2013
Rządzący państwami w 2013
Rok 2013 ogłoszono
[edytuj | edytuj kod]- Międzynarodowym Rokiem Statystyki[1]
- Europejskim Rokiem Obywateli UE[2][3][4]
- Rokiem Powstania Styczniowego na Litwie (Uchwała Sejmu z 22 maja 2012[5]) i w Polsce (Uchwała Senatu z dnia 3 sierpnia 2012[6])
- Rokiem prof. Jana Czochralskiego[7]
- Rokiem Witolda Lutosławskiego[8]
- Rokiem Juliana Tuwima[9]
- Rokiem księżnej Daisy von Pless w województwie dolnośląskim[10]
- Rokiem Hipolita Cegielskiego w województwie wielkopolskim[11]
- Rokiem kard. Augustyna Hlonda w województwie śląskim[12]
- Rokiem Kopernikańskim w województwach: kujawsko-pomorskim oraz warmińsko-mazurskim[13]
Wydarzenia w Polsce
[edytuj | edytuj kod]Styczeń
[edytuj | edytuj kod]- 1 stycznia:
- rozporządzeniem ministra administracji i cyfryzacji powstało 14 nowych miejscowości, 67 zostało wykreślonych, a 68 zmieniło nazwy[14].
- po 10 latach odzyskanie statusu miasta na prawach powiatu przez Wałbrzych[15].
- wejście w życie ustawy wprowadzającej tzw. reformę emerytalną, wydłużającą i stopniowo zrównującą wiek emerytalny kobiet i mężczyzn do 67 lat[16].
- 2 stycznia – premier Donald Tusk przyjął rezygnację Krzysztofa Bondaryka z funkcji szefa ABW[17].
- 4 stycznia – Mirosław G., były ordynator kardiochirurgii warszawskiego szpitala MSWiA, został skazany na rok pozbawienia wolności w zawieszeniu na dwa lata i grzywnę w wysokości 72 tys. zł za przyjęcie ponad 17,5 tys. zł łapówek od pacjentów[18].
- 13 stycznia – odbył się XXI finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.
Marzec
[edytuj | edytuj kod]- 19 marca – wyłączenie sygnału analogowego telewizji naziemnej w kilku regionach Polski m.in. w okolicach Szczecina, Warszawy, Wisły i Rzeszowa[19].
- 21 marca – wystartowała platforma cyfrowa nc+ powstała w wyniku fuzji Cyfry+ i n[20].
Kwiecień
[edytuj | edytuj kod]- 10 kwietnia – nadawanie w Internecie rozpoczęła Telewizja Republika[21].
- 14 kwietnia – w Elblągu odbyło się referendum, w wyniku którego (większością 96% spośród ok. 24 tys. głosujących) odwołano Prezydenta Elbląga Grzegorza Nowaczyka i radę miejską[22].
- 21 kwietnia – odbyły się wybory uzupełniające do Senatu RP w okręgu nr 73, które wygrał Bolesław Piecha (Prawo i Sprawiedliwość) uzyskując wynik 28,48% głosów[23].
Maj
[edytuj | edytuj kod]- 21 maja – w Lusławicach koło Tarnowa otwarto Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego[24].
- 28 maja – w Warszawie odsłonięto Pomnik w hołdzie Żandarmerii Wojskowej[25][26].
Czerwiec
[edytuj | edytuj kod]- 14–16 czerwca – L Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej w Opolu[27]
- 21 czerwca – na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości UNESCO została wpisana grupa 16 drewnianych cerkwi regionu karpackiego w Polsce i na Ukrainie[28].
- 22 czerwca – na Stadionie Narodowym w Warszawie odbył się pierwszy polski koncert Paula McCartneya[29].
- 23 czerwca – Kopalnia soli w Bochni została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO[30].
Lipiec
[edytuj | edytuj kod]- 7 lipca – odbyła się II tura wyborów prezydenckich w Elblągu, w których zwyciężył kandydat PiS Jerzy Wilk zdobywając 51,74% i pokonał w wyborach kandydatkę PO Elżbietę Gelert[31][32].
- 11 lipca – odbyły się uroczyste obchody rocznicy mordu wołyńskiego[33][34][35].
- 23 lipca – nastąpiło całkowite wyłączenie sygnału analogowego w telewizji naziemnej[36].
Wrzesień
[edytuj | edytuj kod]- 1 września – rozpoczął ponowne[37] nadawanie kanał TVP Regionalna[38].
- 3 września – Sąd Okręgowy w Katowicach skazał Katarzynę Waśniewską na karę 25 lat pozbawienia wolności za zabójstwo swojej 6-miesięcznej córki, Magdaleny.
- 8 września – odbyły się wybory uzupełniające do Senatu RP w okręgu wyborczym nr 55, które wygrał Zdzisław Pupa (Prawo i Sprawiedliwość) uzyskując wynik 60,84% głosów[39].
- 17 września – w Panteonie Narodowym w Krakowie zostały złożone prochy Sławomira Mrożka[40].
- 24 września – polskojęzyczna Wikipedia osiągnęła milion artykułów.
Październik
[edytuj | edytuj kod]- 5–6 października – na nadzwyczajnym kongresie Ruch Palikota przekształcił się w partię polityczną Twój Ruch[41]. Przekształcenie było związane z wejściem do ugrupowania m.in. stowarzyszenia Ruch Społeczny Europa Plus i partii politycznej Racja Polskiej Lewicy[41].
- 13 października – w Warszawie odbyło się referendum w sprawie odwołania prezydent miasta Hanny Gronkiewicz-Waltz. Referendum zostało uznane za nieważne z uwagi na zbyt niską frekwencję[42].
- 23 października – Sejm RP uchwalił ustawę o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób[43][44].
Listopad
[edytuj | edytuj kod]- 3 listopada – w Laskach pochowano byłego premiera Tadeusza Mazowieckiego. Tego dnia w kraju obowiązywała jednodniowa żałoba narodowa[45].
- 11 listopada – obchody 95. rocznicy Święta Niepodległości[46].
- 14 listopada – wybuch gazu w Jankowie Przygodzkim[47].
- 22 listopada – Sejm uchwalił ustawę o rodzinnych ogrodach działkowych[48][49].
- 23 listopada – zakończyła działalność antyklerykalna partia Racja Polskiej Lewicy[50].
Grudzień
[edytuj | edytuj kod]- 5 grudnia – początek orkanu Ksawery[51].
Wydarzenia na świecie
[edytuj | edytuj kod]Styczeń
[edytuj | edytuj kod]- 1 stycznia:
- Irlandia objęła prezydencję w Unii Europejskiej.
- Biały Dom i przywódcy Kongresu USA osiągnęli porozumienie ws. klifu fiskalnego (zezwala na opóźnienie drastycznych cięć budżetowych o 2 miesiące).
- w Abidżanie podczas pokazu sztucznych ogni stratowano 60 osób, a 49 zostało rannych[52].
- 11 stycznia:
- w Libreville podpisano porozumienie pokojowe, kończące wojnę domową w Republice Środkowoafrykańskiej.
- początek francuskiej interwencji w Mali podczas tamtejszej wojny domowej.
- wojna domowa w Syrii: zajęcie bazy lotniczej Taftanaz przez rebeliantów.
- 11–12 stycznia – po raz pierwszy w historii Czech odbyły się powszechne wybory prezydenckie do II tury weszli Miloš Zeman i Karel Schwarzenberg.
- 15 stycznia – w podwójnej eksplozji na uniwersytecie w Aleppo na północy Syrii zginęło ponad 80 osób, a ponad 160 zostało rannych.
- 16–19 stycznia – atak na pole gazowe Ajn Amnas.
- 17 stycznia:
- Tommy Remengesau został zaprzysiężony na stanowisku prezydenta Palau.
- konflikt w Mali: początek ofensywy lądowej Francuzów; zajęcie przez nich Konny.
- Nicolas Tiangaye został zaprzysiężony na stanowisku premiera Republiki Środkowoafrykańskiej.
- 19 stycznia – Siły Zbrojne Mjanmy ogłosiły zawieszenie broni podczas konfliktu w stanie Kaczin.
- 21 stycznia:
- prezydent USA Barack Obama został zaprzysiężony na drugą kadencję.
- Djimrangar Dadnadji został zaprzysiężony na stanowisku premiera Czadu.
- 17 stycznia – konflikt w Mali: Francja zajęła Diabaly.
- 25 stycznia – w zamieszkach w wenezuelskim więzienia Uribana zginęło 61 więźniów.
- 25–26 stycznia:
- II tura wyborów prezydenckich w Czechach, które wygrał Miloš Zeman.
- wybuch dwudniowych zamieszek w Egipcie w których zginęło 27 osób.
- 26 stycznia – konflikt w Mali: Francja zajęła Gao.
- 27 stycznia – pożar w klubie nocnym w Santa Maria na południu Brazylii, zginęło 245 osób, a około 200 zostało rannych[53].
- 28 stycznia – konflikt w Mali: Francja odbiła Timbuktu.
- 29 stycznia – masakra nad rzeką Kuwajk w Aleppo – rozstrzelano 108 mężczyzn.
- 30 stycznia – konflikt w Mali: Francja przejęła Kidal z rąk islamskich rebeliantów.
Luty
[edytuj | edytuj kod]- 1 lutego – Shard London Bridge został otwarty dla zwiedzających.
- 2 lutego – setna rocznica Grand Central Terminal.
- 5 lutego – rozpoczął się protest w Shahbag.
- 11 lutego – papież Benedykt XVI ogłosił, że 28 lutego 2013 roku o godz. 20 zakończy swój pontyfikat.
- 15 lutego – w Rosji (w obwodach czelabińskim, tiumeńskim i swierdłowskim) oraz przylegających regionach Kazachstanu miał miejsce upadek meteoroidu.
- 28 lutego – Benedykt XVI zakończył swój ośmioletni potyfikat i od tej pory stał się emerytowanym papieżem.
Marzec
[edytuj | edytuj kod]- 5 marca – Maciej Berbeka, Adam Bielecki, Tomasz Kowalski i Artur Małek dokonali pierwszego zimowego wejścia na ośmiotysięcznik Broad Peak.
- 8 marca – Miloš Zeman objął urząd prezydenta Czech.
- 12 marca – rozpoczęło się konklawe po rezygnacji papieża Benedykta XVI.
- 13 marca – konklawe wybrało nowego papieża – został nim kardynał Jorge Mario Bergoglio, który przyjął imię Franciszek.
- 14 marca – Xi Jinping został przez Ogólnochińskie Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych wybrany nowym przewodniczącym Chińskiej Republiki Ludowej.
- 19 marca – papież Franciszek odprawił mszę świętą inaugurującą jego pontyfikat. Otrzymał także insygnia władzy papieskiej – paliusz oraz pierścień świętego Piotra.
- 20 marca – Alenka Bratušek została premierem Słowenii.
