iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.
iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.



Link to original content: http://pl.wikipedia.org/wiki/Bitwa_pod_Dobromierzem
Bitwa pod Dobromierzem – Wikipedia, wolna encyklopedia Przejdź do zawartości

Bitwa pod Dobromierzem

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bitwa pod Dobromierzem
Wojna o sukcesję austriacką
Ilustracja
Atak piechoty pruskiej pod Dobromierzem
Czas

4 czerwca 1745

Miejsce

okolice Dobromierza i Strzegomia,
(Dolny Śląsk)

Terytorium

Królestwo Prus

Przyczyna

kontrofensywa po pruskiej ofensywie na Czechy

Wynik

zwycięstwo wojsk pruskich

Strony konfliktu
Królestwo Prus Austria
Elektorat Saksonii
Dowódcy
Fryderyk Wielki Karol Lotaryński
Jan Adolf von Sachsen-Weissenfels
Siły
65 414
192 działa
71 880
121 dział
Straty
4737 zabitych i rannych Austria:
1 821 zabitych
2 856 rannych
5 655 jeńców
Saksonia:
2 029 zabitych
915 rannych
Położenie na mapie powiatu świdnickiego
Mapa konturowa powiatu świdnickiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
50°57′32,25″N 16°17′39,10″E/50,958958 16,294194
Słynna szarża dragonów (rys. Adolph Menzel)
Mapa sytuacyjna pola bitwy

Bitwa pod Dobromierzem[a] – starcie zbrojne, które miało miejsce 4 czerwca 1745 roku podczas drugiej wojny śląskiej (w ramach szerszych zmagań wojny o sukcesję austriacką) między wojskami pruskimi dowodzonymi osobiście przez króla Prus Fryderyka II a wojskami koalicji austriacko-saskiej pod dowództwem księcia Karola Lotaryńskiego, wspieranego przez saskiego księcia Jana Adolfa von Sachsen-Weissenfels.

Działania poprzedzające

[edytuj | edytuj kod]

Król Prus znajdował się w trudnym położeniu, ponieważ jego wyprawa na Czechy w 1744 zakończyła się porażką, a sytuacja polityczna w Europie była dla niego również niesprzyjająca. Armia austriacko-saska wysłana w końcu maja z Czech dla odbicia Śląska, liczyła 65 000 żołnierzy (w tym 2/3 austriackich, 1/3 saskich). 3 czerwca dotarła w rejon Strzegomia i Dobromierza. Jej koalicyjni dowódcy zmyleni błędnymi doniesieniami, sądzili, że stojący pod Świdnicą Fryderyk II ma słabe siły i zamierza się wycofać jak w 1744. On jednak postanowił przejąć inicjatywę i wybrać dogodny dla siebie teren bitwy, zwabiwszy tam przeciwnika. W jego strategicznych planach starcie to miało ponownie zdecydować o posiadaniu zagrożonego odebraniem Śląska[1].

Dowodzone przez księcia Karola siły nieprzyjacielskie obliczano na 40 400 piechoty i 18 300 kawalerii ze 121 działami. Strona pruska dysponowała 38 600 piechurami i 19 900 jazdy, mając też przewagę w artylerii (192 działa)[2].

W nocy 3/4 czerwca król pruski pospiesznie przerzucił niemal 60 tysięcy swych żołnierzy pod Strzegom, początkowo kryjąc ich za miejscowymi wzgórzami, a następnie pod osłoną mroku wszystkimi siłami przekroczył Strzegomkę, rozwijając je naprzeciw pozycji saskiej awangardy wojsk cesarskich.

O świcie ok. 4:00, zupełnie zaskakując przeciwników, król zaatakował uderzając najpierw na straże przednie, a następnie na główne siły ks. Sachsen-Weissenfels. Zostały one odrzucone, mimo zaciętego oporu Sasów (szczególnie jazdy i grenadierów), liczących na szybkie nadejście austriackich posiłków. Dopiero ok. 7:00 Prusacy zmusili ich do odwrotu. Fryderyk II dawał dowody rzadkiego wówczas męstwa, osobiście prowadząc 3 bataliony grenadierów na umocnione stanowiska austriackich baterii, dziesiątkujących swym ogniem atakujących Prusaków[3].

