Krzesiny
Krzesiny – niewielka południowo-wschodnia część Poznania, w obrębie osiedla samorządowego Krzesiny-Pokrzywno-Garaszewo.
| Część Poznania | |
 Pozostałości architektury wiejskiej na Krzesinach (2009) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| Dzielnica | |
| Strefa numeracyjna |
(+48) 61 |
| Tablice rejestracyjne |
PO |
Położenie na mapie Poznania  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
 52°20′38″N 16°59′16″E/52,343906 16,987889
| |
.jpg)
.jpg)
Historia
edytujNa południowym brzegu Spławki w Krzesinach istniały dwie osady z wczesnego okresu epoki żelaza. Starsza datowana jest na lata 700–550 p.n.e., a młodsza na lata 550–350 p.n.e. Z pierwszej osady odsłonięto trzy ziemianki, siedem jam zasobowych, dwa piece, cztery ogniska, cztery paleniska i trzynaście dołów po słupach. Znaleziono tu m.in. szpilę brązową (fragment) i przedmioty krzemienne. Z drugiej osady odsłonięto fragmenty trzech półziemianek mieszkalnych, dwa paleniska, pięć dołów po słupach i 61 jam różnego przeznaczenia. Znaleziono tu m.in. naszyjnik brązowy. W tym rejonie zlokalizowano również grób kultury łużyckiej. Na terenie Krzesin istniała też osada z kultury pomorskiej (ok. 400 lat p.n.e.)[1].
Dawna wieś szlachecka, występująca w dokumentach od 1294 (w 1510 zapisywana jako Crzessyny[2]). Znajdowała się albo na południe od Spławki, albo na północnym brzegu Krzesinki[1]. W 1294 była własnością Mirosława Przedpełkowica, kasztelana bnińskiego, brata Mikołaja, wojewody kaliskiego i właściciela Głuszyny. W końcu XIV wieku była podzielona na kilka części. Jedną z nich posiadał w latach 1398–1403 rajca poznański Wojtek Bogaty. W XV wieku byli tutaj notowani sołtysi[2].
Wieś szlachecka położona była w 1580 w powiecie poznańskim województwa poznańskiego[3].
W obecnym miejscu lokowana w XIX wieku[1]. W 1900 Komisja Kolonizacyjna zakupiła teren od Antoniego Raczyńskiego[4] i zbudowała tu niewielkie osiedle domków dla osadników niemieckich (kilkanaście rodzin, głównie z Westfalii[4])[5]. Podczas okupacji przyłączona przez Niemców w 1942 do Poznania. W nocy z 22 na 23 listopada 1940, przy kościele, odbyła się krwawa Akcja krzesińska, związana z groźbami wobec władz okupacyjnych. W 1945 przywrócono tu polskie nazwy ulic, ze szczególnym uwzględnieniem imion wywodzących się od nazw miejscowości małopolskich (np. Ropczycka, Sanocka lub Niżańska)[6]. Szkołę podstawową reaktywowano 5 marca 1945[7]. Ponownie włączona w granice miasta od 1951[8]. Do końca 1950 miejscowość była siedzibą gminy Krzesiny.
W 1994 utworzono jednostkę pomocniczą miasta Osiedle Krzesiny-Pokrzywno-Garaszewo[9].
Historia nazwy Krzesiny
edytuj| rok | nazwa |
|---|---|
| 1364 | Krzesin |
| 1395 | Czressino |
| 1402 | Krzeszini |
| 1423 | Crzessyni |
| 1426 | Krzesyni |
| 1432 | Krzesyna |
| 1433 | Crzeschyny, Crzessziny |
| 1434 | Krzessyny, Krzesschyny |
| 1475 | Krzeszyny |
| 1510 | Crzeszyny |
| 1585 | Krzessiny, Krzeszyny |
W końcu utrzymała się nazwa Krzesiny.
Obiekty
edytujPrzy ul. Krzesiny stoi zabytkowy kościół pw. Matki Boskiej Królowej Korony Polskiej, który przeniesiono tu w 1912 z terenu Wystawy Wschodnioniemieckiej, jako kościół ewangelicki dla kolonistów niemieckich. Do parafii należy też zabytkowy cmentarz przy ul. Jarosławskiej, na którym znajduje się pomnik poległych żołnierzy. Obok kościoła dawny dwór. Przy ul. Silniki jedno z najnowocześniejszych w Polsce lotnisk wojskowych - 31 Baza Lotnicza Poznań-Krzesiny, w czasie wojny fabryka produkująca samoloty FW190 TA. W 1944 zbombardowana nie została odbudowana. Po fabryce zachował się bunkier. Od listopada 2006 stacjonują polskie samoloty wielozadaniowe F-16. Niedaleko kościoła znajduje się Ochotnicza straż pożarna a nieopodal węzeł autostrady A2 Poznań Krzesiny (poprzednio nazywany Krzesiny). Znajduje się tam również ponadrejonowy Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 2 im. Charlesa deGaulle'a, którego uczniowie pięciokrotnie zakwalifikowali się do eliminacji centralnych Olimpiady Języka Angielskiego (ostatnio w 2021)[10]. Przez Krzesiny przepływają dwie rzeczki Krzesinka i Świątnica. Na skrzyżowaniu ulic Jarosławskiej i Krzesiny stoi krzyż z 1988 ufundowany przez rodzinę Gajewskich z sąsiadami (prawdopodobnie zastąpił on starszy obiekt tego typu, stojący tu wcześniej)[11]. Wzdłuż ul. Krzesiny rozciąga się aleja lipowa z ponad 100-letnimi drzewami. Reszta dzielnicy to głównie zabudowa mieszkalno-rolnicza.
