała się w kierunku odległego o 15 km Front Royal. Jackson ze swym sztabem znajdował się w Cedar Point. Regiment kawalerii pułkownika Thomasa Munforda został skierowany na wschód z zadaniem zajęcia przełęczy Manassas Gap i przecięcia łączności unionistów między Front Royal i Waszyngtonem[5].
Przebieg starcia
[edytuj | edytuj kod]Rankiem 23 maja czołowe oddziały armii Jacksona dotarły do skrzyżowania dróg (obecnie w miejscowości Limeton). Tam kawaleria konfederatów dowodzona przez pułkowników Ashby’ego i Flournoya skręciła na zachód z zamiarem przekroczenia Południowej Shenandoah Brodem McCoya. Piechota nadal maszerowała drogą docierając do Front Royal od południa. Tam natknęła się na rozstawione wzdłuż rzeki placówki sił federalnych i po krótkiej wymianie ognia zmusiła je do wycofania się[5].
Czołowa brygada Jacksona, dowodzona przez Richarda Taylora, osiągnęła szczyt Prospect Hill i rozwinęła się ku wschodowi. 1. Regiment Piechoty Maryland, wraz z batalionem „Tygrysów” Luizjany, ruszył naprzód i wkroczył do Front Royal, oczyszczając ulice z zaskoczonych unionistów. W tej sytuacji pułkownik Kenly wycofał swe wojska na północ i obsadził dwa wzgórza panujące nad drogą. Jego jedyne dwa działa skutecznie wstrzymywały postępy piechoty konfederatów do czasu, gdy dotarła wreszcie (po ciężkim marszu błotnistymi drogami) pierwsza bateria artylerii i uciszyła armaty unionistów[5]. Teraz Kenly zaczął cofać się ku Nineveh, podpalając za sobą mosty na Południowej i Północnej Shenandoah, oba pożary zostały jednak szybko ugaszone przez konfederacką piechotę. Kenly próbował się jeszcze bronić, ale został ranny, a po szarży kawaleryjskiej jego żołnierze poszli w rozsypkę. Blisko siedmiuset rzuciło broń i oddało się do niewoli[5].
Rezultaty
[edytuj | edytuj kod]Armia Unii straciła 773 żołnierzy, w tym 691 wziętych do niewoli. Zwycięstwo Jacksona nad oddziałkiem Kenly’ego miało wprawdzie niewielkie znaczenie, ale spowodowało paniczny odwrót armii Banksa ze Strasburga na północ i z całą pewnością miało wpływ na morale unionistów w przeddzień I bitwy pod Winchester[5].
Po bitwie zwycięzcy Marylandczycy z 1. Regimentu Piechoty wzięli w opiekę swoich jeńców. Jak pisał J.J. Goldsborough, kronikarz losów Marylandczyków w Armii Konfederacji:
- „niemal wszyscy znajdowali starych przyjaciół i znajomych, witali się z nimi serdecznie i dzielili swymi racjami żywności”[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Cozzens, s. 307; Salmon, s. 41, około 900 unionistów i mniej niż 100 konfederatów; Clark, s. 128, wymienia 904 unionistów (750 wziętych do niewoli) i 35 konfederatów; Kennedy, s. 81, podaje odpowiednio 904 i 56.
- ↑ 83 zabitych i rannych, 691 wziętych do niewoli.
- ↑ Maryland Civil War units at www.2ndmdinfantryus.org/csunits.html.
- ↑ Goldsborough: Introduction.
- ↑ a b c d e NPS report on battlefield condition.
- ↑ Goldsborough, J. J., p. 58, The Maryland Line in the Confederate Army.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Champ Clark, Decoying the Yanks: Jackson’s Valley Campaign, Alexandria, Va.: Time-Life Books, 1984, ISBN 0-8094-4724-X, OCLC 9687011.
- Peter Cozzens, Shenandoah 1862: Stonewall Jackson’s Valley Campaign, Chapel Hill: University of North Carolina Press, 2008, ISBN 978-0-8078-3200-4, OCLC 503298345.
- W.W. Goldsborough: The Maryland Line in the Confederate Army, Butternut Press, Maryland 1983.
- Frances H. Kennedy [red.]: The Civil War Battlefield Guide, Houghton Mifflin Co. 1998, ISBN 0-395-74012-6.
- John S. Salmon, The Official Virginia Civil War Battlefield Guide, wyd. 1st ed, Mechanicsburg, PA: Stackpole Books, 2001, ISBN 0-8117-2868-4, OCLC 45917111.
- National Park Service battle description. cr.nps.gov. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-04-09)].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Animowana historia kampanii Jacksona. historyanimated.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-07-03)].