Holenderska Biblioteka Narodowa
Holenderska Biblioteka Narodowa (niderl. Koninklijke Bibliotheek) – biblioteka narodowa w Hadze.
.jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Prins Willem-Alexanderhof 5 |
| Data założenia |
1798 |
| Wielkość zbiorów |
7 mln woluminów |
Położenie na mapie Holandii  | |
 52°04′50,37″N 4°19′36,35″E/52,080658 4,326764
| |
| Strona internetowa | |
Historia
edytujBiblioteka powstała w 1798 roku, gdy książę Oranii, William V podarował narodowi cenny zbiór rękopisów średniowiecznych i starych druków[1]. W okresie napoleońskim podczas panowania Ludwika (1806–1810), biblioteka otrzymała tytuł Królewska (Koninklijk). Król wzbogacił jej zbiory kupując w 1807 roku kolekcję prawnika z Leiden Joosta Romswinckela zawierającą około 22–24 tys. książek oraz 9–10 tys. map. Do zbioru XV wiecznych książek i rękopisów dołączyła zakupiona dwa lata później, bo w 1809 roku kolekcja Jacoba Vissera[2]. Król Wilhelm I po powrocie na tron troszczył się o bibliotekę. Zakupił dla niej zbiory zmarłego sekretarza belgijskiej Akademii, GJ Gérarda[3]. W 1819 roku król przeniósł bibliotekę do Huis Huguetan pałacu zaprojektowanego przez francuskiego architekta Daniela Marota w 1733 roku. Był on siedzibą biblioteki do 1982 roku[4].
Nowy budynek został zaprojektowany przez biuro OD205 pod kierunkiem architekta Arie Hagoorta. Ma powierzchnię 80 tys. m², z czego 37 tys. m² zajmuje biblioteka, a pozostała powierzchnia to magazyny. W budynku mieszczą się również: Muzeum Literatury oraz Niderlandzki Instytut Historii Sztuki (RKD)[5]. Od 1993 roku biblioteka jest samodzielną instytucją finansowaną przez Ministerstwo Edukacji, Kultury i Nauki[6]. Z okazji przenosin do nowego budynku otrzymała tytuł Narodowa[7].
Biblioteka cyfrowa
edytujOd 2011 roku jest tworzona biblioteka cyfrowa Early Dutch Books Online, w której są udostępniane wydawnictwa wydane w Niderlandach lub ich dotyczące z lat 1700–1899. Oprócz zbiorów specjalnych Biblioteki zostały umieszczone również zbiory bibliotek uniwersyteckich w Amsterdamie (UB UVA) i Leiden (UBL)[8]. Czytelnicy mają pełny dostęp do (2019) 10 tys. książek[9]. W 2013 roku opublikowano w bibliotece cyfrowej na otwartej licencji zdigitalizowane archiwum gazet z lat 1890–1939. Biblioteka poprosiła, aby właściciele praw do fotografii i tekstów zgłaszali się, jeśli nie chcą udostępniać ich dorobku. Nie było protestów, tylko jeden ze spadkobierców podziękował za udostępnienie zdjęć swojego dziadka. Z instytucjami zgłaszającymi prawa części twórców biblioteka zawarła ugodę[10].
W 1998 roku powstał portal wiedzy z zakresu historii książki i drukarstwa w Niderlandach. Do opracowania ponad 150 tematów zaproszono 40 specjalistów z Belgii i Holandii[1].
Zbiory
edytujBiblioteka gromadzi i przechowuje zbiory (książki, rękopisy i dokumenty archiwalne) należące do przedstawicieli życia naukowego, literackiego i artystycznego Holandii. Wybrane kolekcje specjalne:
- rękopisów średniowiecznych[11].
- inkunabułów. Jest to największa na świecie kolekcja zawierająca około 900 woluminów[12].
- opraw, którego częścią jest zakupiony w 1909 roku zbiór antykwariusza Antona W.M. Mensinga. Liczy on 12000 woluminów. Najstarsza oprawa pochodzi z 1540 roku. W XIX wieku powiększył się o zbiory przekazane przez kolejnych panujących, Wilhelma I, II i III[1].
- kolekcja papieru japońskiego i holenderskiego. Zapoczątkował ją zakup w 1972 roku kolekcji H. Voorna wraz z urządzeniami do produkcji oraz specjalistyczną literaturą. W kolejnych latach powiększono ją o kolekcję papieru japońskiego P.F. Siebolda, kolekcję papieru dekoracyjnego amsterdamskiego antykwariusza S. Emmeringa oraz kolekcję papierów G. Dessauera[1][13].
- zbiór alba amicorum, czyli pamiętników nazwanych też albumami przyjaźni. Pochodzą one głównie z drugiej połowy XVI i w XVII wieku. Najstarszy egzemplarz pochodzi z 1556 roku, a biblioteka posiada około 770 woluminów[1][14].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Czapnik M. Biblioteka Narodowa Holandii: misja, strategia działania, zasoby cyfrowe Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi 2012 nr 6 s. 267–274.
- ↑ History of the KB. Koninklijke Bibliotheek [online], www.kb.nl [dostęp 2019-06-29].
- ↑ Book of Hours of Philip of Burgundy. Koninklijke Bibliotheek [online], www.kb.nl [dostęp 2019-06-29].
- ↑ Huis Huguetan [online], DenHaag.com [dostęp 2019-06-29] (niderl.).
- ↑ Geschiedenis van de KB. Koninklijke Bibliotheek [online], www.kb.nl [dostęp 2019-06-29].
- ↑ KB in a nutshell. Koninklijke Bibliotheek [online], www.kb.nl [dostęp 2019-06-29].
- ↑ The Atlantic World: About The National Library of the Netherlands and Other Partners / De Atlantische Wereld: Koninklijke Bibliotheek en Andere Partners [online], international.loc.gov [dostęp 2019-06-29].
- ↑ Early Dutch Books Online – The European Library [online], www.theeuropeanlibrary.org [dostęp 2019-06-28].
- ↑ Early Dutch Books Online (EDBO). Koninklijke Bibliotheek [online], www.kb.nl [dostęp 2019-06-28].
- ↑ Holenderska Biblioteka Narodowa publikuje archiwum gazet z lat 1890–1939 – Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich – Ogólnopolski portal bibliotekarski [online], www.sbp.pl [dostęp 2019-06-29].
- ↑ Medieval manuscripts. Koninklijke Bibliotheek [online], www.kb.nl [dostęp 2019-06-29].
- ↑ Early printed books (until 1801). Koninklijke Bibliotheek [online], www.kb.nl [dostęp 2019-06-29].
- ↑ Paper Historical Collection – The European Library [online], www.theeuropeanlibrary.org [dostęp 2019-06-29].
- ↑ Alba amicorum. Koninklijke Bibliotheek [online], www.kb.nl [dostęp 2019-06-29].
Linki zewnętrzne
edytuj- ISNI: 0000000123699000, 0000000121541170
- VIAF: 102145970121932251120
- ULAN: 500307428
- LCCN: n79130800
- GND: 2016385-X
- BnF: 11987395j
- SUDOC: 027938743
- NLA: 36189008
- NKC: ko2003164738
- BNE: XX124092
- BIBSYS: 90886046
- CiNii: DA07281917
- PLWABN: 9810572830705606
- NUKAT: n2005054498
- J9U: 987007263880705171
- PTBNP: 84070
- CANTIC: a10109481
- LNB: 000061265
- NSK: 000127836
- BLBNB: 000589307