27 sierpnia 2016 na terenie bazy lotniczej odsłonięto pierwszy w Polsce pomnik generała Andrzeja Błasika, ofiary katastrofy smoleńskiej. Prezydent Andrzej Duda odsłonił także tablicę pamiątkową poświęconą pamięci Marii i Lecha Kaczyńskich oraz generała broni pilota Stanisława Targosza, który od 2005 do 2007 był dowódcą Sił Powietrznych i zmarł po ciężkiej chorobie w sierpniu 2013[12]. W uroczystościach wziął też udział minister Antoni Macierewicz[13].
Przyroda
edytujW 2002 na kwiatach podagrycznika pospolitego (działki) znaleziono osobniki orszoła paskowanego[14].
Komunikacja
edytujKrzesiny obsługiwane są przez linie autobusowe MPK Poznań – 123, 154, 162, 196 i 220 oraz Kombus – 511 i 512[15]. Znajduje się tu także przystanek osobowy Poznań Krzesiny na linii kolejowej nr 272 Kluczbork–Poznań Główny.
Galeria zdjęć
edytuj-
Aleja lipowa znajdująca się przy ul. Krzesiny -
Zabudowania 31 Bazy Lotniczej -
Przystanek kolejowy Poznań Krzesiny
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Jarmila Kaczmarek, Najdawniejsze skarby Starołęki, Głuszyny i Krzesin, w: Kronika Miasta Poznania, nr 4/2009, s.12-14,19 ISSN 0137-3552
- ↑ a b Jacek Wiesiołowski, Wsie parafii głuszyńskiej w świetle Liber beneficiorum z 1510 roku, w: Kronika Miasta Poznania, nr 4/2009, s.81,84, ISSN 0137-3552
- ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. I, Wielkopolska, Warszawa 1883, s. 13.
- ↑ a b Olgierd Kiec, Parafia ewangelicka w Starołęce i Krzesinach (1907–1945), w: Kronika Miasta Poznania, nr 4/2009, s.291, ISSN 0137-3552
- ↑ Poznań - przewodnik po zabytkach i historii, Janusz Pazder (oprac.), Jerzy Borwiński, Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2003, s. 354, ISBN 83-87847-92-5, OCLC 830535344.
- ↑ Ignacy Kaczmarek, W służbie administracji miasta, w: red. Tadeusz Świtała, Trud pierwszych dni. Poznań 1945. Wspomnienia Poznaniaków, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, 1970, s. 119, ISBN 83-232-0322-9
- ↑ Tadeusz Świtała, Marzec 1945 roku w Poznaniu, w: Kronika Miasta Poznania, nr 1/1986, s. 61, ISSN 0137-3552
- ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 48, poz. 436
- ↑ Uchwała Nr VIII/46/II/94 Rady Miejskiej Poznania z dnia 15 listopada 1994 r. w sprawie powołania Osiedla Krzesiny-Pokrzywno-Garaszewo
- ↑ Bogna Kisiel, Świetna passa uczniów ze szkoły na Krzesinach, w: Głos Wielkopolski, 26.3.2021, s. 5
- ↑ Katarzyna Mądry, Kapliczki, krzyże i figury przydrożne w Starołęce, Głuszynie, Krzesinach, Garaszewie i Marlewie, w: Kronika Miasta Poznania, nr 4/2009, s.70, ISSN 0137-3552
- ↑ Marta Glanc, Uroczyste odsłonięcie pomnika gen. Andrzeja Błasika. „Po śmierci zaatakowali go źli ludzie” [online], Onet.pl, 27 sierpnia 2016 [zarchiwizowane z adresu 2016-08-28].
- ↑ Joanna Labuda, Pierwszy pomnik generała Błasika stanie w Poznaniu, w: Głos Wielkopolski, 26.8.2016, s.10
- ↑ Marek Bunalski i inni, Materiały do poznania rozmieszczenia chrząszczy (Coleoptera) Zachodniej Polski. Część 6. Kruszczyce (Scarabaeidae: Cetoniinae), s. 24 [online] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-12].
- ↑ » Zarząd Transportu Miejskiego w Poznaniu [online], www.ztm.poznan.pl [dostęp 2021-04-07].