- 23 marca – w Castel Gandolfo doszło do historycznego spotkania urzędującego papieża Franciszka z emerytowanym papieżem Benedyktem XVI[54].
Kwiecień
[edytuj | edytuj kod]- 14 kwietnia – Nicolás Maduro wygrał wybory prezydenckie w Wenezueli zdobywając 50,7% głosów.
- 15 kwietnia – zamach bombowy w Bostonie, w którym zginęły 3 osoby, a kilkadziesiąt zostało rannych.
- 16 kwietnia – trzeci z największych i najpiękniejszych różowych diamentów na świecie nazwany „Książątkiem”, o masie 34,64 karata, został sprzedany na aukcji w nowojorskim Christie’s za blisko 40 mln dolarów.
- 20 kwietnia – prezydent Włoch Giorgio Napolitano został wybrany na kolejną kadencję.
- 26 kwietnia – 38 osób zginęło w pożarze szpitala psychiatrycznego we wsi Ramienje w rejonie dmitrowskim w Rosji.
- 28 kwietnia – Enrico Letta został zaprzysiężony na stanowisku premiera Włoch, stając na czele koalicyjnego rządu.
- 30 kwietnia – abdykowała królowa Holandii Beatrycze na rzecz syna Wilhelma Aleksandra.
Maj
[edytuj | edytuj kod]- 7 maja – w Sztokholmie otwarto Muzeum ABBY.
- 10 maja – były dyktator Gwatemali Efraín Ríos Montt został uznany za winnego zbrodni przeciwko ludzkości oraz ludobójstwa i skazany na 80 lat pozbawienia wolności.
- 11 maja – 52 osoby zginęły, a 140 zostało rannych w wyniku eksplozji dwóch samochodów-pułapek w leżącym przy granicy syryjskiej tureckim mieście Reyhanlı.
- 12 maja – ugrupowanie Obywatele na rzecz Europejskiego Rozwoju Bułgarii kierowane przez Bojko Borisowa wygrało przedterminowe wybory parlamentarne w Bułgarii.
- 14 maja – amerykańska aktorka Angelina Jolie w artykule opublikowanym w The New York Times poinformowała, że przeszła zabieg podwójnej prewencyjnej mastektomii z powodu posiadania genu predysponującego w znacznym stopniu do zachorowania na raka piersi lub jajników.
- 18 maja – duńska piosenkarka Emmelie de Forest z utworem Only Teardrops zwyciężyła w 58. Konkursie Piosenki Eurowizji w szwedzkim Malmö.
- 20 maja – potężne tornado przeszło nad USA w stanach Oklahoma, Kansas i Illinois. Zginęło 91 osób a ponad 300 zostało rannych.
- 22 maja – wojna domowa w Kolumbii: 10 żołnierzy zginęło w zamachu bombowym przeprowadzonym przez rebeliantów z Armii Wyzwolenia Narodowego (ELN) w miejscowości Chitagá przy granicy z Wenezuelą.
- 28 maja – na placu Taksim w Stambule rozpoczął się antyrządowy protest, który ogarnął później inne miasta i regiony Turcji.
- 29 maja – w wyniku ataku drona w pakistańskiej prowincji Południowy Waziristan zginęło 5 członków organizacji Tehrik-i-Taliban Pakistan, w tym jeden z jej liderów Wali-ur-Rehman.
Czerwiec
[edytuj | edytuj kod]- 4 czerwca – Nawaz Sharif został po raz czwarty premierem Pakistanu.
- 5 czerwca – wystartowała rakieta Ariane 5 z Automatycznym Statkiem Transportowym ATV-4 Albert Einstein Europejskiej Agencji Kosmicznej.
- 6 czerwca – Rami al-Hamd Allah został premierem Autonomii Palestyńskiej.
- 11 czerwca:
- turecka policja rozpędziła okupujących plac Taksim.
- wystartował chiński załogowy statek kosmiczny Shenzhou 10.
- 13 czerwca:
- Sąd Najwyższy USA orzekł jednomyślnie, że naturalnie występujące sekwencje DNA nie mogą być patentowane, zamkając sprawę ACLU-Myriad Genetics. Orzeczenie unieważniło szereg patentów, nie rozstrzygając jednak możliwości patentowania niewystępujących w przyrodzie sekwencji cDNA.
- w Lewiston w amerykańskim stanie Nowy Jork odnaleziono, po blisko 70 latach od zaginięcia, dziennik jednego z głównych ideologów rasistowskich III Rzeszy Alfreda Rosenberga, wykorzystany podczas jego procesu przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze przez jego oskarżyciela, amerykańskiego prawnika Roberta Kempnera.
- 14 czerwca:
- Hasan Rouhani zwyciężył w I turze wyborów prezydenckich w Iranie.
- dokonano oblotu Airbusa A350.
- 15 czerwca – Automatyczny Statek Transportowy ATV-4 Albert Einstein Europejskiej Agencji Kosmicznej zacumował do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
- 17 czerwca – premier Czech Petr Nečas podał się do dymisji.
- 18 czerwca:
- 28 osób zginęło, a ponad 60 zostało rannych w samobójczym zamachu bombowym w trakcie pogrzebu w mieście Mardan w północnym Pakistanie.
- w stolicy Burkina Faso Wagadugu podpisano porozumienie w sprawie zakończenia wojny domowej w Mali (zerwane w listopadzie tego roku).
- 19 czerwca:
- austriacki koncern budowlany Alpine Bau ogłosił niewypłacalność.
- w ataku na siedzibę ONZ w stolicy Somalii Mogadiszu zaginęły 22 osoby, a 20 zostało rannych.
- 23 czerwca:
- opozycyjna lewicowa koalicja wygrała wybory parlamentarne w Albanii.
- w nocy z 22 na 23 czerwca grupa uzbrojonych terrorystów, przebranych w wojskowe mundury zabiła 11 wspinaczy w bazie na wysokości 4200 m n.p.m. na ośmiotysięczniku Nanga Parbat w Himalajach. Zginęło trzech Ukraińców, dwóch Słowaków, dwóch Chińczyków, Amerykanin, Litwin, Pakistańczyk i Nepalczyk, a jeden Chińczyk zdołał uciec i wezwać pomoc.
- 25 czerwca:
- Jiří Rusnok został desygnowany na premiera Czech. Zlecono mu tworzenie gabinetu technicznego po dymisji premiera Petra Nečasa.
- Emir Kataru Hamad ibn Chalifa Al Sani abdykował na rzecz swego syna Tamima.
- w ataku talibów na budynki rządowe i pałac prezydencki w Kabulu zginęło 17 osób (14 napastników i 3 strażników), a jedna została ranna.
- 26 czerwca:
- zakończyła się chińska załogowa misja kosmiczna Shenzhou 10.
- Abd Allah ibn Nasir ibn Chalifa Al Sani został premierem Kataru.
- 27 czerwca:
- Kevin Rudd został po raz drugi premierem Australii.
- ośmiu żołnierzy zginęło, a dwóch i dwie osoby cywilne zostały ranne w zamachu bombowym w mieście Yala w południowej Tajlandii.
Lipiec
[edytuj | edytuj kod]- 1 lipca:
- Litwa objęła prezydencję w Unii Europejskiej.
- siódme rozszerzenie Unii Europejskiej. Chorwacja została oficjalnie przyjęta do Unii Europejskiej.
- 3 lipca – prezydent Egiptu Muhammad Mursi został odsunięty od władzy wskutek zamachu stanu.
- 5 lipca – papież Franciszek ogłosił dekret o uznaniu cudu bł. Jana Pawła II i ogłosił, że z Janem Paweł II będzie kanonizowany Jan XXIII, przy którym zdecydował o odstąpieniu od stwierdzenia cudu za wstawiennictwem błogosławionego. Data kanonizacji obu papieży zostanie ustalona na konsystorzu.
- 6 lipca – Boeing 777-200ER linii lotniczych Asiana Airlines (lot nr 214) rozbił się podczas lądowania w porcie lotniczym San Francisco.
- 11 lipca – premier Luksemburga Jean-Claude Juncker podał się do dymisji.
- 16 Lipca – rozpoczął się kryzys o połowy na gibraltaskich wodach terytorialnych, zwany między innymi „kryzys gibraltaski 2013-2014”.
- 18 lipca – amerykańskie miasto Detroit ogłosiło upadłość.
- 21 lipca – abdykował król Belgów Albert II na rzecz syna Filipa I.
- 22 lipca – chińską prowincję Gansu nawiedziło trzęsienie ziemi, powodując co najmniej 94 ofiary śmiertelne.
- 23 lipca – rozpoczęły się XXVIII Światowe Dni Młodzieży w Rio de Janeiro.
- 24 lipca – doszło do katastrofy kolejowej w Santiago de Compostela.
- 28 lipca:
- zakończyły się XXVIII Światowe Dni Młodzieży w Rio de Janeiro, następne odbędą się w 2016 r. w Krakowie.
- we włoskim mieście Monteforte Irpino doszło do katastrofy autokaru, w której zginęło co najmniej 39 osób.
- 31 lipca – Robert Mugabe został ponownie wybrany na prezydenta Zimbabwe.
Sierpień
[edytuj | edytuj kod]- 21 sierpnia:
- syryjska opozycja oskarżyła Baszszara al-Asada o atak chemiczny na ludność cywilną.
- amerykański żołnierz Bradley Manning został skazany na 35 lat więzienia za przekazanie tajnych informacji serwisowi WikiLeaks.
- 22 sierpnia – obalony egipski prezydent Husni Mubarak został przeniesiony z więzienia do szpitala.
- 23 sierpnia – co najmniej 47 osób zginęło w zamachach w Trypolisie.
- 29 sierpnia – Izba Gmin odrzuciła wniosek premiera Davida Camerona o interwencję wojskową w Syrii.
- 31 sierpnia – Barack Obama oskarżył Baszszara al-Asada o użycie broni chemicznej i zapowiedział interwencję zbrojną w Syrii, odłożył jednak atak i poprosił Kongres o zgodę na jego przeprowadzenie.
Wrzesień
[edytuj | edytuj kod]- 9 września – centroprawicowa opozycja wygrała wybory parlamentarne w Norwegii, uzyskując bezwzględną większość w Stortingu.
- 18 września – Tony Abbott został zaprzysiężony na premiera Australii.
- 19 września – bank JPMorgan Chase zgodził się zapłacić karę 920 milionów euro za zły nadzór nad handlem instrumentami pochodnymi.
- 22 września – w Niemczech odbyły się wybory do Bundestagu, w których z wynikiem 41,5% wygrała koalicja CDU/CSU pod przewodnictwem kanclerz Angeli Merkel.
- 23 września – egipskie Bractwo Muzułmańskie otrzymało sądowy zakaz działalności.
- 28 września – 5 ministrów ze współtworzącego włoski koalicyjny rząd Enrica Letty Ludu Wolności podało się do dymisji.
- 29 września:
- rządząca koalicja socjaldemokratów i ludowców zwyciężyła w wyborach parlamentarnych w Austrii.
