Kamienne tablice (film)
Kamienne tablice – polski film obyczajowy w reż. Ewy i Czesława Petelskich zrealizowany na motywach powieści Kamienne tablice Wojciecha Żukrowskiego.
| Gatunek | |
|---|---|
| Rok produkcji | |
| Data premiery |
22 października 1984 |
| Kraj produkcji |
Polska |
| Język |
polski, angielski, hindi |
| Czas trwania |
135 min |
| Reżyseria | |
| Scenariusz |
Ewa Petelska, |
| Główne role | |
| Muzyka | |
| Zdjęcia | |
| Scenografia | |
| Kostiumy | |
| Montaż | |
| Produkcja | |
| Dystrybucja |
Fabuła
edytujHistoria niespełnionej miłości urzędnika polskiej ambasady w Delhi Jana Tokarskiego i australijskiej lekarki Margit Ward ukazana na tle wydarzeń poznańskiego czerwca 1956 roku. W główny motyw miłosny filmu wplecione są poboczne wątki obyczajowe z życia polskich i lokalnych pracowników ambasady.
W literackim pierwowzorze filmu akcja rozgrywa się w węgierskiej placówce dyplomatycznej, a jej politycznym tłem jest powstanie węgierskie 1956 roku[1].
Obsada
edytuj- Krzysztof Chamiec – Jan Tokarski
- Laura Łącz – Margit Ward
- Ewa Szykulska – Judyta, sekretarka w ambasadzie
- Janusz Kłosiński – ambasador Banach
- Witold Pyrkosz – sekretarz Fedunowicz
- Inder Krishan Bhambry – Preim, służący Tokarskiego
- Franciszek Trzeciak – szyfrant Karpiński
- Gustaw Lutkiewicz – woźny
- Henryk Boukołowski – dziennikarz Maurice Nagar
- Leon Niemczyk – profesor, współpracownik Margit
- Christo Paskalew – Kriszan, kierowca ambasadora
- Janusz Dąbrowski – kurier z Polski
- Filip Gębski – Michaś, syn szyfranta Karpińskiego
- Andrzej Krasicki – urzędnik polskiej ambasady
- Jerzy Krasuń – kurier z Polski
- Barbara Majewska – Ilona, żona Tokarskiego
- Jan Rutkiewicz – dyplomata węgierski
- Tadeusz Somogi – urzędnik ambasady
- Zdzisław Szymborski – dyplomata węgierski
- Tadeusz Teodorczyk – radca handlowy ambasady
i in.
O filmie
edytujW marcu 1983 roku tygodnik Film zamieścił pierwsze informacje o realizacji filmu w autentycznych plenerach Indii. Twórcy filmu – Czesław i Ewa Petelscy – za zgodą autora książki zdecydowali się odrzucić węgierski kostium i spolonizowali bohaterów i całe historyczne tło. Istvan Terey przemienił się w Jana Tokarskiego, sekretarz Ferenz w Fedunowicza, a ambasador Bajcsy w Banacha[2][3].
Plenery
edytujAkcja filmu, poza dwoma, trzema krótkimi retrospekcjami niemal w całości rozgrywa się w Indiach. Film był kręcony w autentycznych plenerach starego i nowego Delhi. Polską ambasadę ulokowano w jednym z najnowocześniejszych budynków w New Delhi (nomen omen) – Instytucie Kultury Węgierskiej[4]. W filmie można zobaczyć m.in. zdjęcia z parady z okazji Dnia Republiki. Kolejnymi plenerami filmu były: Agra i jej Umarłe Miasto (Fatehpur Sikri) – prastare, opuszczone miasto z okresu Państwa Wielkich Mogołów (Czerwony Fort, Wielki Meczet w Agrze) oraz pustynia koło Jaipur. Całości romantycznych scen romansu Jana i Margit dopełniały plaże Madrasu[2]. Polska ekipa filmowa, składająca się (łącznie z aktorami) z piętnastu osób pracowała po kilkanaście godzin dziennie, w trudnych dla Europejczyków warunkach tropikalnych, gdzie temperatury przekraczały 30 stopni, a w nocy zbliżały się do zera[3].
Fatehpur Sikri (Umarłe Miasto)
-
Wielki Meczet (widok od strony wejścia) -
Wielki Meczet (widok od strony dziedzińca) -
Pałac cesarzowej Mariam-uz-Zamani -
Pałac sprawiedliwości
.jpg)
Krytyka
edytujFilm miał swoją premierę w kinach polskich jesienią 1984 roku[5]. Został przyjęty przez krytyków sceptycznie. Elżbieta Dolińska na łamach tygodnika Film chwaliła doskonałe aktorstwo "drugiego planu" – Szykulskiej, Kłosińskiego, Pyrkosza, Lutkiewicza, Trzeciaka. O wiele gorzej było z odtwórcami głównych ról – Krzysztofem Chamcem i Laurą Łącz. ... Margit i Jan tworzą parę bardzo dobraną, lecz niebywale zmagają się ze swoimi postaciami. [...] gubią się niemal w każdej scenie... – pisała w swojej recenzji[1].
Jednak najpoważniejszym zarzutem in minus z jej strony wobec filmu było ubogie w porównaniu z literackim pierwowzorem ukazanie Indii ("martwy obraz Indii" jak to określiła) – Indie u Żukrowskiego nie są jedynie atrakcją scenograficzną. Istnieją jako ogromny kraj o odmiennej kulturze, pełnej szokujących dla Europejczyka kontrastów. [...] Indie w filmie to obraz z folderu, atrakcyjna ilustracja. Mógłby to być każdy inny kraj... – dodawała[1].
Z żarliwego, pełnego namiętności i bogatego w znaczeniu utworu Żukrowskiego pozostała na ekranie inkrustowana w egzotyczne wzory szkatułka skrywająca makietę bohatera. Pragnąc pozostać wiernym literze powieści film okazuje się w istocie najzupełniej niewierny.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Elżbieta Dolińska. Inkrustowana szkatułka. „Film”. Nr 50(1849), s. 9, 1984-12-09. Warszawa: RWS "Prasa-Książka-Ruch". ISSN 0137-463X.
- ↑ a b Kamienne tablice. „Film”. Nr 11(1758), s. 2, 1983-03-13. Warszawa: RWS "Prasa-Książka-Ruch". ISSN 0137-463X.
- ↑ a b Polityka i miłość. „Film”. Nr 20(1767), s. 6-7, 1983-05-15. Warszawa: RWS "Prasa-Książka-Ruch". ISSN 0137-463X.
- ↑ Kamienne tablice. „Film”. Nr 26(1773), s. 2, 1983-06-26. Warszawa: RWS "Prasa-Książka-Ruch". ISSN 0137-463X.
- ↑ W kinach. Kamienne Tablice. „Film”. Nr 39(1838), s. 23, 1984-09-23. Warszawa: RWS "Prasa-Książka-Ruch". ISSN 0137-463X.
Bibliografia
edytuj- Jan Słodowski: Leksykon polskich filmów fabularnych. Warszawa: Wiedza i Życie, 1997, s. 262. ISBN 83-7184-928-1.
Linki zewnętrzne
edytuj- Kamienne tablice w bazie IMDb (ang.)
- Kamienne tablice w bazie Filmweb
- Kamienne tablice w bazie filmpolski.pl
- Zdjęcia z filmu Kamienne tablice w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”