Aleksander V (antypapież)

Aleksander V
Pietro Philarges di Candia
	antypapież
Data i miejsce urodzenia	ok. 1339 ; Heraklion
Data i miejsce śmierci	3 maja 1410 ; Bolonia
Miejsce pochówku	?↗
	Antypapież
Okres sprawowania	1409–1410
	Arcybiskup Mediolanu
Okres sprawowania	1402–1409
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Kościół tytularny	SS. XII Apostoli
Pontyfikat	26 czerwca 1409
	Multimedia w Wikimedia Commons

Aleksander V (właśc. Pietro Philarges di Candia OFM; ur. ok. 1339^[1] w Heraklionie, zm. 3 maja 1410 w Bolonii^[2]) – franciszkanin, antypapież obediencji pizańskiej w okresie od 26 czerwca 1409 do 3 maja 1410^[3].

Życiorys

Piotr z Candii był Grekiem i urodził się na Krecie, która znajdowała się wówczas pod panowaniem Republiki Weneckiej^[2]. Pochodził z ubogiej rodziny; wcześnie osierocony trafił pod opiekę franciszkanów^[2]. Po wstąpieniu do zakonu ok. 1357, studiował teologię w Padwie, Norwich i w Oksfordzie^[2]. Wizytował domy zakonne w latach 1370–1375 na Litwie, gdzie poznał osobiście późniejszego króla Władysława Jagiełłę^[4]. Następnie wykładał na uniwersytetach w Paryżu i w Padwie^[2]. Został biskupem Piacenzy, a potem kolejno: Novary i Vicenzy^[2]. W 1402 został arcybiskupem Mediolanu^[3]. Trzy lata później, w 1405 został przez papieża Innocentego VII mianowany kardynałem-prezbiterem SS. XII Apostoli i legatem w Lombardii^[2].

Na soborze pizańskim w 1409 wygłosił główne przemówienie, uznające obu papieży (Benedykta XIII i Grzegorza XII) za heretyków i schizmatyków, a następnie został wybrany papieżem^[2]. Koronacja miała miejsce 26 czerwca. Zyskał uznanie Francji, Anglii, Czech, północnej Italii i Polski^[2]. Miał to być wstęp do zakończenia Wielkiej Schizmy, w rzeczywistości wybór tylko pogłębił kryzys. Na początku pontyfikatu uczynił swoich przyjaciół i zwolenników biskupami i połączył oba kolegia kardynalskie^[2]. Aby odzyskać Państwo Kościelne, Aleksander ekskomunikował króla Neapolu Władysława II i przekazał koronę Ludwikowi Andegaweńskiemu^[2]. Zorganizował także wyprawę na podbój Rzymu, na czele z Baldassare Cossą, która odniosła sukces w styczniu 1410^[2].

Był trzecim papieżem panującym równocześnie z Benedyktem XIII i Grzegorzem XII^[3]. Wśród historyków nie ma pełnej zgody, który z nich był prawowitym papieżem. Przez cały swój pontyfikat rezydował w Bolonii, gdzie zmarł i został pochowany^[3]. Następcą Aleksandra po jego śmierci w Bolonii w 1410 został Jan XXIII.

Zobacz też

poczet papieży

Przypisy

↑ Filargis, O.F.M., Pietro. The Cardinals of the Holy Roman Church. [dostęp 2013-03-26]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997. ISBN 83-06-02633-0.
↑ ^a ^b ^c ^d Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 117. ISBN 83-7006-437-X.
↑ Stefan Kuczyński: Rzeczywistość historyczna w "Krzyżakach" Henryka Sienkiewicza. Wyd. 2. Warszawa: PIW, 1967, s. 177.

Bibliografia

Michał Gryczyński: Leksykon papieży. Katowice: "Książnica", 2007, s. 13. ISBN 978-83-7132-964-7.
Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1990, s. 129. ISBN 83-7006-069-2.

[FIU-1] Filargis, O.F.M., Pietro. The Cardinals of the Holy Roman Church. [dostęp 2013-03-26]. (ang.).

[Kelly-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997. ISBN 83-06-02633-0.

[Wollpert-3] Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 117. ISBN 83-7006-437-X.

[Kuczyński1967-s177-4] Stefan Kuczyński: Rzeczywistość historyczna w "Krzyżakach" Henryka Sienkiewicza. Wyd. 2. Warszawa: PIW, 1967, s. 177.