- około 50 nigeryjskich studentów zostało zamordowanych przez bojówkarzy z islamistycznej organizacji Boko Haram.
- 30 września:
- co najmniej 54 osoby zginęły w wyniku eksplozji 14 samochodów-pułapek w dzielnicach Bagdadu o przewadze ludności szyickiej, w tym w dzielnicy As-Saura.
- odbył się konsystorz, na którym papież Franciszek ogłosił dzień 27 kwietnia 2014 jako datę kanonizacji Jana Pawła II i Jana XXIII[55].
- w Turcji zniesiono nielegalność liter Q, W i X[56].
Październik
[edytuj | edytuj kod]- 3 października – ponad 200 osób zginęło w pożarze łodzi afrykańskich imigrantów u wybrzeży włoskiej Lampedusy.
- 6 października:
- po 10 latach Bundeswehra opuściła Afganistan, przekazując miejscowym siłom swoją bazę w prowincji Kunduz.
- co najmniej 51 osób zginęło w Egipcie w starciach zwolenników Muhammada Mursiego z siłami bezpieczeństwa.
- 7 października – Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny otrzymali James Rothman, Randy Schekman oraz Thomas Südhof za odkrycia dotyczące maszynerii regulującej transport pęcherzykowy – główny system transportowy w komórkach.
- 10 października – Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury otrzymała kanadyjska pisarka Alice Munro.
- 11 października – Pokojową Nagrodę Nobla przyznano Organizacji ds. Zakazu Broni Chemicznej.
- 14 października – Nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii została przyznana Larsowi Hansenowi, Robertowi Shillerowi i Eugene’owi Famie.
- 16 października – Erna Solberg, przewodnicząca konserwatystów, objęła urząd premiera Norwegii.
- 18 października – Czad, Chile, Litwa, Nigeria i Arabia Saudyjska zostały wybrane do Rady Bezpieczeństwa ONZ na lata 2014–2015, po czym monarchia Saudów jako pierwszy kraj w historii odmówiła przyjęcia miejsca.
Listopad
[edytuj | edytuj kod]- 10 listopada – Tajfun dotarł do Filipin. Skutkiem tego, 10 tysięcy ludzi straciło życie.
- 17 listopada – katastrofa lotu Tatarstan Airlines 363
- 21 listopada:
- Katastrofa budowlana w Rydze.
- Początek Protestów na Ukrainie – ludzie wyszli na ulice Kijowa po tym, gdy prezydent Wiktor Janukowycz zapowiedział, że nie podpisze umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską na szczycie Partnerstwa Wschodniego, na Litwie, 29 listopada 2013, tłumacząc, że Ukraina popadła w kryzys finansowy i gospodarczy i że może to pogorszyć stosunki handlowe z Rosją.
- 26 listopada – na aukcji w Nowym Jorku sprzedano egzemplarz „Bay Psalm Book”, psałterza wydrukowanego w 1640 roku, za sumę 14,165 mln dolarów, co czyni ją najdroższą książką na świecie.
- 27 listopada został wyprodukowany animowany film disneya Kraina Lodu (Frozen)
- 29 listopada – nigeryjskie wojsko najechało jedną z głównych baz islamistów z Boko Haram, zginęło co najmniej 51 rebeliantów.
- 30 listopada – Protesty na Ukrainie: Specjalne oddziały milicji „Berkut” brutalnie spacyfikowały około godz. 4:30 czasu lokalnego koczujących na Majdanie Niepodległości w Kijowie ludzi przy użyciu pałek i gazu łzawiącego; 35 osób zostało zatrzymanych, kilkadziesiąt osób (w tym dwóch Polaków) zostało rannych. Milicja po tym zajściu tłumaczyła się faktem, że przebywający tam ludzie przeszkadzali służbom komunalnym w wieszaniu świątecznych dekoracji.
Grudzień
[edytuj | edytuj kod]- 1 grudnia – Protesty na Ukrainie: Szturm demonstrantów na siedzibę Rady Miasta w Kijowie, siedzibę prezydenta przy ul. Bankowej w Kijowie oraz rezydencję prezydenta pod Kijowem.
- 3 grudnia – Protesty na Ukrainie: Parlament ukraiński przegłosował wotum nieufności wobec rządu Mykoły Azarowa.
- 7 grudnia – konferencja Światowej Organizacji Handlu na wyspie Bali w Indonezji zakończyła się porozumieniem w sprawie liberalizacji handlu światowego w ramach „pakietu z Bali”.
- 12 grudnia – Senat Stanów Zjednoczonych przyjął uchwałę o ustanowieniu roku 2014 rokiem Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Uchwała została podjęta z okazji przypadającej 3 października 2014 r. 100 rocznicy jego urodzin.
- 14 grudnia:
- chińska sonda Chang’e 3 wylądowała na powierzchni Księżyca.
- Socjaldemokratyczna Partia Niemiec zgodziła się przystąpić do koalicji rządowej z prawicową CDU/CSU.
- 15 grudnia – Michelle Bachelet zwyciężyła w wyborach prezydenckich w Chile.
- 19 grudnia – początek misji Gaia z kosmodromu Kourou w Gujanie Francuskiej.
- 20 grudnia – Władimir Putin ułaskawił Michaiła Chodorkowskiego.
- 31 grudnia – zakończenie projektu badawczego INDECT
Wydarzenia sportowe
[edytuj | edytuj kod]Styczeń
[edytuj | edytuj kod]- 29 grudnia-6 stycznia – odbyła się 7. edycja Tour de Ski. Zwycięzcami zostali – Justyna Kowalczyk i Aleksandr Legkow. Polka zajęła pierwsze miejsce w klasyfikacji generalnej i sprinterskiej.
- 30 grudnia-6 stycznia – odbył się 61. Turniej Czterech Skoczni, w którym zwyciężył Austriak Gregor Schlierenzauer. Kamil Stoch zajął 4. miejsce. Podczas trzecich zawodów imprezy, na skoczni Bergisel w austriackim Innsbrucku stanął na 2. miejscu podium.
- 3 stycznia – Justyna Kowalczyk zwyciężyła w biegu na 15 kilometrów techniką dowolną z handicap’em, we włoskich Toblach.
- 4 stycznia – Kowalczyk odniosła trzeci drugą wygraną w Toblach, tym razem na 3,3 kilometra techniką klasyczną.
- 5 stycznia – Polka odniosła trzeci triumf z rzędu. Był to bieg masowy, zorganizowany w Val di Fiemme, na 10 kilometrów techniką klasyczną.
- 5–20 stycznia – odbyła się 35. edycja Rajdu Dakar, która po raz piąty gościła na trasach Ameryki Południowej.
- 7 stycznia – Argentyńczyk Lionel Messi po raz czwarty z rzędu zdobył Złotą Piłkę FIFA.
- 8 stycznia – Protesty na Ukrainie: Protestujący obalili stojący w Kijowie od 1946 roku Pomnik Lenina
- 9 stycznia – odbył się pierwszy w historii konkurs Pucharu Świata w skokach narciarskich na skoczni w Wiśle-Malince, w którym zwyciężył Norweg Anders Bardal.
- 11–27 stycznia:
- odbyły się 23. Mistrzostwa Świata w piłce ręcznej mężczyzn, w których zwyciężyli gospodarze – Hiszpanie.
- polska drużyna skoczków w składzie: Piotr Żyła, Maciej Kot, Krzysztof Biegun i Kamil Stoch, zajęła 2. miejsce w zawodach PŚ w skokach narciarskich, w Zakopanem.
- 12 stycznia:
- Kamil Stoch zajął 3. miejsce w zawodach PŚ w skokach narciarskich, w Zakopanem.
- Justyna Kowalczyk zajęła 2. pozycję w sprincie techniką klasyczną, w zawodach PŚ w biegach narciarskich, w czeskim Libercu.
- 14–27 stycznia – odbyła się 101. edycja Australian Open, wśród mężczyzn turniej trzeci raz z rzędu wygrał Serb Novak Đoković, w rywalizacji kobiet najlepsza była Wiktoryja Azaranka. Agnieszka Radwańska doszła do ćwierćfinału turnieju.
- 19 stycznia – Justyna Kowalczyk stanęła na najniższym stopniu podium Pucharu Świata, w biegu masowym na 10 kilometrów techniką klasyczną, we francuskim La Clusaz.
Luty
[edytuj | edytuj kod]- 10 lutego – Krystyna Pałka zdobyła srebrny medal Biathlonowych Mistrzostwach Świata w Novym Měscie, w biegu pościgowym.
- 10 lutego – Zbigniew Bródka zajął 2. miejsce w biegu na 1500 metrów, w zawodach PŚ w łyżwiarstwie szybkim, w niemieckim Inzell.
- 16 lutego – Justyna Kowalczyk zwyciężyła w zawodach Pucharu Świata, w sprincie techniką klasyczną, we szwajcarskim Davos.
- 17 lutego:
- Monika Hojnisz zdobyła brązowy medal Biathlonowych Mistrzostwach Świata Novym Měscie, w biegu masowym.
- Justyna Kowalczyk zajęła 2. miejsce na 10 kilometrów techniką klasyczną, w zawodach Pucharu Świata we szwajcarskim Davos.
- 28 lutego – Kamil Stoch został mistrzem świata w skokach narciarskich na dużej skoczni we włoskim Val di Fiemme.
Marzec
[edytuj | edytuj kod]- 28 lutego-3 marca – odbyły się 32. w historii Halowe Mistrzostwa Europy w lekkoatletyce, we szwedzkim Göteborgu. Polska zdobyła trzy medale: złoto Adam Kszczota w biegu na 800 metrów, srebro Anny Rogowskiej w skoku o tyczce oraz brąz Katarzyny Broniatowskiej w biegu na 1500 metrów.
- 2 marca:
- Justyna Kowalczyk zdobyła srebrny medal MŚ na dystansie 30 kilometrów techniką klasyczną, we włoskim Val di Fiemme.
- Polscy panczeniści w składzie: Zbigniew Bródka, Konrad Niedźwiecki i Jan Szymański, zajęli 3. pozycję w biegu drużynowym, w zawodach PŚ w łyżwiarstwie szybkim, w niemieckim Erfurt.
- 3 marca – Zbigniew Bródka zwyciężył na 1500 metrów, w zawodach PŚ w łyżwiarstwie szybkim, w Erfurt.
- 8 marca:
- polskie panczenistki w składzie: Katarzyna Bachleda-Curuś, Natalia Czerwonka i Luiza Złotkowska, zajęły 3. miejsce w biegu drużynowym PŚ w łyżwiarstwie szybkim, w kończącej sezon eliminacji, w holenderskim Heerenveen. Dzięki temu Polki zajęły najniższy stopień podium w klasyfikacji generalnej sezonu.