W tym czasie obozujące koło Dobromierza austriackie wojska księcia Lotaryńskiego (który sądził, że to Sasi zaatakowali Strzegom), niechętnie włączyły się do starcia, przemieszczając się w kierunku pola walki. Kiedy nadeszły, bitwa wstąpiła w drugą fazę. Linie piechoty zaczęły prowadzić morderczą wymianę ognia, w której Austriacy wyraźnie ustępowali Prusakom – lecz bez widocznego rozstrzygnięcia. Dopiero gdy silna i przepojona ofensywnym duchem jazda pruska zmusiła do odwrotu austriacką, prowadzoną osobiście do boju przez księcia Lotaryńskiego, przeważyło to szalę zwycięstwa na stronę Prusaków i ok. 8:00 austriacki dowódca nakazał odwrót za Dobromierz, osłaniany przez oddziały Nádasdy’ego.

Szarża dragonów Ansbach-Bayreuth

[edytuj | edytuj kod]

Chociaż bitwa była już rozstrzygnięta i dobiegała końca, wtedy właśnie miał miejsce jej najsłynniejszy epizod. W chwili gdy piechota austriacka szykowała się do odwrotu, kula armatnia zabiła jej dowódcę Thungena, a równocześnie ranny został jeden z czołowych dowódców austriackich Leopold von Daun.

Wstrząśnięci tym żołnierze jednego z regimentów rzucili się do ucieczki i w szyku Austriaków powstała luka. Natychmiast wykorzystał ją uważany za najlepszy oddział jazdy w armii pruskiej, regiment dragonów Bayreuth, którego dowódcą był Otto Magnus von Schwerin. We wspaniałej szarży (podobno najsłynniejszej w dziejach kawalerii pruskiej) ten pułk kawalerii rozbił 20 batalionów piechoty i zdobył 67 chorągwi.

Szarża ta nie przesądziła o wyniku bitwy, rozstrzygniętej już wcześniej, ale znacznie powiększyła rozmiary pruskiego zwycięstwa. Ubocznym jej następstwem był skomponowany przez Fryderyka II po bitwie Hohenfriedberger Marsch, który ofiarowany dragonom Bayreuth, do dziś pozostaje w repertuarze wojskowych marszów niemieckich[3].

Podsumowanie

[edytuj | edytuj kod]

W bitwie Austriacy stracili ok. 10 300 żołnierzy, Sasi 2 900, a Prusacy ponad 4 700[4]. Wśród batalii stoczonych przez Fryderyka II starcie to charakteryzowało się najkorzystniejszym stosunkiem strat względem przeciwnika (16:1)[5]. W ręce pruskie wpadło 76 chorągwi i sztandarów oraz 66 dział i kilka tysięcy jeńców. Sam monarcha utrzymywał, że nie było tak wielkiego zwycięstwa od czasów bitwy pod Blenheim[6]. Król Prus odniósł je, mimo że znaczna część jego piechoty nie była zaangażowana w boju bezpośrednim, a on nie wykazał się świetnym poziomem dowodzenia i nie w pełni nad nim panował. Istotną rolę odegrała przewaga artylerii – Prusacy mieli 3,2 działa na tysiąc żołnierzy, a ich przeciwnicy tylko 1,9. Poza tym starcie to miało duże znaczenie dla kawalerii, stanowiąc ważny etap dla rozwoju lekkiej jazdy (huzarzy), która traktowana dotąd jako pomocnicza, wykazała swą skuteczność w walnej bitwie[7].

Skutki strategiczne

[edytuj | edytuj kod]

Mimo sukcesu, Fryderyk nie podjął pościgu za nieprzyjacielem, zadowalając się jedynie demonstracyjnym wkroczeniem do Czech aż po Hradec Králové (Königgrätz). Wbrew jego oczekiwaniom zwycięstwo to nie przyniosło zmiany w nieprzejednanym stanowisku władczyni Austrii Marii Teresy w kwestii przynależności Śląska i nie zakończyło toczącej się wojny. Jej nieustępliwość wobec Prus podzielał władca Saksonii popierany przez Rosjan, a pojednawcze zabiegi dyplomacji angielskiej były nieskuteczne[8].

  1. Na ogół znana w literaturze światowej jako bitwa pod Hochenfriedebergiem (niem. Schlacht bei Hohenfriedeberg).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Salmonowicz 1981 ↓, s. 65.
  2. Wörterbuch zur deutschen Militärgeschichte, dz. cyt., s. 299.
  3. a b Salmonowicz 1981 ↓, s. 66.
  4. Kisiel 2001 ↓, s. 175–176.
  5. Kenneth Macksey: The Guinness history of land warfare. London: Guinness, 1976, s. 89.
  6. Seaton 2002 ↓, s. 19.
  7. Kisiel 2001 ↓, s. 199–205.
  8. Seaton 2002 ↓, s. 19–20.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]