Sekwana

Sekwana (fr. Seine, łac. Sequana) – rzeka w północnej Francji. Jej długość wynosi 774,8 km, a powierzchnia dorzecza 78,5 tys. km².

Sekwana

Seine

Widok na Sekwanę w Rouen
Kontynent	Europa
Państwo	Francja
Rzeka
Długość	774,8 km
Średni przepływ	483,0 m³/s Poissy
Źródło
Miejsce	Wyżyna Langres
Współrzędne	47°29′11,4″N 4°43′00,5″E
Ujście
Recypient	Zatoka Sekwany
Miejsce	w postaci estuarium koło Hawru
Współrzędne	49°26′11,8″N 0°07′11,3″E
Mapa
Położenie na mapie Francji źródło ujście

Geografia

Sekwana swoje źródła ma na Wyżynie Langres. W górnym biegu Sekwana płynie w wąskiej i głębokiej dolinie, zaś w środkowym dolnym – w szerokiej dolinie o stromych zboczach. Uchodzi w formie estuarium do Zatoki Sekwany koło Hawru (La Manche). Głównym miastem, przez które przepływa Sekwana, jest Paryż, poza tym Rouen i Hawr. Statki morskie mogą dopłynąć Sekwaną do Rouen. Kanałami połączona jest z rzekami: Skalda, Sambra, Moza, Ren, Saona i Loara.

Rzeka przepływa przez obszar 13 departamentów. Są to Aube, Côte-d’Or, Eure, Marna, Paryż, Sekwana Nadmorska, Sekwana i Marna, Yvelines, Essonne, Hauts-de-Seine, Sekwana-Saint-Denis, Dolina Marny oraz Dolina Oise.

Ponadto Sekwana przepływa przez teren 333 gmin i są to:

Aube

Mussy-sur-Seine, Gyé-sur-Seine, Plaines-Saint-Lange, Courteron, Neuville-sur-Seine, Buxeuil, Polisy, Polisot, Bar-sur-Seine, Merrey-sur-Arce, Bourguignons, Fouchères, Virey-sous-Bar, Chappes, Courtenot, Saint-Parres-lès-Vaudes, Villemoyenne, Saint-Thibault, Clérey, Verrières, Buchères, Bréviandes, Saint-Julien-les-Villas, Troyes, La Chapelle-Saint-Luc, Barberey-Saint-Sulpice, Saint-Mesmin, Vallant-Saint-Georges, Savières, Saint-Lyé, Payns, Rilly-Sainte-Syre, Sainte-Maure, Lavau, Nogent-sur-Seine, Le Mériot, La Motte-Tilly, Courceroy, Saint-Oulph, Méry-sur-Seine, Droupt-Sainte-Marie, Marnay-sur-Seine, Pont-sur-Seine, Périgny-la-Rose, Crancey, Romilly-sur-Seine, Maizières-la-Grande-Paroisse

Côte-d’Or

Baigneux-les-Juifs, Poiseul-la-Ville-et-Laperrière, Orret, Oigny, Chanceaux, Billy-lès-Chanceaux, Quemigny-sur-Seine, Duesme, Aisey-sur-Seine, Saint-Marc-sur-Seine, Brémur-et-Vaurois, Bellenod-sur-Seine, Buncey, Ampilly-le-Sec, Chamesson, Nod-sur-Seine, Gomméville, Noiron-sur-Seine, Pothières, Charrey-sur-Seine, Sainte-Colombe-sur-Seine, Étrochey, Villers-Patras, Vix, Châtillon-sur-Seine, Montliot-et-Courcelles, Poncey-sur-l’Ignon, Source-Seine

Dolina Oise

Vétheuil, Herblay, La Roche-Guyon, Cormeilles-en-Parisis, Bezons, Argenteuil

Yvelines

Moisson, Mousseaux-sur-Seine, Saint-Martin-la-Garenne, Follainville-Dennemont, Vaux-sur-Seine, Conflans-Sainte-Honorine, Juziers, Meulan-en-Yvelines, Gargenville, Mantes-la-Jolie, Gommecourt, Port-Villez, Jeufosse, Limetz-Villez, Bennecourt, Rosny-sur-Seine, Freneuse, Rolleboise, Méricourt, Guernes, Bougival, Mantes-la-Ville, Limay, Guerville, Porcheville, Issou, Epône, Aubergenville, Flins-sur-Seine, Les Mureaux, Verneuil-sur-Seine, Médan, Villennes-sur-Seine, Triel-sur-Seine, Poissy, Carrières-sous-Poissy, Andrésy, Achères, Le Pecq, Le Port-Marly, Le Mesnil-le-Roi, Croissy-sur-Seine, Montesson, Chatou, Maisons-Laffitte, Sartrouville, Carrières-sur-Seine