- Zbigniew Bródka zdobył Puchar Świata w łyżwiarstwie szybkim, na dystansie 1500 metrów. Triumf przypieczętował drugim miejsceem w kończącej sezon eliminacji, w Heerenveen. W tej samej klasyfikacji Konrad Niedźwiecki zajął 7. pozycję. Wraz z Janem Szymańskim, drużynowo uplasowali się na 5. lokacie.
- 9 marca:
- Magdalena Gwizdoń zwyciężyła w biathlonowym konkursie PŚ, w rosyjskim mieście Soczi.
- drużyna skoczków w składzie: Maciej Kot, Piotr Żyła, Krzysztof Miętus i Kamil Stoch, zajęła najniższy stopień podium, w zawodach PŚ w skokach narciarskich, w fińskim Lahit.
- 10 marca – Justyna Kowalczyk zwyciężyła w biegu na 10 kilometrów techniką klasyczną, w zawodach Pucharu Świata w fińskim Lahti.
- 12 marca – Kamil Stoch zwyciężył w zawodach PŚ w skokach narciarskich, w fińskim Kuopio.
- 13 marca – Kowalczyk wygrała zawody Pucharu Świata, w sprincie techniką klasyczną, w norweskim Drammen.
- 15 marca – Stoch odniósł drugie zwycięstwo z rzędu, tym razem w norweskim Trondheim.
- 17 marca:
- Piotr Żyła wygrał w Oslo swój pierwszy konkurs Pucharu Świata w skokach narciarskich.
- Justyna Kowalczyk zajęła 2. miejsce w zawodach Pucharu Świata, w biegu masowym na 30 kilometrów techniką dowolną, w norweskim Oslo.
- 18 marca – rosyjska drużyna Lokomotiw Nowosybirsk pokonała w finale Ligi Mistrzów siatkarzy włoski klub Bre Banca Lannutti Cuneo. ZAKSA Kędzierzyn-Koźle przegrała rywalizację o 3. miejsce z Zenitem Kazań.
- 20 marca – Justyna Kowalczyk wygrała zawody Pucharu Świata w szwedzkim Sztokholmie, w sprincie techniką klasyczną.
- 22 marca – Piotr Żyła zajął 3. miejsce w konkursie PŚ w lotach narciarskich, w słoweńskiej Planicy. W klasyfikacji generalnej uplasował się na 8. miejscu, natomiast Stoch na dziewiątym.
- 23 marca – Jarosław Hampel zwyciężył w GP Nowej Zelandii, na żużlu i został pierwszym liderem MŚ.
- 25–29 marca – odbyły się 2. Zimowe Światowe Wojskowe Igrzyska Sportowe zawody dla sportowców-żołnierzy zorganizowane przez Międzynarodową Radę Sportu Wojskowego (CISM) we francuskiej Annecy. W klasyfikacji medalowej zwyciężyli Francuzi z 30 medalami.
- Justyna Kowalczyk zdobyła czwarty w karierze Puchar Świata w biegach narciarskich. Polka zwyciężyła także w klasyfikacji biegów długodystansowych oraz była druga w klasyfikacji sprinterskiej. Stawała szesnastokrotnie na podium, z czego jedenaście razy na najwyższym stopniu.
- Kamil Stoch zajął 3. miejsce w klasyfikacji generalnej Pucharu Świata w lotach narciarskich. Stawał pięciokrotnie na podium, z czego dwukrotnie na najwyższym stopniu.
- Zbigniew Bródka zdobył Puchar Świata w łyżwiarstwie szybkim. Polak czterokrotnie wizytował na podium, z czego raz na jego najwyższym stopniu.
Maj
[edytuj | edytuj kod]- 4–26 maja – odbyła 96. edycja Giro d’Italia, w której triumfował Włoch Vincenzo Nibali. Przemysław Niemiec oraz Rafał Majka zajęli odpowiednio 6. i 7. miejsce w klasyfikacji generalnej. Majka był trzykrotnie liderem klasyfikacji młodzieżowców i ostatecznie zajął w niej 2. pozycję.
- 8 maja – oficjalna strona internetowa Manchester United F.C. poinformowała o odejściu sir Alexa Fergusona na emeryturę po 26 sezonach na stanowisku trenera.
- 26 maja
- w finale Ligi Mistrzów UEFA Bayern Monachium pokonał Borussię Dortmund 2:1. W przegranej drużynie grali Robert Lewandowski, Jakub Błaszczykowski oraz Łukasz Piszczek. Lewandowski zdobył 10 bramek, plasując się tym samym na 2. miejscu w klasyfikacji królów strzelców.
- Jakub Giermaziak zajął 2. miejsce w wyścigu Porsche Supercup, na torze Monte Carlo.
- Borussia Dortmund została wicemistrzem niemieckiej ligi piłkarskiej. Robert Lewandowski strzelając 24 bramki, uplasował się na 2. pozycji w klasyfikacji królów strzelców.
Czerwiec
[edytuj | edytuj kod]- 26 maja-9 czerwca – odbył się drugi tegoroczny turniej wielkoszlemowy – French Open – w którym triumfowali Hiszpan Rafael Nadal oraz Amerykanka Serena Williams. Agnieszka Radwańska doszła do ćwierćfinału turnieju.
- 31 maja-2 czerwca – odbyły się Mistrzostwa Europy we Wioślarstwie. Polacy zdobyli łącznie pięć medali – cztery srebra i jeden brąz:
- srebro wywalczyły: dwójka bez sternika w składzie: Wojciech Gutorski i Jarosław Godek; czwórka podwójna w składzie: Dawid Grabowski, Konrad Wasielewski, Piotr Licznerski oraz Adam Wicenciak; ósemka ze sternikiem w składzie: Marcin Brzeziński, Piotr Juszczak, Mikołaj Burda, Piotr Hojka, Zbigniew Schodowski, Michał Szpakowski, Krystian Aranowski, Rafał Hejmej oraz Daniel Trojanowski; dwójka podwójna w składzie: Magdalena Fularczyk oraz Natalia Madaj.
- brąz zdobyła dwójka lekka w składzie: Weronika Deresz oraz Katarzyna Welna.
- 1 czerwca – Robert Kubica, jeżdżący Citroenem DS3, zwyciężył w Rajdzie Grecji, w klasyfikacji WRC-2 – druga w kolejności klasyfikacja Rajdowych Mistrzostw Świata.
- 2 czerwca – HSV Hamburg pokonał w finale Ligi Mistrzów piłkarzy ręcznych FC Barcelonę. Vive Targi Kielce zajął 3. miejsce, po pokonaniu THW Kiel.
- 2 czerwca – Legia Warszawa została po raz dziewiąty Mistrzem Polski.
- 8 czerwca – Jakub Dalewski zajął 2. miejsce w sobotnim wyścigu Formuły Renault 2.0 Alps.
- 15 czerwca – Jarosław Hampel zwyciężył w GP Polski, na żużlu.
- 14–16 czerwca – odbyły się Mistrzostwa Europy w kajakarstwie w portugalskim Montemor-o-Velho. Polacy zdobyli łącznie dziewięć medali, w tym dwa złote, dwa srebra i pięć brązowych:
- Marcin Grzybowski zdobył trzy medale – dwa brązowe w kategorii C-1 500m oraz C-1 1000m oraz srebro w C-1 5000m.
- Tomasz Kaczor i Vincent Słomiński zdobyli brązowy medal w kategorii C-2 500m.
- Paweł Szandrach i Mariusz Kujawski zdobyli brązowy medal w kategorii K-2 500m.
- Marta Walczykiewicz zdobyła złoty medal w kategorii K-2 200m.
- Karolina Naja i Magdalena Krukowska zdobyły srebrny medal w kategorii K-2 200m.
- Karolina Naja i Beata Mikołajczyk zdobyły dwa złote medale w kategorii K-2 500m i K-2 1000m.
- 21 czerwca – Robert Kubica wygrał drugi rajd w karierze – Rajd Sardynii. W ogólnej klasyfikacji był dziewiąty, dzięki czemu po raz pierwszy w karierze zdobył punkty RMŚ.
Lipiec
[edytuj | edytuj kod]- 24 czerwca-7 lipca – odbył się trzeci tegoroczny turniej wielkoszlemowy – Wimbledon – w którym triumfowali Brytyjczyk Andy Murray oraz Francuzka Marion Bartoli. Jerzy Janowicz oraz Agnieszka Radwańska doszli do półfinału turnieju, natomiast Łukasz Kubot do ćwierćfinału.
- 29 czerwca-21 lipca – odbyła się 100. edycja wyścigu kolarskiego Tour de France, w której triumfował Brytyjczyk Chris Froome. Michał Kwiatkowski zajął 11. miejsce. Był także dwukrotnie liderem klasyfikacji młodzieżowców i ostatecznie został sklasyfikowany na 3. pozycji. W klasyfikacji punktowej uplasował się na 8. lokacie. Dwudziestokrotnie plasował się w czołowej dziesiątce poszczególnych etapów, w tym dwukrotnie na najniższym stopniu podium.
- 7 lipca:
- polski himalaista, Artur Hajzer zginął podczas wyprawy na Gaszerbrum I.
- zakończyły się rozgrywane w Starych Jabłonkach mistrzostwa świata w siatkówce plażowej.
- 20 lipca – Jarosław Hampel, Krzysztof Kasprzak, Maciej Janowski oraz Patryk Dudek zdobyli Drużynowy Puchar Świata na żużlu.
Sierpień
[edytuj | edytuj kod]- 1 sierpnia – Paweł Korzeniowski został wicemistrzem świata na 200 metrów stylem motylkowym na Mistrzostwach Świata w pływaniu, w Barcelonie.
- 2 sierpnia:
- Radosław Kawęcki został wicemistrzem świata na 200 metrów stylem grzbietowym na MŚ w pływaniu.
- reprezentacja Polski w składzie: Maciej Kot, Krzysztof Biegun, Dawid Kubacki i Kamil Stoch – wygrała konkurs Letniej Grand Prix, w Wiśle.
- 3 sierpnia:
- Konrad Czerniak zajął 3. miejsce na 100 metrów stylem motylkowym, na MŚ w pływaniu.
- Robert Kubica zajął 2. miejsce w Rajdzie Finlandii (w kategorii WRC-2) oraz dziewiąte w klasyfikacji generalnej.
- Maciej Kot zajął 2. miejsce w konkursie Letniej Grand Prix, w Wiśle.
- 4 sierpnia:
- Grzegorz Fijałek i Mariusz Prudel zdobyli brązowy medal Mistrzostw Europy w siatkówce plażowej.
- Tadeusz Błażusiak zdobył w Los Angeles trzeci w karierze złoty medal X Games.
- 12 sierpnia – Paweł Fajdek został najmłodszym mistrzem świata w historii lekkoatletycznych MŚ, w rzucie młotem.
- 13 sierpnia – Piotr Małachowski zdobył srebrny medal w rzucie dyskiem.
- 16 sierpnia – Anita Włodarczyk zdobyła złoty medal w rzucie młotem.
- 17 sierpnia – Kamil Stoch wygrał konkurs Letniej Grand Prix w szwajcarskim Einsiedeln. Maciej Kot zajął 2. miejsce.
