Altun Ha
17°45′50″N 88°20′49″W/17,763889 -88,346944 Widok na pozostałości Altun Ha | |
| Państwo | |
|---|---|
| Dystrykt | |
| Powierzchnia |
25 km² |
Położenie na mapie Belize  | |
| 17°45′50″N 88°20′49″W/17,763889 -88,346944
| |
Altun Ha – stanowisko archeologiczne kultury Majów położone w północno-wschodnim Belize, ok. 50 km od Belize City i ok. 10 km na zachód od brzegu Morza Karaibskiego. W czasach prekolumbijskich było zamożnym ośrodkiem ceremonialnym, który składał się z dwóch centralnych placów otoczonych wysokimi świątyniami[1]. Choć nie odnaleziono tam żadnych steli, odkrycia w grobowcach wskazują, że rządząca elita miała dostęp do znacznych ilości dóbr, takich jak jadeit i obsydian[2], sprowadzanych z terenów obecnej Gwatemali.
Stanowisko pozostawało praktycznie nieznane do początku lat 60. XX wieku, kiedy to dyrektor Royal Ontario Museum, W.R. Bullard, prowadzący wówczas wykopaliska w Baking Pot i San Estevan, przybył do Altun Ha w celu oględzin. W tamtym czasie nosiło ono jeszcze nazwę Rockstone Pond, jednak nie zwróciło większej uwagi badaczy. Dopiero w 1963 roku, kiedy to okoliczni mieszkańcy wykopali duży, misternie zdobiony jadeitowy wisiorek, stanowiskiem zainteresowali się archeolodzy. Rok później zespół badaczy pod kierownictwem dr Davida Pendergasta rozpoczął intensywne prace wykopaliskowe i rekonstrukcyjne, które trwały do 1970 roku[2]. Jednym z bardziej spektakularnych znalezisk zespołu było odkrycie maski boga słońca Kinich Ahau, wykonanej z największego kawałka jadeitu, jaki dotychczas odkryto na terenach Majów[3]. Maska uznawana jest za jeden ze skarbów narodowych Belize. Ponadto w jednej ze świątyń natrafiono na artefakty pochodzące z miasta Teotihuacán[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Badania archeologiczne wykazały, że już około 200 roku p.n.e. istniała dość rozległa osada, a pierwsze stałe budynki wzniesiono w I wieku p.n.e. Nie znajdowały się jednak w obecnej centralnej części kompleksu, lecz ulokowane były na południu i wschodzie. Pierwsza ważna budowla powstała ok. 100 roku naszej ery i pełniła rolę świątyni (tzw. Struktura F-8)[4]. Około 300 roku n.e. rozpoczęły się prace w centralnej części. Większość konstrukcji pochodzi z III-X wieku n.e., kiedy to miasto liczyło w przybliżeniu 10 tysięcy mieszkańców[4]. Około 900 roku groby rządzącej elity zostały zbezczeszczone, co wskazuje na prawdopodobny bunt[5]. Chociaż Altun Ha po tych wydarzeniach nadal było zamieszkałe, to nowe budynki przestały być wznoszone. Niedługo potem ośrodek został opuszczony i na nowo zasiedlony w XIII i XIV wieku, ale przybrał formę małej wioski rolniczej[2][5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Places to See: Altun Ha. belizedistrict.com. [dostęp 2018-05-16]. (ang.).
- ↑ a b c Altun Ha. nichbelize.org. [dostęp 2018-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-17)]. (ang.).
- ↑ Susan T. Evans, David T. Webster: Archaeology of Ancient Mexico and Central America: An Encyclopedia. Routledge, 2013, s. 19. ISBN 978-1-136-80186-0. (ang.).
- ↑ a b Joyce Kelly: An Archaeological Guide to Northern Central America: Belize, Guatemala, Honduras, and El Salvador. University of Oklahoma Press, 196, s. 49. ISBN 978-0-8061-2861-0. (ang.).
- ↑ a b Ron Gatepain: Altun Ha. famous-historic-buildings. [dostęp 2019-05-20]. (ang.).