Władysław Kowalski (aktor)

Władysław Kowalski
Data i miejsce urodzenia	24 lutego 1936 ; Żurawce
Data i miejsce śmierci	29 października 2017 ; Józefów
Zawód	aktor, pedagog
Współmałżonek	1. Elżbieta Kępińska (rozwód); 2. Monika Sołubianka
Lata aktywności	1957–2017
	Zespół artystyczny
	Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy im. Gustawa Holoubka
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Władysław Kowalski (ur. 24 lutego 1936 w Żurawcach, zm. 29 października 2017^[1] w Józefowie^[2]) – polski aktor teatralny i filmowy, nauczyciel akademicki.

Życiorys

Syn Pawła i Anastazji^[2]. Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie z 1959. 2 maja tego roku zadebiutował w roli Chucha w spektaklu Kapelusz pełen deszczu Michaela Vincente Gazzo w reż. Andrzeja Wajdy w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, gdzie występował do 1960. Następnie występował na deskach teatrów warszawskich: Ateneum (1960–1974) i Powszechnego (1974–2005). Od 2005 był aktorem Teatru Dramatycznego im. Gustawa Holoubka w Warszawie. W latach 80. XX w. był nauczycielem akademickim Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie.

W 1984 na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych otrzymał nagrodę dla najlepszego aktora za rolę w filmie Kartka z podróży (reż. Waldemar Dziki). Laureat Nagrody im. Aleksandra Zelwerowicza – przyznawanej przez redakcję miesięcznika „Teatr” – za sezon 1994/1995, za rolę Podkolesina w Ożenku Nikołaja Gogola w reż. Andrzeja Domalika w Teatrze Powszechnym im. Zygmunta Hübnera w Warszawie. Podczas VIII Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach w 2003 odcisnął swoją dłoń na Promenadzie Gwiazd.

Jego pierwszą żona była aktorka Elżbieta Kępińska^[3]. W trakcie trwania małżeństwa miał romans z aktorką Kaliną Jędrusik^[4]. Od 1981 był żonaty z Moniką Sołubianką^[5]. W 2013 został twarzą Kampanii Przeciw Homofobii, występując na plakatach ze swoim synem Jakubem.

Zmarł w wieku 81 lat, 29 października 2017. 10 listopada został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach^[6] w Alei Zasłużonych (kwatera G-tuje-36)^[7].