- 18 sierpnia – zakończyły się rozgrywane w Moskwie mistrzostwa świata w lekkoatletyce.
- 24 sierpnia – Kuba Giermaziak zdobył pole position w Porsche SuperCup, przed wyścigiem, na torze Spa-Franchorchamps, w Belgii.
- 25 sierpnia – Robert Kubica wygrał Rajd Niemiec w kategorii WRC-2, natomiast klasyfikacji generalnej zajął 5. miejsce. Polak został liderem swojej klasy.
Wrzesień
[edytuj | edytuj kod]- 7 września – Tokio zostało wybrane na organizatora Letnich Igrzysk Olimpijskich w 2020 roku.
- 9 września – Serena Williams oraz Rafael Nadal zwyciężyli w rywalizacji singlistów w tenisowym turnieju US Open. Marcin Matkowski wraz z Czeszką Květą Peschke doszedł co ćwierćfinału miksta. Junior Kamil Majchrzak i Amerykanin polskiego pochodzenia Martin Redlicki zwyciężyli w deblu mężczyzn.
- 10 września – Thomas Bach został przewodniczącym Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego.
- 14 września:
- Patryk Dudek został indywidualnym mistrzem świata juniorów na żużlu. Podium dopełnili inni Polacy – Piotr Pawlicki i Kacper Gomólski.
- reprezentantki Rosji zdobyły złoty medal ME w siatkówce. Srebro przypadło Niemkom, a brąz Belgii. Polki zakończyły turniej na 11. lokacie.
- 15 września:
- tegoroczny mistrz Polski Kajetan Kajetanowicz zwyciężył w 70. edycji Rajdu Polski – eliminacji Rajdowych Mistrzostw Europy. Mistrzem serii został Czech Jan Kopecký.
- Amerykanin Christopher Horner zwycięzcą 68. edycji Vuelta a España. Na 16. etapie trzeci dojechał Bartosz Huzarski. Najwyżej sklasyfikowany Polak Rafał Majka zakończył wyścig na 19. miejscu.
- 22 września:
- Reprezentacja Francji pokonała Litwę w walce o Mistrzostwo Europy w koszykówce mężczyzn. Trzecie miejsce przypadło obrońcom tytułu Hiszpanom. Polacy zakończyli zmagania na fazie grupowej.
- Reprezentacja Iranu zwyciężyła w klasyfikacji medalowej w Mistrzostw Świata w zapasach. Polacy zakończyli rywalizację bez medali.
- zakończyły się Mistrzostwa świata w kolarstwie szosowym, na których reprezentant Polski Michał Kwiatkowski zdobył tytuł mistrzowski w rywalizacji zespołowej, wraz z belgijską ekipą Omega Pharma-Quick Step.
Październik
[edytuj | edytuj kod]- 2 października – Rafał Majka zajął 2. miejsce w najstarszym jednodniowym wyścigu kolarskim w historii Mediolan-Turyn. Zwyciężył Włoch Diego Ulissi
- 5 października – Ukrainiec Wołodymyr Kłyczko pokonał jednogłośnie na punkty Rosjanina Aleksandra Powietkina w walce o pasy IBF, IBO, WBA i WBO wagi ciężkiej. Polak Mateusz Masternak przegrał przez techniczny nokaut pas Mistrza Europy z Rosjaninem Grigorijem Drozdem.
- 6 października – Rafał Majka zajął 3. miejsce w jednodniowym wyścigu kolarskim Giro di Lombardia. Zwyciężył Hiszpan Joaquim Rodríguez.
- 7 października – Robert Kubica wygrał Rajd Francji w kategorii WRC-2 i objął prowadzenie w mistrzostwach. W klasyfikacji generalnej zajął 10. miejsce. Zwyciężył Francuz Sébastien Ogier, który przypieczętował swój pierwszy tytuł Mistrza Świata.
- 16 października – Waldemar Fornalik został zwolniony z funkcji selekcjonera reprezentacji Polski w piłce nożnej po tym, jak jego drużyna nie awansowała na Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 2014 w Brazylii. Polacy przegrali ostatnie dwa mecze: z Ukrainą 1:0 oraz Anglią 2:0.
- 20–27 października – odbyły się Mistrzostwa Świata w podnoszeniu ciężarów we Wrocławiu. Jedyny medal dla Polski zdobył Bartłomiej Bonk, który zajął 3. miejsce w kategorii do 105 kg. Bonk był także drugi we rwaniu. W tej samej specjalizacji, kategorii do 77 kg, Krzysztof Zwarycz zajął trzecią lokatę. Podczas mistrzostw ustanowiono łącznie pięć rekordów świata.
- 26 października – Adam Nawałka został wybrany nowym selekcjonerem reprezentacji Polski w piłce nożnej. Pracę nad polską kadrą obejmie 1 listopada 2013r.
- 27 października – Robert Kubica zwyciężył w Rajdzie Hiszpanii w swojej klasie, pieczętując tym samym tytuł Mistrza Świata w kategorii WRC-2. W klasyfikacji triumfował Mistrz Świata WRC, Francuz Sébastien Ogier. Polak zajął 9. miejsce.
Listopad
[edytuj | edytuj kod]- 10 listopada – reprezentacja Polski kobiet w składzie: Katarzyna Bachleda-Curuś, Luiza Złotkowska i Katarzyna Woźniak, zajęły 3. miejsce w inauguracyjnych sezon PŚ w łyżwiarstwie szybkim zawodach w kanadyjskim Calgary, w biegu drużynowym.
- 17 listopada – Tadeusz Błażusiak wygrał inauguracyjną rundzie Mistrzostw Świata w SuperEnduro, w Liverpoolu.
- 22 listopada – Tadeusz Błażusiak po raz piąty sięgnął po tytuł Mistrza Stanów Zjednoczonych EnduroCross.
- 22 listopada – Magnus Carlsen został mistrzem świata w szachach
- 24 listopada – Krzysztof Biegun wygrał konkurs Pucharu Świata w skokach narciarskich w niemieckim Klingenthal.
- 29 listopada:
- Justyna Kowalczyk zwyciężyła w inauguracyjnym biegu PŚ w biegach narciarskich w fińskim Kuusamo, w konkurencji sprintu techniką klasyczną. Została pierwszą liderką klasyfikacji generalnej.
- Zbigniew Bródka zajął 3. miejsce w biegu na 1500 metrów, w zawodach PŚ w łyżwiarstwie szybkim, w kazachskiej Astanie.
- 30 listopada – Justyna Kowalczyk wygrała bieg na 5 kilometrów techniką klasyczną w zawodach PŚ w biegach narciarskich, w fińskim Kuusamo.
Grudzień
[edytuj | edytuj kod]- 6–8 grudnia – odbyły się zawody PŚ w łyżwiarstwie szybkim. Drugie miejsce na 1500 metrów zajęli Katarzyna Bachleda-Curuś i Zbigniew Bródka, natomiast w biegu drużynowym oprócz Bachledy-Curuś także Luiza Złotkowska i Katarzyna Woźniak. W tej samej konkurencji najniższy stopień podium zajęli oprócz Bródki również Konrad Niedźwiecki i Jan Szymański.
- 13 grudnia – Robert Kubica został potwierdzony kierowcą fabrycznej ekipy M-Sport, korzystającej z samochodu Ford Fiesta WRC. Będzie to pierwszy pełny sezon Polaka w najwyższej kategorii WRC Rajdowych Mistrzostw Świata.
- 15 grudnia:
- Kamil Stoch wygrał konkurs Pucharu Świata w skokach narciarskich w niemieckim Titisee-Neustadt, dzień wcześniej wywalczył drugie miejsce, przegrywając jedynie z Austriakiem Thomasem Morgensternem.
- Tadeusz Błażusiak zajął 2. miejsce w rundzie Mistrzostw Świata SuperEnduro w Łodzi.
- Robert Kubica i Jakub Gerber wygrali lokalny włoski Rajd Ronde Citta di Sperlonga, jadąc Peugeot 207 S2000.
- 21 grudnia – Jan Ziobro wygrał konkurs Pucharu Świata w skokach narciarskich w szwajcarskim Engelbergu, drugie miejsce zajął Kamil Stoch, zaś na najniższym stopniu podium uplasował się Norweg Anders Bardal.
- 22 grudnia – Kamil Stoch wygrał konkurs Pucharu Świata w skokach narciarskich w szwajcarskim Engelbergu. Trzecie miejsce w konkursie zajął wczorajszy zwycięzca Jan Ziobro.
- 28 grudnia – w wyniku kontrowersyjnej zmiany trasy prologu Tour de Ski (skrócony dystans i zmiana na styl dowolny) Justyna Kowalczyk po raz pierwszy w karierze postanowiła wycofać się z tej imprezy.
