Kwacha zambijska

Kwacha zambijska – waluta (jednostka monetarna) Zambii. 1 kwacha = 100 ngwee.

Kwacha zambijska

Kod ISO 4217	ZMW
Symbol	ZK
Państwo	Zambia
Bank centralny	Bank Zambii
Poziom inflacji	20,7% w 2016
Podział	1 kwacha = 100 ngwee
Banknoty	2, 5, 10, 20, 50, 100 kwacha
Monety	5, 10, 50 ngwee, 1 kwacha

Słowo kwacha wywodzi się z języka Nyanja i Bemba i oznacza "świt". Stanowi to odniesienie do sloganu zambijskich nacjonalistów "nowy świt wolności". Słowo ngwee również pochodzi z języka Nyanja i można je przetłumaczyć jako "świetlany".

W 1968 roku kwacha zastąpiła funta zambijskiego w przeliczniku 2 kwacha = 1 funt (1 kwacha = 10 szylingów). Waluta mocno straciła na wartości w wyniku wysokiej inflacji. W momencie wprowadzenia waluty (1968) kwacha była warta 1,2 dolara, na dzień 23.10.2009 1 dolar jest wart 4665.

Jako pierwsze na rynek zostały wypuszczone monety z brązu o nominale 1 i 2 kwacha oraz miedziano-niklowe 5,10 i 20 kwacha. W roku 1982 brąz został zastąpiony przez monety stalowe pokrywane miedzią. Od roku 1989 kwacha była bita ze stopu mosiężno-niklowego. W 1969 roku pojawiła się moneta 50 ngwee. Monety o wartości 1 i 2 ngwee były bite do 1983. Kolejno zaprzestano wypuszczania monet 5 i 10 ngwee w 1987, a w 1988 roku także 20 ngwee. W roku 1992 wprowadzono nowe monety: niklowane monety stalowe 25 i 50 ngwee oraz mosiężne o nominale 1, 5 i 10 kwacha. Wszystkie monety stanowią pełnoprawny środek płatniczy, ale ze względu na ich niewielką wartość wynikającą z wysokiej inflacji nie spotyka się w codziennym obiegu. Są sprzedawane jako pamiątki dla turystów.

Centralny Bank Zambii wprowadził w 1968 banknoty o nominale 50 ngwee oraz 1, 2, 10 i 20 kwacha. W 1973 roku na rynek wprowadzono banknot 5 kwacha oraz wycofano z obiegu banknoty o nominale 50 ngwee. Kolejno na rynku pojawiały się banknoty o nominałach 100 oraz 500 kwacha (1991), 1000, 5000 i 10000 (1992), a w 2003 roku wprowadzono banknoty 20000 i 50000. Do 1991 roku na awersie wszystkich banknotów widniał portret prezydenta Kenneth Kaundy. Od 1992 na awersie przedstawiony jest Bielik afrykański. Na rewersie banknotów, od 1989, widnieje statua wolności z Lusaki przedstawiająca mężczyznę zrywającego łańcuchy.

Nominał	Data
50 ngwee	1968–1973
1 kwacha	1968–1988
2 kwacha	1968–1989
5 kwacha	1973–1989
10 kwacha	1968–1991
20 kwacha	1968–1992
50 kwacha	1986–2013
100 kwacha	1991–2013
500 kwacha	1991–2013
1000 kwacha	1992–2013
5000 kwacha	1992–2013
10.000 kwacha	1992–2013
20.000 kwacha	2003–2013
50.000 kwacha	2003–2013

Zambia jest pierwszym krajem afrykańskim, który wprowadził banknoty polimerowe. 26 września 2003 przez Canadian Bank Note Company zostały wyemitowane banknoty o wartości 500 i 1000 kwacha.

W 2012 roku została wprowadzona denominacja kwacha. 1000 starych kwach ZMK odpowiada 1 nowej kwachy ZMW (1000=1).

Bibliografia

• Chester L. Krause, Clifford Mishler: Standard Catalog of World Coins. Krause Pubns Inc. ISBN 0-87341-150-1. Brak numerów stron w książce
• Albert Pick (1994), Standard Catalog of World Paper Money: General Issues, Colin R. Bruce II and Neil Shafer (editors), 7th ed., Krause Publications, ISBN 0-87341-207-9.