Eure

Villers-sur-le-Roule, Bernières-sur-Seine, Tosny, La Roquette, Bouafles, Le Thuit, Les Andelys, Vézillon, Saint-Marcel, Vernon, Gaillon, Saint-Pierre-la-Garenne, Saint-Pierre-d’Autils, Saint-Just, Notre-Dame-de-l’Isle, Pressagny-l’Orgueilleux, Martot, Criquebeuf-sur-Seine, Pont-de-l’Arche, Les Damps, Val-de-Reuil, Poses, Amfreville-sous-les-Monts, Porte-Joie, Tournedos-sur-Seine, Herqueville, Connelles, Muids, Andé, Saint-Pierre-du-Vauvray, Venables, Vironvay, Heudebouville, Port-Mort, Aubevoye, Courcelles-sur-Seine, Alizay, Le Manoir, Igoville, Pîtres, Caumont, Le Landin, Saint-Samson-de-la-Roque, Trouville-la-Haule, Marais-Vernier, Barneville-sur-Seine, Berville-sur-Mer, Aizier, Vieux-Port

Sekwana Nadmorska

Elbeuf, Saint-Aubin-lès-Elbeuf, Caudebec-lès-Elbeuf, Saint-Pierre-lès-Elbeuf, Orival, Freneuse, Cléon, Sotteville-sous-le-Val, Tourville-la-Rivière, Oissel, Grand-Couronne, Moulineaux, La Bouille, Gouy, Sahurs, Hautot-sur-Seine, Saint-Étienne-du-Rouvray, Belbeuf, Petit-Couronne, Val-de-la-Haye, Mauny, Saint-Pierre-de-Manneville, Quevillon, Le Grand-Quevilly, Amfreville-la-Mi-Voie, Yville-sur-Seine, Sotteville-lès-Rouen, Le Mesnil-sous-Jumièges, Jumièges, Canteleu, Vatteville-la-Rue, Bardouville, La Mailleraye-sur-Seine, Saint-Martin-de-Boscherville, Anneville-Ambourville, Heurteauville, Petiville, Saint-Maurice-d’Ételan, Yainville, Hénouville, Berville-sur-Seine, Norville, Le Trait, Tancarville, Duclair, Notre-Dame-de-Gravenchon, Lillebonne, Notre-Dame-de-Bliquetuit, Saint-Jean-de-Folleville, Saint-Nicolas-de-Bliquetuit, Saint-Pierre-de-Varengeville, Villequier, Rouen, Bonsecours, Caudebec-en-Caux, Saint-Wandrille-Rançon

Hauts-de-Seine

Sèvres, Meudon, Issy-les-Moulineaux, Saint-Cloud, Suresnes, Boulogne-Billancourt, La Frette-sur-Seine, Nanterre, Colombes, Puteaux, Courbevoie, Gennevilliers, Neuilly-sur-Seine, Asnières-sur-Seine, Levallois-Perret, Clichy

Dolina Marny

Ivry-sur-Seine, Vitry-sur-Seine, Charenton-le-Pont, Choisy-le-Roi, Alfortville, Villeneuve-Saint-Georges, Orly, Villeneuve-le-Roi, Ablon-sur-Seine

Paryż

1. dzielnica, 4. dzielnica, 7. dzielnica, 8. dzielnica, 12. dzielnica, 13. dzielnica, 16. dzielnica

Marna

Clesles, Esclavolles-Lurey, Conflans-sur-Seine, Marcilly-sur-Seine, Saint-Just-Sauvage

Sekwana i Marna

Saint-Germain-Laval, Marolles-sur-Seine, Châtenay-sur-Seine, La Tombe, Gravon, Balloy, Bazoches-lès-Bray, Saint-Sauveur-lès-Bray, Mouy-sur-Seine, Mousseaux-lès-Bray, Bray-sur-Seine, Jaulnes, Villenauxe-la-Petite, Fontainebleau, Bois-le-Roi, Chartrettes, Avon, Samois-sur-Seine, Fontaine-le-Port, Vulaines-sur-Seine, Samoreau, Héricy, Thomery, Veneux-les-Sablons, Champagne-sur-Seine, Écuelles, Saint-Mammès, Vernou-la-Celle-sur-Seine, La Grande-Paroisse, Varennes-sur-Seine, Montereau-Fault-Yonne, La Rochette, Livry-sur-Seine, Boissise-le-Roi, Dammarie-les-Lys, Vaux-le-Pénil, Saint-Fargeau-Ponthierry, Boissettes, Boissise-la-Bertrand, Melun, Le Mée-sur-Seine, Villiers-sur-Seine, Noyen-sur-Seine, Vimpelles, Grisy-sur-Seine, Nandy, Seine-Port