Urodzili się
[edytuj | edytuj kod]- 20 stycznia – Carl Friedrich i Louis Ferdinand, synowie księcia i księżnej Prus, prapraprawnuki cesarza niemieckiego, Wilhelma II
- 21 marca – Sacha Casiraghi, syn Andrea i Tatiany Casiraghi, prawnuk księcia Monako, Rainiera III Grimaldi
- 22 lipca – Jerzy z Cambridge, syn księcia i księżnej Cambridge, prawnuk królowej brytyjskiej, Elżbiety II
Zmarli
[edytuj | edytuj kod]
- 1 stycznia:
- Christopher Martin-Jenkins, angielski dziennikarz sportowy (ur. 1945)
- Marian Wantoła, polski rysownik, twórca filmów animowanych (ur. 1926)
- 2 stycznia:
- Ladislao Mazurkiewicz, urugwajski piłkarz polskiego pochodzenia (ur. 1945)
- Teresa Torańska, polska dziennikarka, pisarka (ur. 1944)
- Paweł Paliwoda, polski dziennikarz i publicysta (ur. 1963)
- 3 stycznia:
- Aleksandra Ford-Sampolska, polska aktorka (ur. 1947)
- Sergiu Nicolaescu, rumuński reżyser i aktor (ur. 1930)
- Burry Stander, południowoafrykański kolarz górski i szosowy (ur. 1987)
- 4 stycznia:
- Jan Mikrut, polski zakonnik, katecheta i rekolekcjonista (ur. 1942)
- 5 stycznia – Joseph-Aurèle Plourde, kanadyjski duchowny katolicki, arcybiskup Ottawy (ur. 1915)
- 7 stycznia – David Ellis, amerykański reżyser filmowy, kaskader (ur. 1952)
- 9 stycznia – James M. Buchanan, amerykański ekonomista, laureat Nagrody im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii (ur. 1919)
- 10 stycznia:
- Maciej Korwin, polski reżyser teatralny (ur. 1953)
- Michał Smolorz, polski dziennikarz, publicysta, reżyser (ur. 1955)
- 11 stycznia – Aaron Swartz, amerykański programista, publicysta, działacz polityczny i internetowy (haktywista) (ur. 1986)
- 13 stycznia:
- Mychajło Horyń, ukraiński polityk, dysydent (ur. 1930)
- Michał Kulesza, polski prawnik, profesor (ur. 1948)
- Jack Recknitz, niemiecki aktor polskiego pochodzenia (ur. 1931)
- 15 stycznia – Nagisa Ōshima, japoński reżyser filmowy (ur. 1932)
- 16 stycznia – Noé Hernández, meksykański lekkoatleta, chodziarz, medalista olimpijski (ur. 1978)
- 17 stycznia – Jadwiga Kaczyńska, polska filolog, matka Jarosława i Lecha Kaczyńskich (ur. 1926)
- 19 stycznia – Juryj Humianiuk, białoruski dziennikarz, poeta i prozaik (ur. 1969)
- 21 stycznia – Michael Winner, brytyjski reżyser i producent filmowy (ur. 1935)
- 22 stycznia – Lucyna Winnicka, polska aktorka, dziennikarka, publicystka (ur. 1928)
- 23 stycznia – Józef Glemp, polski duchowny katolicki, kardynał, biskup (ur. 1929)
- 24 stycznia – Antoni Motyczka, polski naukowiec, inżynier, polityk, senator VI, VII i VIII kadencji (ur. 1941)
- 26 stycznia – Stefan Kudelski, szwajcarski elektronik i wynalazca polskiego pochodzenia (ur. 1929)
- 27 stycznia:
- Aleksander Bednarz, polski aktor (ur. 1941)
- Acer Nethercott, brytyjski wioślarz, srebrny medalista olimpijski (ur. 1977)
- 28 stycznia:
- Ladislav Pavlovič, słowacki piłkarz (ur. 1926)
- Stanisława Stanisławska-Majdrowicz, polska tancerka, choreografka, reżyser teatralna (ur. 1920)
- 31 stycznia:
- Elżbieta Szczygieł, polska koszykarka (ur. 1950)
- Janusz Wichowski, polski koszykarz (ur. 1935)
- 1 lutego:
- Wladimir Jengibarian, rosyjski bokser (ur. 1932)
- Ed Koch, amerykański polityk, burmistrz Nowego Jorku (ur. 1924)
- Robin Sachs, angielski aktor (ur. 1951)
- Ingo Swann, amerykański parapsycholog, medium, pisarz i malarz, twórca Remote Viewing (ur. 1933)
- 2 lutego – Chris Kyle, amerykański wojskowy, żołnierz (ur. 1974)
- 3 lutego – Matija Duh, słoweński żużlowiec (ur. 1989)
- 6 lutego:
- 8 lutego:
- Giovanni Cheli, włoski duchowny katolicki, kardynał (ur. 1918)
- Zbigniew Doda, polski szachista, mistrz międzynarodowy (ur. 1931)
- Alfred Sosgórnik, polski lekkoatleta, kulomiot, dwukrotny olimpijczyk (ur. 1933)
- 10 lutego:
- Krzysztof Michalski, polski filozof (ur. 1948)
- Zhuang Zedong, chiński tenisista stołowy (ur. 1940)
- 11 lutego – Rem Wiachiriew, rosyjski przedsiębiorca (ur. 1934)
- 12 lutego – Hennadij Udowenko, ukraiński polityk, dyplomata, przedstawiciel Ukrainy w ONZ (ur. 1931)
- 14 lutego – Aleksander Gudzowaty, polski przedsiębiorca, prezes Bartimpexu (ur. 1938)
- 16 lutego – Eric Ericson, szwedzki dyrygent chóralny i pedagog (ur. 1918)
- 17 lutego:
- Sokrat Janowicz, białoruski pisarz (ur. 1936)
- Bronisław Wolanin, polski ceramik (ur. 1937)
- 19 lutego – Robert C. Richardson, amerykański fizyk, laureat Nagrody Nobla (ur. 1937)
- 21 lutego – Aleksiej German, rosyjski reżyser, scenarzysta, aktor i producent filmowy (ur. 1938)
- 23 lutego:
- Wojciech Inglot, polski przedsiębiorca, właściciel przedsiębiorstwa kosmetycznego Inglot Cosmetics (ur. 1955)
- Julien Ries, belgijski duchowny katolicki, historyk religii, kardynał (ur. 1920)
- 25 lutego – Cezary Kamienkow, polski muzyk rockowy, basista, autor tekstów (ur. 1962)
- 26 lutego:
- Marie-Claire Alain, francuska organistka, nauczycielka i pedagog (ur. 1926)
- Stéphane Hessel, francuski pisarz, dyplomata, działacz ruchu oporu (ur. 1917)
- 27 lutego – Ramon Dekkers, holenderski kick-boxer (ur. 1969)
- 28 lutego – Theo Bos, holenderski piłkarz, trener (ur. 1965)
- 1 marca – Bonnie Franklin, amerykańska aktorka (ur. 1944)
- 3 marca – Luis Cubilla, urugwajski piłkarz, trener (ur. 1940)
- 5 marca:
- Calvin Fowler, amerykański koszykarz (ur. 1940)
- Hugo Chávez, wenezuelski wojskowy, polityk, prezydent Wenezueli (ur. 1954)
- Leon Łukaszewicz, polski profesor informatyki, pionier informatyki w Polsce (ur. 1923)
- 6 marca:
- Maciej Berbeka, polski himalaista (ur. 1954)
- Alvin Lee, angielski muzyk bluesrockowy, gitarzysta grupy Ten Years After (ur. 1944)
- Andriej Panin, rosyjski aktor (ur. 1962)
- 7 marca:
- Peter Banks, brytyjski gitarzysta rockowy (ur. 1947)
- Damiano Damiani, włoski reżyser i scenarzysta filmowy (ur. 1922)
- 8 marca – Stanisław Głąbiński, polski dziennikarz, publicysta (ur. 1924)
- 10 marca:
- Lillian, szwedzka księżna (ur. 1915)
- Zofia Saretok, polska aktorka (ur. 1938)
- 11 marca – Florian Siwicki, polski wojskowy, generał, polityk, członek WRON, minister obrony narodowej (ur. 1925)
- 12 marca:
- Clive Burr, angielski muzyk rockowy, perkusista (ur. 1957)
- Marek Skwarnicki, polski poeta, publicysta, prozaik (ur. 1930)
- 13 marca:
- Elżbieta Kilarska, polska aktorka (ur. 1931)
- Władysław Stachurski, polski piłkarz, trener (ur. 1945)
- 15 marca – Felipe Zetter, meksykański piłkarz (ur. 1923)
- 16 marca – Marina Solodkin, izraelska polityk (ur. 1952)
- 19 marca – Holger Juul Hansen, duński aktor (ur. 1924)
- 20 marca:
- James Herbert, brytyjski pisarz, twórca horrorów (ur. 1943)
- Zillur Rahman, bengalski polityk, prezydent Bangladeszu (ur. 1929)
- 21 marca:
- Chinua Achebe, nigeryjski pisarz, poeta (ur. 1930)
- Pietro Mennea, włoski lekkoatleta, sprinter, polityk (ur. 1952)
- 23 marca:
- Boris Bieriezowski, rosyjski polityk (ur. 1946)
- Antoni Jozafat Nowak, polski antropolog, franciszkanin (ur. 1935)
- Joe Weider, współzałożyciel IFBB i twórca zawodów kulturystycznych Mr. Olympia i Ms. Olympia (ur. 1919)
- 24 marca – Gurij Marczuk, rosyjski i radziecki naukowiec i polityk (ur. 1925)
- 26 marca:
- Krzysztof Kozłowski, polski polityk, minister spraw wewnętrznych (ur. 1931)
- Jerzy Nowak, polski aktor (ur. 1923)
- Jerzy Wyrobek, polski piłkarz, trener (ur. 1949)
- Nikołaj Sorokin, rosyjski aktor, reżyser, polityk (ur. 1952)
- 27 marca – Andrzej Iwiński, polski aktor (ur. 1934)
- 28 marca – Richard Griffiths, brytyjski aktor (ur. 1947)
- 30 marca – Walerij Zołotuchin, rosyjski aktor (ur. 1941)
- 1 kwietnia – Barbara Piasecka-Johnson, polska filantropka, koneserka sztuki, kolekcjonerka (ur. 1937)
- 2 kwietnia – Maria Redaelli-Granoli, włoska superstulatka, najstarsza Europejka (ur. 1899)
- 3 kwietnia – Ruth Prawer Jhabvala, indyjska pisarka, scenarzystka (ur. 1927)
- 4 kwietnia – Roger Ebert, amerykański krytyk filmowy (ur. 1942)
- 5 kwietnia – Władysław Jabłoński, polski inżynier włókiennictwa, urzędnik państwowy (ur. 1932)
- 6 kwietnia:
- Sławomir Archangielskij (Kusterka), polski muzyk, kompozytor, basista zespołu Hate (ur. 1985)
- Bigas Luna, hiszpański malarz, reżyser filmowy, scenarzysta (ur. 1946)
- 8 kwietnia – Margaret Thatcher, brytyjska polityk, premier Wielkiej Brytanii (ur. 1925)
- 9 kwietnia – Mordechaj Miszani, izraelski prawnik, wojskowy i polityk (ur. 1945)
- 10 kwietnia – Robert Edwards, brytyjski biolog, fizjolog, laureat Nagrody Nobla (ur. 1925)
- 11 kwietnia:
- Adam Galos, polski historyk (ur. 1924)
- Hilary Koprowski, polski lekarz, wirusolog i immunolog (ur. 1916)
- Jonathan Winters, amerykański aktor, komik (ur. 1925)
- 12 kwietnia – Annamária Szalai, węgierska dziennikarka, polityk (ur. 1961)
- 13 kwietnia – Chi Cheng, amerykański muzyk, basista zespołu Deftones (ur. 1970)
- 14 kwietnia – Andrzej Garlicki, polski dziennikarz, historyk, publicysta (ur. 1935)
- 15 kwietnia – Richard LeParmentier, amerykański aktor (ur. 1946)
- 16 kwietnia – Ali Kafi, algierski polityk, prezydent Algierii (ur. 1928)
- 17 kwietnia – Wacław Nycz, polski pilot, kilkukrotny mistrz świata (ur. 1954)