Filmografia

1960: Rozstanie – Olek Nowak
1961: Złoto – Kazik
1961: Droga na Zachód – Roman Górski, pomocnik maszynisty
1963: Rozwodów nie będzie – Tomek
1964: Gdzie jesteś, Luizo? (seria Zagubione w przestrzeni) (film krótkometrażowy) – Ludwik
1967: Morderca zostawia ślad – Romek Kmiecik, brat Gośki
1968: Stawka większa niż życie (serial telewizyjny) – Adam Pruchnal, inkasent (odc. 10)
1969: Jarzębina czerwona – chorąży Jerzy Kręcki
1970: Kolumbowie (serial telewizyjny) – Jerzy
1971: Patrząc pod słońce – młody naukowiec
1972: Trzeba zabić tę miłość – lekarz
1974: S.O.S. (serial telewizyjny) – redaktor Rafał Kostroń
1975: Domy z deszczu. Impresja z Konstantego Paustowskiego – major Kulesza
1977: Szpital Przemienienia – pacjent szpitala
1977: Wesołych świąt – mąż Reni
1980: Bez miłości – redaktor Piotr Kłosiński, kierownik działu społecznego tygodnika „Kultura i My”
1980: Jeśli serce masz bijące – Antoni Adamski, ojciec Henia
1980: Mniejsze niebo – Filip Szmidt, przyjaciel Artura
1980: Punkt widzenia – docent Bułhak (odc. 2 i 3)
1981: Dreszcze – ojciec Tomka
1981: Jan Serce (serial telewizyjny) – Jacek Maziarski, kolega Jana z czasów szkolnych, członek drużyny
1981: Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy (serial telewizyjny) – profesor Ludwig Bernhardt (odc. 12)
1983: Adopcja – były mąż Elżbiety
1983: Kartka z podróży – Jakub Rosenberg
1983: Planeta krawiec – doktor Janik
1983: Przeznaczenie – doktor Kruszyński
1983: Synteza – Zborowski
1984: 111 dni letargu – Adam Grzymała-Siedlecki
1985: Medium – komisarz Selin
1985: Podróże pana Kleksa – Arcymechanik, były król Patentonii
1986: Cudowne dziecko – inspektor policji
1986: Komediantka – dramaturg Pafnucy Głogowski, autor „Chamów”
1986: Maskarada – Jerzy Wolf
1987: Komediantka (serial telewizyjny) – dramaturg Pafnucy Głogowski, autor „Chamów”
1988: Dekalog VII – Stefan, ojciec Majki
1988: Mistrz i Małgorzata (serial telewizyjny) – Mistrz
1988: Oszołomienie – Władysław Janota-Czerkański
1989: Modrzejewska (serial telewizyjny) – fotograf
1990: Ucieczka z kina „Wolność” – Tadeusz, aktor grający profesora, ojca Małgorzaty w filmie „Jutrzenka”
1991: Cynga – doktor
1991: Panny i wdowy – Jan Darski, miłość Eweliny
1991: Podwójne życie Weroniki – ojciec polskiej Weroniki
1992: 1968. Szczęśliwego Nowego Roku – Bolesław Szokalski
1992: Kuchnia polska (serial telewizyjny) – profesor Bolesław Szokalski
1992: Sauna – Ernst Ruppert
1993: Straszny sen Dzidziusia Górkiewicza – kapitan SB Felek-Wyjadek
1993–1994: Bank nie z tej ziemi (serial telewizyjny) – Magister, pomocnik „Prezesa”
1995: Deborah – Grosman, ojciec Debory
1995: Maszyna zmian (serial telewizyjny) – Sebastian Mil
1996: Dzień wielkiej ryby – mąż Ireny
1996: Poznań 56 – profesor w pociągu
1997: Łóżko Wierszynina – Czechow
1998: Spona – Tymoteusz „Alcybiades” Misiak, nauczyciel historii
1998: 13 posterunek – generał (odc. 8)
1999: Królowa aniołów – ojciec Jakuba
1999: Pan Tadeusz – Jankiel
2001: Avalon – Game Master
2001: Marszałek Piłsudski (serial telewizyjny) – Iwan Sabasznikow
2003–2009: Na Wspólnej (serial telewizyjny) – doktor Ryszard Nowotarski
2003: Pogoda na jutro – przeor klasztoru
2007: Katyń – Jan, ojciec rotmistrza Andrzeja, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego
2007: Ogród Luizy – mecenas „Kaleka” Frankowski
2007: Odwróceni – pulmonolog (odc. 2)
2008: Doręczyciel (serial telewizyjny) – Juraś Milczek
2008: Glina – reżyser Adam Braun (odc. 21)
2009: Popiełuszko. Wolność jest w nas – profesor fizyki
2009: Balladyna (The Bait) – ojciec
2009: Ojciec Mateusz (serial telewizyjny) – archeolog Henryk Tworowski (odc. 17)
2010: Mistyfikacja – doktor Leopold
2010: Taniec śmierci. Sceny z Powstania Warszawskiego
2011: Pokaż, kotku, co masz w środku – ksiądz
2011: Układ warszawski – Henryk Małecki (odc. 3)
2014: Bogowie – profesor Jan Moll
2014: Ojciec Mateusz (serial telewizyjny) – stryj Wacław (odc. 152)
2015: Body/Ciało – Władysław, sąsiad prokuratora
2015: Excentrycy, czyli po słonecznej stronie ulicy – doktor Garfinkel

Dubbing

Filmy

1963: Następcy tronów – Anzelmo
1964: Słońce w sieci – Brygadzista
1966: Pałace w płomieniach – Stan Marin
1968: Napad stulecia – Walter Lloyd
2006: Jan Paweł II
2006: Opowieści z Narnii: Lew, czarownica i stara szafa – profesor Digory Kirke
2016: Mój przyjaciel orzeł – Danzer

Seriale

1973: Wielka miłość Balzaka –
- Ferenc Liszt (odc. 5),
- Victor Hugo (odc. 7)
1991: Serce – Narrator

