pomarańcza
pomarańcza (język polski)
edytuj- wymowa:
- , IPA: [ˌpɔ̃maˈrãj̃n͇t͡ʃa], AS: [põmarãĩ ̯ṇča], zjawiska fonetyczne: nazal.• rozs. artyk.• akc. pob.
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) spoż. kulin. owoc cytrusowy o pomarańczowej skórce
- (1.2) bot. drzewo, którego owocem jest pomarańcza (1.1); zob. też pomarańcza w Wikipedii
- (1.3) daw. środ. polit. bomba[1]
- odmiana:
- (1.1-2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik pomarańcza pomarańcze dopełniacz pomarańczy pomarańczy / pomarańcz[2] celownik pomarańczy pomarańczom biernik pomarańczę pomarańcze narzędnik pomarańczą pomarańczami miejscownik pomarańczy pomarańczach wołacz pomarańczo pomarańcze
- przykłady:
- (1.1) Kupiłem na rynku dwie pomarańcze.
- (1.2) W Grecji pomarańcze owocują zwykle w grudniu.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) zrywać / jeść / obierać / wyciskać / kroić / dzielić pomarańczę • sok / napój / dżem z pomarańczy • cząstka / miąższ / skórka pomarańczy
- (1.2) hodować / pielęgnować / obrywać pomarańczę • plantacja / drzewo / drzewko / gaj pomarańczy • kwitnąca / owocująca pomarańcza
- synonimy:
- (1.1-2) przest. apelcyna, apelzyna; gw. podmurajec, podmuraniec, pomaraniec, pomeraniec; gw. (Górny Śląsk) apluzina, apfelzina, apluzyna
- antonimy:
- hiperonimy:
- (1.1) owoc, cytrus, owoc cytrusowy, jagoda
- (1.2) drzewo, cytrus, roślina cytrusowa, drzewo cytrusowe
- hiponimy:
- (1.1) bergamota, bergamotka, pomarańcza chińska, pomelo
- (1.2) bergamota, bergamotka, pomarańcza chińska, pomelo
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. pomarańcz mrz, pomarańczarnia ż, pomarańczówka ż, pomarańczarka ż, pomarańczowienie n
- czas. pomarańczowieć ndk.
- przym. pomarańczowy, pomarańczowawy
- przysł. pomarańczowo
- związki frazeologiczne:
- mechaniczna pomarańcza
- uwagi:
- niepoprawna forma mianownika liczby pojedynczej (1.1): „ten pomarańcz”[4]
- zobacz też: Indeks:Polski - Owoce
- tłumaczenia:
- (1.3) zobacz listę tłumaczeń w haśle: bomba
- angielski: (1.1) orange; (1.2) orange
- arabski: (1.1) برتقال
- baskijski: (1.1) laranja; (1.2) laranjondo
- białoruski: (1.1) апельсін m; (1.2) апельсін m
- białoruski (taraszkiewica): (1.1) апэльсін m; (1.2) апэльсін m
- bułgarski: (1.1) портокал
- chorwacki: (1.1) naranča ż
- czeski: (1.1) pomeranč m
- duński: (1.1) appelsin w
- esperanto: (1.1) oranĝo; (1.2) oranĝujo, oranĝarbo
- estoński: (1.1) apelsin; (1.2) apelsinipuu
- fiński: (1.1) appelsiini; (1.2) appelsiinipuu
- francuski: (1.1) orange ż; (1.2) oranger m
- grenlandzki: (1.1) appelsiina
- hebrajski: (1.1) תפוז m (tapuz)
- hiszpański: (1.1) naranja ż; (1.2) naranjo m
- islandzki: (1.1) appelsína ż
- jidysz: (1.1) מאַראַנץ m (maranc)
- joruba: (1.1) ọsan
- kabowerdeński: (1.1) laránxa
- kaszubski: (1.1) apfelzyna ż, pòmarańczka ż
- kataloński: (1.1) taronja ż
- koreański: (1.1) 오렌지
- litewski: (1.1) apelsinas m
- macedoński: (1.1) портокал
- nahuatl klasyczny: (1.1) naranjaxocotl
- nahuatl ze wschodniej Huasteki: (1.1) alaxox
- nahuatl z zachodniej Huasteki: (1.1) lalax
- niderlandzki: (1.1) sinaasappel, (Belgia) appelsien
- niemiecki: (1.1) Orange ż, Apfelsine ż
- norweski (bokmål): (1.1) appelsin m
- nowogrecki: (1.1) πορτοκάλι n; (1.2) πορτοκαλιά ż
- nowopruski: (1.1) appelzini ż
- ormiański: (1.1) նարինջ
- polski język migowy: (w zapisie SignWriting)
- portugalski: (1.1) laranja ż
- rosyjski: (1.1) апельсин m; (1.2) апельсин m
- sanskryt: (1.1) पिच्छिल; (1.2) नारङ्ग
- słowacki: (1.1) pomaranč m
- słoweński: (1.1) pomaranča ż, oranža ż; (1.2) pomaranča ż
- suahili: (1.1) chungwa
- szwedzki: (1.1) apelsin w; (1.2) apelsinträd n
- tybetański: (1.1) ཚ་ལུ་མ
- wepski: (1.1) apel'sin; (1.2) apel'sinpu
- węgierski: (1.1) narancs; (1.2) narancs
- wilamowski: (1.1) pömaranć ż, pomarańć ż, pomȧrȧńć ż
- włoski: (1.1) arancia ż; (1.2) arancio m
- źródła:
- ↑ Mieczysław Karaś, Kilka uwag o polskiej gwarze partyjnej przed pierwszą wojną światową, „Język Polski” nr 1/1951, s. 20.
- ↑ 2,0 2,1 Hasło „pomarańcza” w: Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Hasło „pomarańcza” w: Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, wyd. 1995 i nn.
- ↑ Jan Miodek, Rozmyślajcie nad mową!, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999, s. 8.