Alejandro González Iñárritu
Iñárritu na 66. festiwalu w Londynie (2022) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Zawód | |
Alejandro González Iñárritu (ur. 15 sierpnia 1963 w mieście Meksyk) – meksykański reżyser, scenarzysta i producent filmowy. Od 2014 roku występuje jako Alejandro G. Iñárritu. W 2007 roku za film Babel Iñárritu jako pierwszy meksykański reżyser został nominowany do Oscara za najlepszą reżyserię[1], z kolei osiem lat później na 87. ceremonii rozdania Oscarów za film Birdman otrzymał trzy statuetki – dla najlepszego filmu, najlepszego reżysera i najlepszego scenariusza oryginalnego[2].
Wszystkie sześć pełnometrażowych filmów Iñárritu – Amores perros (2000), 21 gramów (2003), Babel (2006) (nazwane „Trylogią śmierci”), Biutiful (2010), Birdman (2014) oraz Zjawa (2015), zostało ciepło przyjęte przez krytykę, a także uzyskało wiele nagród[3].
Iñárritu jest bliskim znajomym reżyserów Alfonso Cuaróna i Guillermo del Toro[4].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Życie zawodowe rozpoczął w 1986 jako didżej i przyczynił się do spopularyzowania radia, w którym pracował[5]. Praca ta dała mu możliwość wyreżyserowania kilku reklam telewizyjnych. Później założył w 1991 agencję „Zeta”, gdzie kręcił wiele filmów reklamowych. Pierwszy film fabularny nakręcił dla telewizji w 1995.
Jego kinowy debiut to film Amores perros (2000), który otworzył tzw. trylogię śmierci, opowiadającą o losach nieznajomych ludzi, dla których tragiczne zdarzenia zbiegają się w czasie. Trylogię dopełniły filmy nakręcone w Stanach Zjednoczonych: 21 gramów (2003) oraz Babel (2006).
W 2010 nakręcił film Biutiful, opowiadający o mężczyźnie chorym na nowotwór. Sam film startował w konkursie głównym na 63. MFF w Cannes, gdzie odtwórca głównej roli, Javier Bardem, otrzymał nagrodę dla najlepszego aktora.
Cztery lata później stworzył tragikomedię Birdman (2014) z Michaelem Keatonem w roli głównej. Za tę produkcję otrzymał trzy Oscary na 87. rozdaniu tych nagród: za najlepszą reżyserię, scenariusz oryginalny oraz za najlepszy film roku.
Zasiadał w jury konkursu głównego na 64. MFF w Wenecji (2007) oraz przewodniczył analogicznemu jury na 72. MFF w Cannes (2019).
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]Filmy pełnometrażowe
[edytuj | edytuj kod]Rok | Film | Reżyser | Producent | Scenarzysta | RT[6] |
---|---|---|---|---|---|
2000 | Amores perros | Tak | Tak | Nie | 92% |
2003 | 21 gramów | Tak | Tak | Nie | 80% |
2006 | Babel | Tak | Tak | Nie | 69% |
2010 | Biutiful | Tak | Tak | Tak | 64% |
2014 | Birdman | Tak | Tak | Tak | 91% |
2015 | Zjawa | Tak | Tak | Tak | 81% |
Filmy krótkometrażowe
[edytuj | edytuj kod]- 2001 – Powder Keg (film z serii The Hire dla BMW)
- 2002 – 11.09.01 (11'09"01 – September 11 – fragment Meksyk)
- 2017 – Flesh and Sand (hiszp. Carne y arena)
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Iñárritu jest kibicem stołecznego zespołu piłkarskiego Club América[7]. Jego starszy brat Héctor González Iñárritu jest znanym działaczem piłkarskim; w latach 2010–2015 pełnił funkcję dyrektora generalnego reprezentacji Meksyku, zaś obecnie jest prezesem komisji sędziowskiej Meksykańskiego Związku Piłki Nożnej[8].
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- Nagroda Akademii Filmowej
- Najlepszy film: 2015: Birdman
- Najlepsza reżyseria: 2015: Birdman
- 2016: Zjawa
- Najlepszy scenariusz oryginalny: 2015: Birdman
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jacqueline Colette Prosper: 11 Fascinating Facts About Latinos & The Oscars. 28 stycznia 2015. s. The Flama. [dostęp 2016-02-17]. (ang.).
- ↑ Onet: Oscary 2015: oto zwycięzcy!. [dostęp 2015-02-24]. (pol.).
- ↑ Denisse Cervantes: Who is Alejandro González Iñárritu?. 26 lutego 2015. s. The Eagle’s Quill. [dostęp 2016-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-02)]. (ang.).
- ↑ Hollywood Reporter: Three Amigos Change Face Mexican. [dostęp 2015-09-30]. (ang.).
- ↑ Alejandro Gonzalez Inarritu, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2015-09-30] (ang.).
- ↑ Rotten Tomatoes: Alejandro González Iñárritu – Rotten Tomatoes. [dostęp 2015-09-30]. (ang.).
- ↑ Alejandro González Iñárritu, un apasionado del América. record.com.mx. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-24)]., Récord.
- ↑ ¿Quién es Héctor González Iñárritu?, MedioTiempo.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Alejandro González Iñárritu w bazie IMDb (ang.)
- ISNI: 0000000121417444
- VIAF: 84317839
- LCCN: no2002001249
- GND: 128799587
- LIBRIS: tr57bf8c1h2t6lg
- BnF: 14049992p
- SUDOC: 067274374
- NLA: 41102197
- NKC: jx20050414011
- BNE: XX1598419
- NTA: 229906680
- BIBSYS: 1091298
- CiNii: DA17556829
- PLWABN: 9810649039405606
- NUKAT: n2007096959
- J9U: 987007601058405171
- LNB: 000243782
- NSK: 000608895
- KRNLK: KAC201216665
- Laureaci nagrody BAFTA za najlepszą reżyserię
- Laureaci Oscara za najlepszą reżyserię
- Laureaci Oscara za najlepszy scenariusz oryginalny
- Laureaci Złotego Globu za najlepszą reżyserię
- Laureaci Złotej Palmy dla najlepszego reżysera
- Ludzie urodzeni w Meksyku (mieście)
- Meksykańscy producenci filmowi
- Meksykańscy reżyserzy filmowi
- Meksykańscy scenarzyści
- Producenci filmowi nagrodzeni Oscarem za najlepszy film
- Urodzeni w 1963