Gry komputerowe

2000: Faust: Gra duszy – Marcellus Faust
2000: Planescape: Torment – Dak’kon

Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski – za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w pracy artystycznej (30 kwietnia 2001)^[8]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1979)
Złoty Krzyż Zasługi (1974)
Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2014)^[9]
Odznaka Zasłużony Działacz Kultury (1980)
Wyróżnienie na II Festiwalu Teatrów Polski Północnej w Toruniu za rolę Harry’ego w sztuce Zabawa jak nigdy Williama Saroyana w reż. Jerzego Golińskiego w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku (1960)
Nagroda Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za kreacje aktorskie w przedstawieniach Teatru Telewizji (1965)
Nagroda na I Opolskich Konfrontacjach Teatralnych w Opolu za rolę Saint-Just’a w spektaklu Sprawa Dantona Stanisławy Przybyszewskiej w reż. Andrzeja Wajdy w Teatrze Powszechnym w Warszawie (1975)
Nagroda II stopnia na XV Kaliskich Spotkaniach Teatralnych w Kaliszu za rolę Saint-Juista w spektaklu Sprawa Dantona Stanisławy Przybyszewskiej w Teatrze Powszechnym w Warszawie (1975)
Nagroda główna na XVIII Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu za rolę Iwana Fiodorowicza w spektaklu Odpocznij po biegu Władysława Terleckiego w reż. Zygmunt Hübnera w Teatrze Powszechnym w Warszawie (1977)
Nagroda na V Opolskich Konfrontacjach Teatralnych w Opolu za rolę Rejenta w spektaklu Zemsta Aleksandra Fredry w reż. Zygmunt Hübnera w Teatrze Powszechnym w Warszawie (1979)
Brązowy Lew na 9. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku za rolę Jakuba Rozenberga w filmie Kartka z podróży w reż. Waldemara Dzikiego (1984)
Nagroda na XXIV Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu za rolę Bohatera w spektaklu Kartoteka Tadeusza Różewicza w reż. Michała Ratyńskiego w Teatrze Powszechnym w Warszawie (1984)
„Złoty Ekran” za rolę Adama Grzymały-Siedleckiego w filmie 111 dni letargu w reż. Jerzego Sztwiertni (1986)
Grand Prix na XXXV Kaliskich Spotkaniach Teatralnych w Kaliszu za rolę Iwana Podkolesina w Ożenku Nikołaja Gogola w reż. Andrzeja Domalika w Teatrze Powszechnym w Warszawie (1995)
Nagroda im. Aleksandra Zelwerowicza za rolę Podkolesina w Ożenku w Teatrze Powszechnym w Warszawie (1995)
Złoty Wawrzyn Grzymały przyznany w Bydgoszczy (1997)
Nagroda na XXXIX Kaliskich Spotkaniach Teatralnych w Kaliszu za rolę Johnypateenmike’a w spektaklu Kaleka z Inishmaan Martina McDonagha w reż. Agnieszki Glińskiej i Władysława Kowalskiego w Teatrze Powszechnym w Warszawie (1999)
Nagroda na VI Ogólnopolskim Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych – tytuł „Najprzyjemniejszego Spektaklu” dla przedstawienia Kaleka z Inishmaan w Teatrze Powszechnym w Warszawie (2000)

Przypisy

↑ Nie żyje aktor filmowy i teatralny Władysław Kowalski [online], wiadomosci.onet.pl, 29 października 2017 [dostęp 2017-10-29] .
↑ ^a ^b WYSZUKIWARKI: Rejestr Spadkowy PL (krajowy) [online], rejestry-notarialne.pl [dostęp 2023-04-09] .
↑ Tygodnik Rewia nr 51, 16 grudnia 2015, s. 44–45.
↑ IwonaI. Kienzler IwonaI., Uwodzicielki, skandalistki i seksbomby PRL, Bellona SA, 2015, s. 68, ISBN 978-83-11-13845-2 .
↑ Tygodnik „Rewia” nr 38, 21 września 2016, s. 44–45.
↑ Pogrzeb Władysława Kowalskiego. Aktor spoczął na Powązkach Wojskowych. wp.pl. [dostęp 2017-11-10].
↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-30].
↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 kwietnia 2001 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2001 r. nr 21, poz. 340) – pkt 4.
↑ Władysław Kowalski odznaczony Złotym Medalem Gloria Artis MKiDN - 2014 [online], mkidn.gov.pl, 7 lipca 2014 [dostęp 2023-04-09] .

Linki zewnętrzne

Władysław Kowalski w bazie filmpolski.pl
Władysław Kowalski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .
Władysław Kowalski w bazie IMDb (ang.)
Władysław Kowalski w bazie Filmweb
Władysław Kowalski w bazie Akademii Polskiego Filmu

[onet-1] Nie żyje aktor filmowy i teatralny Władysław Kowalski [online], wiadomosci.onet.pl, 29 października 2017 [dostęp 2017-10-29] .

[:0-2] WYSZUKIWARKI: Rejestr Spadkowy PL (krajowy) [online], rejestry-notarialne.pl [dostęp 2023-04-09] .

[3] Tygodnik Rewia nr 51, 16 grudnia 2015, s. 44–45.

[4] IwonaI. Kienzler IwonaI., Uwodzicielki, skandalistki i seksbomby PRL, Bellona SA, 2015, s. 68, ISBN 978-83-11-13845-2 .

[5] Tygodnik „Rewia” nr 38, 21 września 2016, s. 44–45.

[6] Pogrzeb Władysława Kowalskiego. Aktor spoczął na Powązkach Wojskowych. wp.pl. [dostęp 2017-11-10].

[7] Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-30].

[8] Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 kwietnia 2001 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2001 r. nr 21, poz. 340) – pkt 4.

[9] Władysław Kowalski odznaczony Złotym Medalem Gloria Artis MKiDN - 2014 [online], mkidn.gov.pl, 7 lipca 2014 [dostęp 2023-04-09] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]