- 18 kwietnia – Storm Thorgerson, angielski grafik (ur. 1944)
- 19 kwietnia – Kenneth Appel, amerykański matematyk (ur. 1932)
- 21 kwietnia – Leopold Engleitner, najdłużej żyjący ocalały z trzech obozów koncentracyjnych (ur. 1905)
- 22 kwietnia – Richie Havens, amerykański piosenkarz folkowy i gitarzysta (ur. 1941)
- 24 kwietnia – Lech Paszkowski, polski pisarz, publicysta, autor prac historycznych (ur. 1919)
- 26 kwietnia – George Jones, amerykański piosenkarz i autor utworów muzyki country (ur. 1931)
- 28 kwietnia – Karol Jakubowicz, polski politolog, publicysta, medioznawca (ur. 1941)
- 2 maja:
- Jeff Hanneman, amerykański gitarzysta, członek grupy Slayer (ur. 1964)
- Ivan Turina, chorwacki piłkarz (ur. 1980)
- 6 maja:
- Giulio Andreotti, włoski polityk prawicowy, siedmiokrotny premier Włoch, pisarz, publicysta (ur. 1919)
- Maria Okońska, polska polonistka, psycholog, absolwentka tajnych kompletów UW, uczestniczka powstania warszawskiego (ur. 1920)
- 9 maja:
- Cezary Chlebowski, polski pisarz (ur. 1928)
- Krzysztof Dunin-Wąsowicz, polski historyk, varsavianista, profesor zwyczajny historii (ur. 1923)
- 15 maja – Henrique Rosa, gwinejski polityk, prezydent Gwinei Bissau (ur. 1946)
- 17 maja – Jorge Rafael Videla, argentyński polityk, generał, prezydent Argentyny (ur. 1925)
- 18 maja:
- Aleksiej Bałabanow, rosyjski reżyser, scenarzysta i producent filmowy (ur. 1959)
- Marek Jackowski, polski muzyk rockowy, kompozytor, gitarzysta, aranżer; lider grupy Maanam (ur. 1946)
- 20 maja – Ray Manzarek, amerykański muzyk, założyciel zespołu The Doors (ur. 1939)
- 21 maja – Halina Kuźniakówna, polska aktorka (ur. 1921)
- 23 maja – Georges Moustaki, francuski piosenkarz (ur. 1934)
- 26 maja – Jack Vance, amerykański pisarz (ur. 1916)
- 28 maja – Wiktor Kulikow, rosyjski polityk, marszałek ZSRR (ur. 1921)
- 4 czerwca:
- Lucjan Szołajski, polski lektor, spiker (ur. 1930)
- Marcin Szyszko, polski perkusista, muzyk grupy Wilki w latach 1992–2006 (ur. 1970)
- 5 czerwca – Stanisław Nagy, polski duchowny katolicki, sercanin, kardynał (ur. 1921)
- 7 czerwca – Pierre Mauroy, francuski polityk, premier Francji (ur. 1928)
- 11 czerwca – Bogdan Potocki, polski aktor (ur. 1938)
- 13 czerwca – Tadeusz Zbigniew Dworak, polski astronom (ur. 1942)
- 14 czerwca – Georg Dietrich, przedsiębiorca niemiecki, honorowy obywatel Olsztyna (ur. 1922)
- 19 czerwca:
- James Gandolfini, amerykański aktor (ur. 1961)
- Gyula Horn, węgierski polityk, premier Węgier (ur. 1932)
- 24 czerwca – Emilio Colombo, włoski polityk, premier Włoch, przewodniczący Parlamentu Europejskiego (ur. 1920)
- 25 czerwca – Jacenty Jędrusik, polski aktor (ur. 1954)
- 28 czerwca – Silvi Vrait, estońska piosenkarka, reprezentantka Estonii podczas 39. Konkursu Piosenki Eurowizji (ur. 1951)
- 29 czerwca – Mieczysław Stefanów, polski nauczyciel, geograf, wieloletni dyrektor V Liceum Ogólnokształcącego im. Augusta Witkowskiego w Krakowie (ur. 1930)
- 3 lipca – Radu Vasile, rumuński polityk, premier Rumunii (ur. 1942)
- 7 lipca – Artur Hajzer, polski himalaista, alpinista (ur. 1962)
- 13 lipca – Cory Monteith, kanadyjski aktor (ur. 1982)
- 19 lipca – Bert Trautmann, niemiecki piłkarz (ur. 1923)
- 22 lipca – Dennis Farina, amerykański aktor (ur. 1944)
- 24 lipca – Jerzy Bączek, polski aktor (ur. 1928)
- 27 lipca – Henryk Baranowski, polski reżyser teatralny (ur. 1943)
- 29 lipca – Christian Benítez, ekwadorski piłkarz (ur. 1986)
- 30 lipca – Antonio Ramallets, hiszpański piłkarz (ur. 1924)
- 6 sierpnia – Lidia Korsakówna, polska aktorka (ur. 1934)
- 8 sierpnia – Karen Black, amerykańska aktorka (ur. 1939)
- 9 sierpnia – Stanisław Włodarczyk, polski duchowny katolicki, biblista (ur. 1939)
- 12 sierpnia – Johan Friso, holenderski książę (ur. 1968)
- 14 sierpnia – Elżbieta Piwek, polska aktorka (ur. 1954)
- 15 sierpnia:
- Miroslav Komárek, czeski językoznawca (ur. 1924)
- Sławomir Mrożek, polski dramatopisarz, prozaik i rysownik (ur. 1930)
- Piotr Szmitke, polski artysta interdyscyplinarny (ur. 1955)
- 20 sierpnia – Ewa Petelska, polska reżyser filmowa (ur. 1920)
- 21 sierpnia – Charles Gordon Fullerton, amerykański astronauta (ur. 1936)
- 23 sierpnia – Konstanty Miodowicz, polski polityk (ur. 1951)
- 26 sierpnia – Alicja Miguła, polska koszykarka (ur. 1933)
- 29 sierpnia – Peter Grzybowski, polski artysta multimedialny, performer i malarz (ur. 1954)
- 30 sierpnia – Seamus Heaney, irlandzki poeta, laureat Nagrody Nobla (ur. 1939)
- 1 września – Tommy Morrison, amerykański bokser (ur. 1969)
- 2 września – Jarosław Śmietana, polski gitarzysta jazzowy (ur. 1951)
- 12 września – Otto Sander, niemiecki aktor (ur. 1941)
- 18 września – Marcel Reich-Ranicki, niemiecki krytyk literacki (ur. 1920)
- 22 września – Álvaro Mutis, kolumbijski pisarz, poeta (ur. 1923)
- 23 września – Stanisław Szozda, polski kolarz szosowy (ur. 1950)
- 24 września – Teresa Szmigielówna, polska aktorka (ur. 1929)
- 1 października – Tom Clancy, amerykański pisarz powieści sensacyjnych (ur. 1947)
- 4 października – Võ Nguyên Giáp, wietnamski generał (ur. 1911)
- 6 października:
- Maciej Zimiński, polski dziennikarz (ur. 1930)
- Leopold Matuszczak, polski aktor (ur. 1931)
- 7 października – Joanna Chmielewska, polska pisarka (ur. 1932)
- 9 października:
- Wilfried Martens, belgijski polityk, premier Belgii (ur. 1936)
- Edmund Niziurski, polski prozaik, publicysta, scenarzysta i dramaturg (ur. 1925)
- 10 października – Scott Carpenter, amerykański astronauta (ur. 1925)
- 11 października – María de Villota, hiszpański kierowca wyścigowy (ur. 1980)
- 12 października – Wojciech Krolopp, polski dyrygent i baryton (ur. 1945)
- 15 października – Sean Edwards, monakijski kierowca wyścigowy (ur. 1986)
- 23 października – Ene-Lille Kitsing, estońska koszykarka (ur. 1934)
- 25 października – Hal Needham, amerykański reżyser filmowy (ur. 1931)
- 27 października – Lou Reed, amerykański muzyk rockowy, lider grupy The Velvet Underground (ur. 1942)
- 28 października – Tadeusz Mazowiecki, polski dziennikarz, publicysta, polityk, premier Polski (ur. 1927)
- 31 października – Henryk Markiewicz, polski historyk i teoretyk literatury (ur. 1922)
- 3 listopada – Gerard Cieślik, polski piłkarz (ur. 1927)
- 12 listopada:
- Konrad Rudnicki, polski astronom (ur. 1926)
- John Tavener, brytyjski kompozytor (ur. 1944)
- 15 listopada – Glafkos Kliridis, cypryjski polityk, prezydent Cypru (ur. 1919)
- 17 listopada – Doris Lessing, brytyjska pisarka, laureatka Nagrody Nobla (ur. 1919)
- 20 listopada – Krystyna Kozanecka, polska aktorka (ur. 1959)
- 22 listopada – Georges Lautner, francuski reżyser filmowy (ur. 1926)
- 27 listopada – Krzysztof Opawski, polski ekonomista, polityk, minister infrastruktury (ur. 1950)
- 29 listopada – Natalja Gorbaniewska, rosyjska poetka, dysydentka, dziennikarka, tłumaczka literatury polskiej (ur. 1936)
- 30 listopada – Paul Walker, amerykański aktor (ur. 1973)
- 1 grudnia – Jerzy Matałowski, polski aktor (ur. 1948)
- 5 grudnia – Nelson Mandela, południowoafrykański polityk, prezydent RPA, laureat Pokojowej Nagrody Nobla (ur. 1918)
- 6 grudnia – Lucyna Grobicka, polska dziennikarka, prezenterka pogody w Telewizji Polskiej (ur. 1963)
- 7 grudnia – Józef Kowalski, polski kapitan, weteran wojny polsko-bolszewickiej, najstarszy mężczyzna na świecie (ur. 1900)
- 9 grudnia – Barbara Hesse-Bukowska, polska pianistka i pedagog (ur. 1930)
- 14 grudnia – Peter O’Toole, irlandzki aktor (ur. 1932)
- 16 grudnia – Ray Price, amerykański piosenkarz country (ur. 1926)
- 18 grudnia:
- Ronnie Biggs, angielski przestępca, członek gangu, który dokonał napadu stulecia (ur. 1929)
- Brunon Synak, polski socjolog, polityk (ur. 1943)
- 22 grudnia – Bernard Michalski, polski aktor (ur. 1928)
- 23 grudnia – Michaił Kałasznikow, twórca karabinu AK-47, rosyjski wojskowy, generał, konstruktor broni strzeleckiej (ur. 1919)
- 25 grudnia – Andrzej Niekrasz, polski grafik, profesor (ur. 1934)
- 26 grudnia – Mártha Eggerth, węgierska śpiewaczka operetkowa, aktorka, żona Jana Kiepury (ur. 1912)
- 28 grudnia – Halton Arp, amerykański astronom (ur. 1927)
- 29 grudnia:
- Wojciech Kilar, polski pianista i kompozytor muzyki poważnej, twórca muzyki filmowej, dyrygent (ur. 1932)
- Walenty Titkow, polski polityk komunistyczny, wiceminister zdrowia (ur. 1917)
- 31 grudnia – Andrzej Turski, polski filolog oraz dziennikarz radiowy i telewizyjny (ur. 1943)
Zdarzenia astronomiczne
[edytuj | edytuj kod]- 15 lutego – przelot planetoidy (367943) Duende w bardzo bliskiej odległości od Ziemi
- 25 kwietnia – częściowe zaćmienie Księżyca
- 9 maja-10 maja – obrączkowe zaćmienie Słońca (Saros 138). Zaćmienie zaczęło się w pobliżu Jeziora Rozczarowania na Pustyni Gibsona w Australii Zachodniej. Wędrując na północny wschód przeszło przez Terytorium Północne i półwysep Jork oraz sam kraniec Papui-Nowej Gwinei osiągnęło maksymalną wartość sześciu minut trzy sekundy w odległym od lądu punkcie południowego Pacyfiku[57].
