Holandia Południowa

Holandia Południowa (niderl. Zuid-Holland) – najludniejsza prowincja Królestwa Niderlandów, położona na zachodzie kraju, wzdłuż wybrzeża Morza Północnego. Stolicą prowincji jest Haga, a największym miastem Rotterdam. Prowincjami przylegającymi są: na północy Holandia Północna, Geldria oraz Utrecht na wschodzie, Brabancja Północna na południowym wschodzie i Zelandia na południu.

Holandia Południowa

Zuid-Holland

prowincja
Gęstość zaludnienia w Holandii Południowej, 2007
Herb Flaga
Państwo	Holandia
Siedziba	Haga
Kod ISO 3166-2	NL-ZH
Powierzchnia	3403 km² w tym ląd 2812 km²
Populacja (2018) • liczba ludności	3 680 652
• gęstość	1309 os./km²
Plan Holandii Południowej
Położenie na mapie Holandii
Strona internetowa

Holandia Południowa jest jednym z najgęściej zaludnionych i najbardziej uprzemysłowionych obszarów na świecie. Ludność prowincji liczyła w 1514 roku około 200 tys. mieszkańców i liczba ta przez wieki rosła osiągając wartość 3 680 652 (stan na 30 marca 2018). Przy prawie 3,7 miliona mieszkańców obszar ten zajmuje zaledwie 3403 km² (z czego 585 km² stanowi woda), co powoduje największe zagęszczenie ludności w całej Holandii. W skład prowincji wchodzi m.in. część aglomeracji Randstad.

Południowa część prowincji to Westland i zajmują ją liczne tereny szklarniowe. Najważniejszymi zbiornikami wodnymi w Holandii Południowej są Nieuwe Maas, Nieuwe Waterweg, Oude Maas, Haringvliet oraz Hollands Diep.

Historia

Prowincja Holandii Południowej obejmuje południową część historycznego Hrabstwa Holandii, które wzięło udział w wojnie o niepodległość Niderlandów rozpoczynającym wojnę osiemdziesięcioletną. Na tych terenach toczyły się działania wojenne (m.in. oblężenie Lejdy w 1574 roku), a w 1579 roku Holandia wstąpiła do unii utrechckiej wchodząc w skład Republiki Zjednoczonych Prowincji (uznanej w 1648 roku w pokoju westfalskim zawartym w Münster traktatem kończącym ponad osiemdziesięcioletnią wojnę). W haskim Binnenhofie mieściła się siedziba Stanów Prowincjonalnych Holandii, później Stanów Generalnych.

Później te tereny weszły w skład Republiki Batawskiej, a także Królestwa Holandii, po reformie administracyjnej 1807 roku departament Maasland, potem Monden van de Maas. Po pokonaniu Francuzów, w 1814 roku została utworzona prowincja Holandii, posiadająca jednak dwóch gubernatorów, dla części północnej i południowej.

Holandia Północna jako prowincja o tej nazwie została utworzona w 1840 roku w wyniku podziału prowincji Holandii (będącej częścią Królestwa Zjednoczonych Niderlandów, a potem Królestwa Niderlandów) na Holandię Południową i Północną. Od tego czasu Holandia Południowa przekazała trzy gminy prowincji Utrechtu: w 1970 Oudewater, w 1989 Woerden, a w 2002 Vianen.

Gminy (z odnośnikami do mapy)

W 2015 roku prowincja liczyła 60 gmin (nid. gemeente):

A – J Alblasserdam [1] Albrandswaard [2] Alphen aan den Rijn [3] Barendrecht [4] Binnenmaas Bodegraven-Reeuwijk [5] Brielle [6] Capelle aan den IJssel [7] Cromstrijen [8] Delft [9] Den Haag (Haga) Dordrecht [10] Giessenlanden [11] Goeree-Overflakkee [12] Gorinchem [13] Gouda [14] Hardinxveld-Giessendam [15] Hellevoetsluis [16] Hendrik-Ido-Ambacht [17] Hillegom [18]

K – P Kaag en Braassem Katwijk [19] Korendijk [20] Krimpen aan den IJssel [21] Krimpenerwaard Lansingerland Leerdam [22] Leiden [23] Leiderdorp [24] Leidschendam-Voorburg [25] Lisse [26] Maassluis [27] Midden-Delfland Molenwaard Nieuwkoop [28] Nissewaard Noordwijk [29] Noordwijkerhout [30] Oegstgeest [31] Oud-Beijerland [32] Papendrecht [33] Pijnacker-Nootdorp

R – Z Ridderkerk [34] Rijswijk [35] Rotterdam Schiedam [36] Sliedrecht [37] Strijen [38] Teylingen Vlaardingen [39] Voorschoten [40] Waddinxveen [41] Wassenaar [42] Westland [43] Westvoorne [44] Zederik [45] Zoetermeer [46] Zoeterwoude [47] Zuidplas Zwijndrecht [48]

Wyspy w obrębie prowincji

Zdjęcie satelitarne obrazujące wyspy w obrębie Holandii Południowej

Południowa część Holandii Południowej składa się z kilku wysp leżących w delcie Renu i Mozy. Z technicznego punktu widzenia nie są to autentyczne wyspy. Każda z nich otoczona jest kanałami wodnymi, rzekami, czy innymi zbiornikami wodnymi a większość posiada wiele połączeń z resztą obszaru lądowego. Wyspy zostały wymienione w kolejności alfabetycznej poniżej (kilka z nich nosi taką samą nazwę jak nazwa gminy, stąd odnośniki do artykułu o gminie). W nawiasach wskazano odpowiedni obszar na ilustracji.

• Dordrecht (7 na mapie)
• Goeree-Overflakkee (1 na mapie)
• Hoeksche Waard (6 na mapie)
• IJsselmonde (9 na mapie)
• Rozenburg (10 na mapie)
• Tiengemeten (2 na mapie)
• Voorne-Putten (4 i 5 na mapie)

Statystyki

Wyznanie (2005)

Protestantyzm 20%
Katolicyzm 15%
Islam 8%
Hinduizm 2%

Linki zewnętrzne

• Economische Monitor Zuid-Holland 2009, na podstawie Bureau Louter, listopad 2009
• www.geschiedenisvanzuidholland.nl
• Zuid-Hollands Bureau voor Toerisme