Essonne

Corbeil-Essonnes, Le Coudray-Montceaux, Morsang-sur-Seine, Saintry-sur-Seine, Évry, Saint-Germain-lès-Corbeil, Ris-Orangis, Étiolles, Soisy-sur-Seine, Grigny, Viry-Châtillon, Draveil, Athis-Mons, Juvisy-sur-Orge

Sekwana-Saint-Denis

L’Île-Saint-Denis, Saint-Ouen

Hydrologia

Uśredniony roczny przepływ rzeki wynosi 483,0 m³/s. Pomiary były przeprowadzone na przestrzeni ostatnich 36 lat w miejscowości Poissy. Największy przepływ notowany jest w lutym (811,0 m³/s), a najmniejszy w sierpniu – 250,0 m³/s.

Dopływy

Sekwana ma wiele opisanych dopływów. Są to między innymi:

Ruisseau de Creux Moreau Ruisseau du Feu Ruisseau de Jugny Ruisseau de la Font Revinson Brevon Rivière de Courcelles Noue Rot Laignes Ource Arce Hozain Hurande Barse Tirva Rivière du Pont la Bique Noue du Petit Bois Melda Ruisseau des Fontaines Rivière de Beauregard Noue des Fourchus

Ruisseau des Moulins de Poussey Aube Ruisseau de Potangis Ruisseau des Gues Ardusson Rivière Noue des Nageoires Orvin Vieil Orvin Resson Grande Noue Ruisseau des Meances Voulzie Auxence Noue Yonne Loing Ecole Essonne Orge Yerres Marna

Ruisseau de Longchamp Oise Vaucouleurs Lorionne Epte Ruisseau de Saint-Ouen Cambon Andelle Eure Oison Austreberthe Rancon Rivière Sainte-Gertrude Hannetot Theluet Rivière du Commerce Brouisseresse Risle Morelle Ruisseau de Vasouy Ruisseau de Barneville

Jakość wód

Ze względu na fakt, iż w zlewni Sekwany znajduje się 40% francuskich zakładów przemysłowych, zaś wzdłuż 66% długości samej rzeki znajdują się tereny uprawne – liczba potencjalnych źródeł zanieczyszczeń jest znaczna. Wskutek tego, już w latach 60. XX w. rzekę ogłoszono „biologicznie martwą”; w latach 70. XX wieku w rzece żyły jedynie 3 gatunki ryb.

Stan wód dodatkowo pogarszają okresowe przepływy nieoczyszczonych ścieków paryskich – dochodzi do tego na przykład w sytuacji, gdy system ponad 2 tys. km podparyskich tuneli, korytarzy i kanałów zalewają długotrwałe ulewy. Następują podtopienia i przelanie kanalizacji do rzeki. Te i inne mechanizmy (np. obecność szczurów w kanalizacji i na brzegach rzeki) powodują wysoki poziom zagrożenia mikrobiologicznego np. bakteriami Coli, enterokokami, paciorkowcami czy krętkami odzwierzęcymi.

W celu poprawy sytuacji, począwszy od lat 80. XX wieku, kolejne rządy Francji prowadzą konsekwentny program oczyszczania rzeki. W ramach akcji powstało już ok. 500 oczyszczalni, prowadzi się także np. akcje edukacyjne wśród rolników, których gospodarka jest źródłem zanieczyszczenia azotanami i pestycydami. Jakość wody powoli się poprawia. Zaobserwowano np. powrót 20 (w 2023 już 36) endemicznych gatunków ryb w okolicach Paryża. Organizacja SIAPP ogłosiła, iż rzeka jest „najczystsza od 40 lat”. Niemniej, utrzymuje się wysoki poziom związków azotu, pewne ilości metali ciężkich, oraz m.in. znaczne ilości bifenyli polichlorowanych. Te ostatnie związki – używane m.in. w przemyśle elektrotechnicznym lub jako dodatki do farb – akumulują się w organizmach ryb (w związku z tym ocenia się, że mięso 70% ryb z Sekwany jest szkodliwe – stan na 2010 r.).

Kąpiel w rzece jest zabroniona od 1923 (dla okolic Paryża). Rząd ustanowił ambitny program umożliwienia bezpiecznej kąpieli w Sekwanie do 2024 na potrzeby Igrzysk Olimpijskich w Paryżu i udostępnienie rzeki do kąpieli w stolicy w 2025.

Zobacz też

• rzeki Europy