Łysienie androgenowe
Łysienie androgenowe – choroba, której podłożem w większości przypadków są uwarunkowania genetyczne[1]. Charakteryzuje się zależnym od androgenów, postępującym wypadaniem włosów typu niebliznowaciejącego. Występuje u mężczyzn, jak i kobiet. Łysienie androgenowe dotyczy co najmniej 50% mężczyzn w wieku 50 lat oraz 40% kobiet w wieku 70 lat. Z uwagi na fakt, że dolegliwość dotyka głównie mężczyzn, bywa określana mianem łysienia typu męskiego[2].
Przyczyny
[edytuj | edytuj kod]Za bezpośrednią przyczynę łysienia androgenowego podaje się nadwrażliwość organizmu na dihydrotestosteron (DHT) – związek chemiczny będący pochodną męskiego hormonu testosteronu[3].
Dihydrotestosteron powstający z testosteronu pod wpływem enzymu 5α-reduktazy oddziałuje na receptory androgenowe mieszków włosowych, prowadząc do ich stopniowego zaniku, wskutek czego opóźnieniu ulega proces produkcji zdrowych włosów, produkowany włos staje się coraz cieńszy i krótszy, a w rezultacie zostaje on całkowicie zahamowany. Pacjenci, u których stwierdzono podwyższony poziom dihydrotestosteronu w skórze głowy, doświadczają skrócenia fazy rozwoju włosów. Łysieniu typu męskiego towarzyszy także natłuszczona skóra głowy, będąca wynikiem nadmiernego wydzielania łoju skórnego[4]. Za inną przyczynę uznawane bywa zbyt duże napięcie mięśni skóry głowy[5].
Potwierdzono związek łysienia androgenowego z chorobą niedokrwienną serca, łysienie poniżej 36. roku życia jest istotnym czynnikiem ryzyka tej choroby[6].
Przebieg
[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze objawy łysienia androgenowego mogą ujawnić się już w wieku nastoletnim. Włosy w znacznym stopniu mogą wypadać już nawet kilkunastoletnim chłopcom[7].
Wyraźnym symptomem chorobowym jest rozpoczęcie procesu cofnięcia linii włosów, obejmującego obszar na skroniach i czole chorego. W dalszej kolejności proces zaczyna występować w części ciemieniowej (tzw. tonsura na szczycie głowy), następnie w kierunku skroni i ciemienia. Najczęściej pozostają włosy na potylicy i częściowo w okolicach skroniowych. Według klasyfikacji Hamiltona i Norwood wyróżnia się 7 stadiów rozwoju łysienia androgenowego typu męskiego[1].
Łysienie androgenowe kobiet
[edytuj | edytuj kod]Na dolegliwość łysienia androgenowego cierpią również kobiety, lecz w przebiegu różni się ono od tego u mężczyzn. U kobiet objawią się utratą gęstości na szczycie głowy bez przesunięcia linii włosów.
Niejednokrotnie łysienie jest wynikiem zaburzeń hormonalnych takich jak: zespół wielotorbielowatych jajników, zespół Cushinga (nadczynność kory nadnerczy pierwotna lub wtórna), zespół nadnerczowo-płciowy, guzy jajnika lub nadnerczy[8].
Diagnostyka
[edytuj | edytuj kod]Dokładne oglądanie owłosionej skóry głowy, test pociągania, rozstrzygająca jest biopsja[1].
Leczenie
[edytuj | edytuj kod]Można pozostawić bez leczenia. Wyróżnia się leczenie miejscowe i ogólne. W leczeniu miejscowym stosowany jest minoksydyl, rozszerzający naczynia mieszków włosowych, co powoduje stymulację mitoz komórek mieszka włosowego. W leczeniu ogólnym wykorzystuje się finasteryd, który hamuje enzym 5α-reduktazę[1][2].
Jedną z nowoczesnych metod stosowanych w leczeniu łysienia androgenowego jest mezoterapia igłowa[potrzebny przypis]. Polega ona na wstrzykiwaniu bezpośrednio w skórę głowy preparatów zawierających różne substancje aktywne, takie jak witaminy, minerały, aminokwasy, peptydy biomimetyczne, kofeina, dekspantenol, a także specjalistyczne koktajle stymulujące wzrost włosów. Celem mezoterapii igłowej jest dostarczenie bezpośrednio do mieszków włosowych substancji, które mogą wspierać ich regenerację, wzrost oraz poprawić mikrokrążenie w skórze głowy[9].
Przeszczepy włosów traktowane są jako metoda alternatywna[1][10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e William Cranwell, Rodney Sinclair, Male Androgenetic Alopecia, Leslie J. De Groot i inni red., „Endotext”, South Dartmouth (MA): MDText.com, Inc., 2000, PMID: 25905192 [dostęp 2018-06-17].
- ↑ a b Ji Qi, Luis A. Garza, An Overview of Alopecias, „Cold Spring Harbor Perspectives in Medicine”, 4 (3), 2014, DOI: 10.1101/cshperspect.a013615, ISSN 2157-1422, PMID: 24591533, PMCID: PMC3935391 [dostęp 2018-06-17].
- ↑ Keith D. Kaufman, Androgens and alopecia, „Molecular and Cellular Endocrinology”, 198 (1-2), 2002, s. 89–95, ISSN 0303-7207, PMID: 12573818 [dostęp 2018-06-17].
- ↑ Evgenia Makrantonaki, Ruta Ganceviciene, Christos Zouboulis, An update on the role of the sebaceous gland in the pathogenesis of acne, „Dermato-endocrinology”, 3 (1), 2011, s. 41–49, DOI: 10.4161/derm.3.1.13900, ISSN 1938-1972, PMID: 21519409, PMCID: PMC3051853 [dostęp 2018-06-17].
- ↑ Emin Tuncay Ustuner, Cause of Androgenic Alopecia: Crux of the Matter, „Plastic and Reconstructive Surgery Global Open”, 1 (7), 2013, DOI: 10.1097/GOX.0000000000000005, ISSN 2169-7574, PMID: 25289259, PMCID: PMC4174066 [dostęp 2018-06-17].
- ↑ Lata Sharma i inni, Androgenetic alopecia and risk of coronary artery disease, „Indian Dermatology Online Journal”, 4 (4), 2013, s. 283–287, DOI: 10.4103/2229-5178.120638, ISSN 2229-5178, PMID: 24350006, PMCID: PMC3853891 [dostęp 2018-06-17].
- ↑ Beom Joon KIM i inni, Androgenetic alopecia in adolescents: A report of 43 cases, „The Journal of Dermatology”, 33 (10), 2006, s. 696–699, DOI: 10.1111/j.1346-8138.2006.00161.x, ISSN 0385-2407 [dostęp 2018-06-17] (ang.).
- ↑ Quan Q Dinh, Rodney Sinclair, Female pattern hair loss: Current treatment concepts, „Clinical Interventions in Aging”, 2 (2), 2007, s. 189–199, ISSN 1176-9092, PMID: 18044135, PMCID: PMC2684510 [dostęp 2018-06-17].
- ↑ R. Dhurat, M. Sukesh, A randomized evaluator blinded study of effect of microneedling in androgenetic alopecia: A pilot study., „International Journal of Trichology” (6(1)), 2014, s. 6-11 (ang.).
- ↑ Kristin L. Bater i inni, Perception of Hair Transplant for Androgenetic Alopecia, „JAMA facial plastic surgery”, 18 (6), 2016, s. 413–418, DOI: 10.1001/jamafacial.2016.0546, ISSN 2168-6076, PMID: 27560098, PMCID: PMC5469375 [dostęp 2018-06-17].
