Alan Cunningham

Alan Cunningham
	; Generał Alan Cunningham, około 1945
	generał
Data i miejsce urodzenia	1 maja 1887 ; Dublin
Data i miejsce śmierci	30 stycznia 1983 ; Royal Tunbridge Wells
	Przebieg służby
Lata służby	1906–1946
Siły zbrojne	British Army
Stanowiska	wysoki komisarz Palestyny (1945–1948)
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; II wojna światowa kampania afrykańska; wojna domowa w Palestynie
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Alan Gordon Cunningham (ur. 1 maja 1887 w Dublinie, zm. 30 stycznia 1983 w Royal Tunbridge Wells) – brytyjski generał (General) i administrator kolonialny.

Dzieciństwo i młodość

Alan urodził się w Dublinie, w Irlandii. Ukończył Cheltenham College w Cheltenham w Anglii.

Kariera wojskowa

Ukończył Royal Military Academy w Woolwich i w 1906 roku rozpoczął służbę w Królewskiej Artylerii British Army.

I wojna światowa

Gdy w 1914 roku wybuchła I wojna światowa, został wysłany do Francji i wziął udział w walkach brytyjskiej artylerii konnej na froncie zachodnim. W 1915 roku został odznaczony Military Cross, a w 1918 roku Distinguished Service Order.

Okres międzywojenny

Po wojnie przez dwa lata pełnił funkcję oficera sztabowego na Malajach. W 1937 roku objął dowództwo nad artylerią 1 Dywizji Piechoty. W 1938 roku otrzymał awans na generała dywizji (Major General) i objął stanowisko dowódcy 5 Dywizji Przeciwlotniczej^[1].

II wojna światowa

Po wybuchu w 1939 roku II wojny światowej Cunningham obejmował na krótki czas dowództwo nad 66 Dywizją Piechoty, 9 Dywizją Piechoty i 51 Dywizją Piechoty. Następnie awansował na generała broni (Lieutenant General) i objął dowództwo nad brytyjskimi siłami w Kenii. Podczas kampanii w Afryce Wschodniej, w marcu 1941 roku wyzwolił spod włoskiej okupacji Somali Brytyjskie. Po zajęciu nadmorskich portów, 6 kwietnia 1941 roku wkroczył do Addis Abeby. Podczas tej kampanii Cunningham wykazał się szybkim i zdecydowanym działaniem, które doprowadziło do wzięcia 50 tys. włoskich jeńców wojennych przy stracie zaledwie 500 własnych ludzi. W uznaniu zasług, w sierpniu 1941 roku otrzymał dowództwo nad nowo formowaną 8 Armią w Afryce Północnej. Jego siły po raz pierwszy weszły do akcji w ramach operacji Crusader (18 listopada – 30 grudnia 1941 r.), mającej na celu przerwanie frontu niemiecko-włoskiego i oswobodzenie załogi oblężonego Tobruku. Cunningham poprowadził natarcie na siły Afrika Korps Erwina Rommla, poniósł jednak bardzo wysokie straty. Z tego powodu, 26 listopada naczelny dowódca sił brytyjskich na Bliskim Wschodzie, generał sir Claude Auchinleck, pozbawił Cunninghama dowództwa. Powrócił wówczas do Anglii i w 1942 roku objął dowództwo nad wyższą szkołą oficerów sztabowych Staff College w Camberley. W 1943 roku został głównym oficerem Irlandii Północnej, a w 1944 roku objął dowództwo nad Wschodnim Dowództwem.

Okres powojenny

30 października 1945 roku awansowała na generała (General), po czym został wysłany do Mandatu Palestyny. 21 listopada 1945 roku objął urząd wysokiego komisarza Palestyny. Był odpowiedzialny za konfrontację z żydowskimi ugrupowaniami paramilitarnymi Hagana, Lechi i Irgun, które kwestionowały brytyjskie rządy w Palestynie. W październiku 1946 roku rozpoczął systematyczne wycofywanie wojsk z Mandatu Palestyny. Równocześnie opuścił brytyjską armię^[2] i dalszy okres swojej kadencji pełnił jako cywilny urzędnik administracji kolonialnej.