[5] Celestyn II ostatecznie nie objął urzędu. Od czasów badań Mercatiego zaliczany do antypapieży, jednak we współczesnej historiografii klasyfikacja ta jest kwestionowana i proponuje się określać go jako „papież elekt”

[1]

[2]

[3]

[4]

[A]

Początki	Asyż Franciszek z Asyżu Klara z Asyżu Źródła franciszkańskie Pierwsi towarzysze Krzyż z San Damiano Porcjunkula Greccio La Verna Carceri Transitus Pieśń słoneczna Reguła niezatwierdzona Reguła zatwierdzona Testament Życiorys pierwszy Żywot naszego ojca Życiorys drugi Sacrum Commercium Życiorys większy Życiorys mniejszy Kwiatki św. Franciszka
Święci i błogosławieni rodziny franciszkańskiej	Antoni z Padwy Elżbieta z Turyngii Agnieszka z Asyżu Róża z Viterbo Salomea Piastówna Ludwik IX Agnieszka z Pragi Kinga (Kunegunda) Małgorzata z Kortony Jolenta Helena Aniela z Foligno Rajmund Llull Jan z Montecorvino Odoryk de Pordenone Konrad z Piacenzy Brygida Szwedzka Mikołaj Tavelić Jakub Strzemię Bernardyn ze Sieny Jan Kapistran Jakub z Marchii Szymon z Lipnicy Jan z Dukli Władysław z Gielniowa Katarzyna z Genui Męczennicy z Gorkum Karol Boromeusz Paschalis Baylón Męczennicy z Pragi Józef z Kupertynu Rafał Chyliński Wincenty Pallotti Jan Maria Vianney Jan Bosko Salwator Lilli Adam Chmielowski Aniela Salawa Bernardyna Maria Jabłońska Maksymilian Maria Kolbe Leopold Mandić Pio z Pietrelciny Męczennicy z Toledo Zbigniew Strzałkowski i Michał Tomaszek
Wybitni uczeni franciszkańscy	Bonawentura z Bagnoregio Robert Grosseteste Jan Duns Szkot Mikołaj z Liry Matteo d’Acquasparta Piotr Jan Olivi Michał z Ceseny William Ockham Aleksander z Hales Roger Bacon Piotr z Alkantary Luke Wadding Agostino Gemelli Gabriel Maria Allegra Luca Pacioli Raniero Cantalamessa Frédéric Manns
Papieże	Mikołaj IV Aleksander V (antypapież) Sykstus IV Sykstus V Klemens XIV Pius IX (tercjarz) Leon XIII (tercjarz) Pius X (tercjarz) Jan XXIII (tercjarz)
Działalność, instytucje, siedziby	Kaznodzieja Domu Papieskiego Antonianum Seraphicum Kustodia Ziemi Świętej Studium Biblicum Franciscanum Centrum Studiów o Chrześcijańskim Wschodzie Bazylika Najświętszej Marii Panny od Aniołów w Asyżu Bazylika św. Franciszka w Asyżu Bazylika św. Klary w Asyżu Bazylika św. Antoniego w Padwie
Zakon franciszkański	Zakon Braci Mniejszych Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych Zakon Braci Mniejszych Kapucynów Zakon Świętej Klary (klaryski) Franciszkański Zakon Świeckich (tercjarze) Trzeci Zakon Regularny żeńskie zgromadzenia franciszkańskie Franciszkanie Odnowy Franciszkanie Niepokalanej FRA Albertyni Albertynki

III wiek	Hipolit Rzymski Nowacjan
IV wiek	Feliks II Ursyn
V wiek	Eulaliusz Wawrzyniec
VI wiek	Dioskuros
VII wiek	Teodor Paschalis
VIII wiek	Konstantyn II Filip
IX wiek	Jan VIII Anastazy III
X wiek	Krzysztof Donus II (domniemany antypapież) Bonifacy VII Jan XVI
XI wiek	Grzegorz VI Benedykt X Honoriusz II Klemens III
XII wiek	Teodoryk Albert Sylwester IV Grzegorz VIII Celestyn II^[A] Anaklet II Wiktor IV Wiktor IV Paschalis III Kalikst III Innocenty III
XIV wiek	Mikołaj V Klemens VII Benedykt XIII
XV wiek	Aleksander V Jan XXIII Klemens VIII Feliks V