Kołbaskowo
Kołbaskowo (do 1945 niem. Kolbitzow, daw. Colbitzow) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie polickim, w gminie Kołbaskowo, na Wzniesieniach Szczecińskich. Miejscowość jest siedzibą gminy Kołbaskowo. Położona jest w odległości 10 km od Szczecina.
| wieś | |
.jpg) Kołbaskowo (widok od strony wschodniej) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
520[2] |
| Strefa numeracyjna |
91 |
| Kod pocztowy |
72-001[3] |
| Tablice rejestracyjne |
ZPL |
| SIMC |
0777786 |
Położenie na mapie gminy Kołbaskowo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu polickiego  | |
 53°20′12″N 14°26′18″E/53,336667 14,438333[1]
| |
| Strona internetowa | |
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kołbaskowo. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie szczecińskim.
Demografia
edytujWedług Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011 roku liczba ludności we wsi Kołbaskowo to 520, z czego 47,1% mieszkańców stanowią kobiety, a 52,9% ludności to mężczyźni. Stanowi to 4,7% mieszkańców gminy[2].
Transport
edytujDo 21 grudnia 2007 roku w miejscowości znajdowało się drogowe przejście graniczne Kołbaskowo-Pomellen z Niemcami, które zostało zlikwidowane na mocy Układu z Schengen.
- A6E28 Autostrada A6 (E28): granica państwa – Kołbaskowo – Szczecin – Gdańsk – Pruszcz Gdański
- 13 Droga krajowa nr 13: Szczecin – Rosówek – granica państwa
Kołbaskowo połączone jest ze Szczecinem miejską linią autobusową.
Oświata
edytujNa terenie Kołbaskowa działa Zespół Placówek Oświatowych, w skład którego wchodzą Szkoła Podstawowa im. św. Huberta oraz Publiczne Przedszkole. Funkcjonuje również Biblioteka Gminna, która oprócz typowej działalności polegającej na gromadzeniu i udostępnianiu swoich zbiorów – prowadzi też działalność kulturalną i oświatową. 24 lutego 2012 roku zakończono gruntowny remont, zmieniający i przebudowujący pomieszczenia wewnątrz budynku oraz dobudowano podjazd dla osób niepełnosprawnych.
Historia i zabytki
edytujPierwsze wzmianki o wsi pochodzą z 1243 roku, gdy książę Barnim I nadał klasztorowi cysterek w Szczecinie dziesięcinę z Kołbaskowa[4]. W 1286 roku klasztor otrzymał wieś Kołbaskowo na własność i prawdopodobnie w tym czasie rozpoczęła się budowa tutejszego kościoła.
22 kwietnia 1945 roku Kołbaskowo zostało zajęte przez wojska 65 Armii Uderzeniowej 2 Frontu Białoruskiego. 4 września wieś została przejęta przez polską administrację, po czym nastąpiło zasiedlenie przez polskich osadników[5].
.jpg)
.jpg)
W centrum wsi znajduje się XIV-wieczny kościół[6]. Jest to późnoromańska budowla salowa, wzniesiona na planie prostokąta, bez wieży zachodniej. Elewacje ścian wymurowane są z w miarę regularnie ułożonych warstw kwadr granitowych o niewielkim tylko stopniu obróbki i o różnej wielkości. Jedynie uskokowe portale – południowy (obecnie zamurowany) i nieistniejący już dzisiaj zachodni – a także narożniki, wykonano z dokładniej obrobionych kwadr granitowych.
Elewacja wschodnia posiada charakterystyczny dla tego okresu układ trzech wąskich, ostrołukowych, rozglifionych na zewnątrz okien, z których środkowe jest nieco wyższe. Jej szczyt natomiast ozdobiony jest piramidalną blendą w obramieniu ceglanym. Elewacja zachodnia ze szczytem przesłonięta jest przez dobudowaną w XVIII wieku wieżę, nakrytą płaskim dachem namiotowym. W wieży znajduje się główne wejście do kościoła
W elewacji południowej zachował się relikt pierwotnego okna o ościeżach kamiennych i łuku zamknięcia mniej ostrym jak w pozostałych obmurowanych oknach. Także zachowany portal południowy ma tylko nieznacznie załamaną archiwoltę.
Świątynia posiada strop drewniany i nakryta jest ceramicznym dachem dwuspadowym. W roku 1984 przeprowadzono restaurację świątyni. Odbito wówczas tynki zewnętrzne, odsłonięto wątek gotycki ścian i okien. We wnętrzu odnowiono posadzkę, strop, ściany, odkryto portal południowy. Wykonano również nowe oszklenie witrażowe. Uporządkowano także plac kościelny otoczony kamienno-ceglanym murem.
Na wyposażeniu kościoła znajdują się:
- XVIII-wieczny ołtarz barokowy poddany gruntownej konserwacji w 1993 roku.
- Gotycka empora chórowa wsparta na dwóch filarach.
- Dzwony z 1600 i 1705 roku.
Na węźle Autostrady A6 Szczecin Zachód w Kołbaskowie znajduje się stacja paliw typu Fürstenwalde z 1937 r. zaprojektowana przez Friedricha Tammsa, która wciąż jest użytkowana[7][8].
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 56327
- ↑ a b Wieś Kołbaskowo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-08-01], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 499 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 159–160, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482.
- ↑ Marek Łuczak, Historia i zabytki Gminy Kołbaskowo. Szczecin 2010, (rozdz.: Kołbaskowo), s. 104 nn.
- ↑ Piotr Skurzyński „Pomorze” Wyd. Sport i Turystyka – Muza S.A. Warszawa 2007 s. 69 ISBN 978-83-7495-133-3.
- ↑ Zabytkowa stacja paliw w Kołbaskowie. som.szczecin.pl. [dostęp 2024-02-11].
- ↑ Motorway service station (Stacja paliw) Szczecin (1937). modernism-in-architecture.org. [dostęp 2024-02-14]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Encyklopedia Szczecina. T. Suplement 1 A-Ż. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2003, s. 120–121. ISBN 83-7241-272-3. (pol.).