Późniejsza kariera

2 kwietnia 1947 roku sprawa Palestyny została poddana pod obrady Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych, które przyjęło 29 listopada 1947 roku rezolucję nr 181 w sprawie rozwiązania konfliktu arabsko-żydowskiego w Palestynie, poprzez utworzenie dwóch państw: arabskiego i żydowskiego^[3]. Strona żydowska zaakceptowała postanowienia rezolucji, jednak Arabowie zdecydowanie ją odrzucili i dzień później rozpoczęli wojnę domową w Mandacie Palestyny. W okresie tym Cunningham miał za zadanie likwidację brytyjskiej administracji mandatowej i organizację ewakuacji sił wojskowych. W maju 1948 roku nie wykonał wszystkich rozkazów dowództwa, uniemożliwiając Arabom przejęcie pełnej kontroli nad Jerozolimą. 14 maja 1948 roku Cunningham zakończył swoją działalność jako wysoki komisarz Palestyny, i opuścił Palestynę^[4].

Zmarł w 1983 roku w Royal Tunbridge Wells.

Awanse

podporucznik (Second lieutenant) – 20.12.1906
porucznik (Lieutenant) – 10.12.1909
kapitan (Captain) – 30.10.1914
major (Major) – 13.06.1917
podpułkownik (Lieutenant-Colonel) – 05.05.1935

pułkownik (Colonel) – 01.07.1931
generał brygady (Brigadier)
generał major (Major-General) – 16.06.1938
generał porucznik (Lieutenant-General) – 24.09.1937
generał (General) – 30.10.1945

Odznaczenia

Krzyż Wojskowy (1915)
Gwiazda 1914 (1915)
Wyróżnienie w Sprawozdaniu (1916) (1917) (1918) (1944)
Order Wybitnej Służby (1918)
Medal Wojenny Brytyjski (1919)
Medal Zwycięstwa

Krzyż Komandorski Orderu Łaźni (1941)
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Łaźni (1941)
Order Brylantowej Gwiazdy Zanzibaru – Sułtanat Zanzibaru (1941)
Komandor Legion of Merit (1945)
Krzyż Wielki Orderu św. Michała i św. Jerzego (1948)
Gwiazda za Wojnę 1939–1945

Gwiazda Afryki
Medal Wojny 1939–1945
Medal Służby Ogólnej
Medal Koronacyjny Króla Jerzego VI
Krzyż Wielki Orderu Korony – Belgia (1950)
Wielka Wstęga Orderu Menelika II – Cesarstwo Etiopii (1954)

Przypisy

↑ Cunningham, Sir Alan Gordon. [w:] British Army Officers 1939–1945 [on-line]. [dostęp 2012-04-17]. (ang.).
↑ Biography of General Sir Alan Gordon Cunningham. [w:] The Generals of WWII website [on-line]. [dostęp 2012-04-17]. (ang.).
↑ United Nations General Assembly Resolution 181. [w:] The Avalon Project – Yale Law School [on-line]. [dostęp 2012-04-16]. (ang.).
↑ Cunningham, Sir Alan Gordon (1887-1983), General. [w:] King’s College London – Liddell Hart Centre for Military Archives [on-line]. [dostęp 2012-04-17]. (ang.).

[1] Cunningham, Sir Alan Gordon. [w:] British Army Officers 1939–1945 [on-line]. [dostęp 2012-04-17]. (ang.).

[2] Biography of General Sir Alan Gordon Cunningham. [w:] The Generals of WWII website [on-line]. [dostęp 2012-04-17]. (ang.).

[3] United Nations General Assembly Resolution 181. [w:] The Avalon Project – Yale Law School [on-line]. [dostęp 2012-04-16]. (ang.).

[4] Cunningham, Sir Alan Gordon (1887-1983), General. [w:] King’s College London – Liddell Hart Centre for Military Archives [on-line]. [dostęp 2012-04-17]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

Wojskowi administratorzy Palestyny	Edmund Allenby (1917–1918) Arthur Wigram Money (1918–1919) Louis Bols (1919–1920)
Wysocy komisarze Palestyny	Herbert Samuel (1920–1925) Gilbert Falkingham Clayton (1925) Herbert Onslow Plumer (1925–1928) Harry Charles Luke (1928) John Chancellor (1928–1931) Mark Aitchison Young (1931) Arthur Grenfell Wauchope (1931–1938) William Denis Battershill (1937) Harold MacMichael (1938–1944) Lord Gort (1944–1945) Alan Cunningham (1945–1948)