- 25 maja – półcieniowe zaćmienie Księżyca
- 18 października – półcieniowe zaćmienie Księżyca
- 3 listopada – hybrydowe zaćmienie Słońca (obrączkowo-całkowite zaćmienie Słońca) (Saros 143). Cień dotknął po raz pierwszy Atlantyku około 700 kilometrów od brzegów Karoliny Północnej i Południowej. Największe zaćmienie, gdy faza całkowita trwała jedną minutę 40 sekund, wystąpiło około 400 kilometrów od brzegów Liberii. Cień opuścił Ziemię na granicy Etiopii i Somalii[57].
Nagrody Nobla
[edytuj | edytuj kod]- z medycyny i fizjologii – James Rothman, Randy Schekman, Thomas Südhof
- z fizyki – François Englert, Peter Higgs
- z chemii – Martin Karplus, Michael Levitt, Arieh Warshel
- z literatury – Alice Munro
- pokojowa – Organizacja ds. Zakazu Broni Chemicznej
- z ekonomii – Eugene Fama, Lars Peter Hansen, Robert J. Shiller
Święta ruchome
[edytuj | edytuj kod]- Tłusty czwartek: 7 lutego
- Ostatki: 12 lutego
- Popielec: 13 lutego
- Purim: 23 – 25 lutego
- Niedziela Palmowa: 24 marca
- Pesach: 25 marca – 2 kwietnia
- Pamiątka śmierci Jezusa Chrystusa: 26 marca
- Wielki Czwartek: 28 marca
- Wielki Piątek: 29 marca
- Wielka Sobota: 30 marca
- Wielkanoc: 31 marca
- Poniedziałek Wielkanocny: 1 kwietnia
- Niedziela Miłosierdzia Bożego: 7 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 9 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 19 maja
- Boże Ciało: 30 maja
- Jom Kipur: 14 września
- Chanuka: 27 listopada – 5 grudnia
- Adwent: 1 grudnia
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
- Przywódcy państw i terytoriów zależnych w 2013
- 2013 w literaturze
- 2013 w filmie
- 2013 w muzyce
- 2013 w grach komputerowych
- 2013 w boksie
- 2013 w lekkoatletyce
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Artur Mikulec. Konferencja naukowa Statystyka – wiedza – rozwój. „Wiadomości Statystyczne”, 2014. [dostęp 2015-07-20].
- ↑ Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1093/2012/UE z dnia 21 listopada 2012.
- ↑ „Chodzi o Europę. Chodzi o Was. Włączcie się do debaty.” – 2013 r. „Europejskim Rokiem Obywateli”, Komisja Europejska, Bruksela, 23 listopada 2012 [dostęp 2024-02-04] (pol.).
- ↑ Strona Europejskiego Roku Obywateli.
- ↑ Litwa: Rok 2013 Rokiem Powstania Styczniowego. rp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-11)].
- ↑ M.P. z 2012 r. poz. 588 Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 sierpnia 2012 ustanawiająca rok 2013 Rokiem Powstania Styczniowego.
- ↑ prof. Jan Czochralski. janczochralski.com. [dostęp 2015-07-20].
- ↑ Rok Witolda Lutosławskiego. Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego. [dostęp 2015-07-20].
- ↑ Rok 2013 rokiem Juliana Tuwima, autora “Kwiatów Polskich” [online], polonia.es, 30 grudnia 2012 [dostęp 2024-02-05] [zarchiwizowane z adresu 2013-07-14].
- ↑ Uchwała Sejmiku Województwa Dolnośląskiego w sprawie podjęcia rezolucji ustanawiającej rok 2013 w województwie Dolnośląskim Rokiem Księżnej Daisy von Pless.
- ↑ 200 rocznica urodzin Hipolita Cegielskiego [online], Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego [dostęp 2024-02-05] [zarchiwizowane z adresu 2013-06-09] (pol.).
- ↑ Rok 2013 rokiem Augusta Hlonda. itvm.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ 2013 Rokiem Mikołaja Kopernika. visitkujawsko-pomorskie.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ eb, Zmiany na mapie Polski, „Wprost”, 1 stycznia 2013 [dostęp 2024-02-04] (pol.).
- ↑ Piotr Doczekalski, Wałbrzych ponownie będzie miastem na prawach powiatu [online], Prawo.pl, 11 lipca 2012 [dostęp 2023-01-22] (pol.).
- ↑ Ustawa z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2012 r. poz. 637)
- ↑ Premier przyjął rezygnację szefa ABW. fakty.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-05)].
- ↑ Zapadł wyrok ws. kardiochirurga Mirosława G. oskarżonego o przyjmowanie łapówek [online], wiadomosci.wp.pl, 4 stycznia 2013 [dostęp 2023-01-23] (pol.).
- ↑ Wykaz nadajników objętych III etapem wyłączeń [online], cyfryzacja.gov.pl [dostęp 2013-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2013-03-28].
- ↑ nc+: historia pewnej znajomości. nc+. [dostęp 2013-04-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-24)]. (pol.).
- ↑ TV Republika już z koncesją. satkurier.pl. [dostęp 2013-04-03]. (pol.).
- ↑ Prezydent Elbląga Grzegorz Nowaczyk i Rada Miejska odwołani. elblag.wm.pl, 14 kwietnia 2013.
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2013. [dostęp 2013-04-22].
- ↑ Europejskie Centrum Muzyki w Lusławicach otwarte [online], Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 21 maja 2013 [dostęp 2024-02-05] [zarchiwizowane z adresu 2013-09-09] (pol.).
- ↑ W hołdzie żołnierzom Żandarmerii Wojskowej [online], Polska Zbrojna, 29 maja 2013.
- ↑ Odsłonięcie pomnika poległych żandarmów [online], Onet.pl, 28 maja 2013 [zarchiwizowane z adresu 2013-11-13].
- ↑ Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej w Opolu | 50. KFPP OPOLE 2013. festiwalopole.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-03)].[zarchiwizowano z tego adresu (2019-06-03)].
- ↑ Polskie i ukraińskie cerkwie w Karpatach na liście UNESCO. wyborcza.pl, 2013-06-21. [dostęp 2013-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-26)].
- ↑ PP, McCartney na Narodowym... ach! co to był za koncert! [online], Polskie Radio, 22 czerwca 2023 [dostęp 2024-02-04] (pol.).
- ↑ PAP, Kopalnia w Bochni i Zamek Żupny w Wieliczce trafiły na listę UNESCO [online], PAP – Nauka w Polsce, 24 czerwca 2013 [dostęp 2020-09-21].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2013. [dostęp 2015-10-27].
- ↑ Jerzy Wilk (PiS) prezydentem Elbląga. Urząd obejmie w piątek?. elblag.net, 8 lipca 2013. [dostęp 2015-10-27].
- ↑ Biskup Polowy odprawi Mszę św. na Skwerze Wołyńskim w 70. rocznicę zbrodni wołyńskiej. Kuria Polowa WP. [dostęp 2015-11-15].
- ↑ Odsłonięcie Pomnika Ofiar Zbrodni Wołyńskiej. Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. [dostęp 2015-11-15].
- ↑ "Wzajemnie pojednanie buduje się na prawdzie". Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2013-09-21]. (pol.).
- ↑ Telewizja analogowa przeszła do historii. wirtualnemedia.pl, 2013-07-23. [dostęp 2013-07-23].
- ↑ Wcześniej TVP Regionalna nadawała w latach 1994–2002. W 2002 zostało zastąpione przez TVP3. III program TVP [online], wyborcza.pl, 24 grudnia 1993 [dostęp 2022-02-09] (pol.).
- ↑ TVP Regionalna – nowa, lokalna telewizja startuje 1 września. TVP.INFO, 2013-08-31. [dostęp 2013-09-15]. Cytat: „1 września br. rozpocznie emisję 16 nowych programów regionalnych, tworzonych przez ośrodki terenowe TVP. (...) Od 1 września br. Telewizja Polska uruchamia Ośrodek Programów Regionalnych, w którego skład wejdzie 16 ośrodków terenowych, tworzących wspólnie TVP Regionalną. (...) Głównym celem TVP Regionalnej – czyli 16 programów regionalnych TVP (...)”
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2013. [dostęp 2015-08-18].
- ↑ Sławomir Mrożek spoczął w Panteonie Narodowym. 2013-09-17. [dostęp 2013-09-18].
- ↑ a b To już oficjalne. Z Ruchu Palikota – Twój Ruch. tvp.info, 6 października 2013.
- ↑ Referendum gminne w sprawie odwołania Prezydenta m.st. Warszawy przed upływem kadencji. pkw.gov.pl. [dostęp 2013-10-14].
- ↑ Głosowanie nr 13 na 52. posiedzeniu Sejmu - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej [online], www.sejm.gov.pl [dostęp 2023-01-24].
- ↑ Ustawa z dnia 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób (Dz.U. z 2014 r. poz. 24)
- ↑ 3 listopada żałoba narodowa po śmierci Tadeusza Mazowieckiego. prezydent.pl, 29 października 2013. [dostęp 2013-10-29].
- ↑ Uroczyste obchody Święta Niepodległości [online], dzieje.pl, 11 listopada 2013 [dostęp 2016-07-14] (pol.).
- ↑ Krajobraz jak po apokalipsie. Tak wygląda Janków Przygodzki [online], TVN24.pl [dostęp 2019-07-10].
- ↑ Głosowanie nr 13 na 54. posiedzeniu Sejmu - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej [online], www.sejm.gov.pl [dostęp 2023-01-19].
- ↑ Ustawa z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz.U. z 2014 r. poz. 40).
- ↑ RACJA łączy się z Twoim Ruchem. racja.eu. [dostęp 2014-03-10].
- ↑ Huragan Ksawery pustoszy Polskę [online], Newsweek.pl, 7 grudnia 2013 [dostęp 2013-12-07] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-09].
- ↑ Tragedia przed stadionem. 60 osób zadeptanych. tvn24.pl, 1 stycznia 2013. [dostęp 2013-01-01].
- ↑ Brazylia: Pożar w nocnym klubie. interia.pl, 27 stycznia 2013. [dostęp 2013-01-27].
- ↑ Takiego spotkania jeszcze nie było. Papież Franciszek odwiedzi Benedykta XVI w Castel Gandolfo.
- ↑ Jan Paweł II zostanie ogłoszony świętym 27 kwietnia. wyborcza.pl. [dostęp 2013-09-30]. (pol.).
- ↑ Why the Letters Q, W, and X Were Once Illegal in Turkey. [w:] Mental Floss [on-line]. [dostęp 2021-01-27]. (ang.).
- ↑ a b Philip S. Harrington: Zaćmienie!. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999, s. 134 i dalsze. ISBN 83-7255-010-7.