Francuska strefa okupacyjna w Niemczech

Francuska strefa okupacyjna w Niemczech (niem. Französische Besatzungszone, fr. Zone d’occupation française en Allemagne) – południowo-zachodni obszar Niemiec okupowany przez Republikę Francuską po zakończeniu II wojny światowej.

Francuska strefa okupacyjna w Niemczech

Zone d’occupation française en Allemagne

1945–1949
Flaga
Stolica	Baden-Baden
Data powstania	8 maja 1945
Data likwidacji	23 maja 1949
Waluta	Reichsmark i Rentenmark (1945–1948) Marka niemiecka
Francuska strefa okupacyjna
brak współrzędnych

Francuski sektor Berlina

Historia

Podczas konferencji jałtańskiej podjęto decyzję podziału Niemiec na trzy strefy okupacyjne: radziecką, amerykańską i brytyjską. Swój sprzeciw wobec takich działań wyraził Rząd Tymczasowy Republiki Francuskiej uznając, że Francja, jeden z pierwszych aliantów walczący od 1939, powinna posiadać swoją strefę okupacyjną utworzoną z części terenów obiecanych Wielkiej Brytanii i Stanom Zjednoczonym.

Przewodniczący Rządu Tymczasowego gen. bryg. Charles de Gaulle wysłał na uroczystość podpisania przez Rzeszę kapitulacji gen. armii Jeana de Lattre de Tassigny, dowódcę 1 Armii Francuskiej „Ren i Dunaj”, który zagroził samobójstwem jeśli nie zostanie dopuszczony do podpisania kapitulacji. Feldmarszałek Wilhelm Keitel zadrwił z gen. de Lattre de Tassigny sugerując, iż powinien on podpisać akt kapitulacji po obu stronach, ponieważ do roku 1942, gdy został aresztowany i zdegradowany przez petainistów, służył w Armii Rozejmowej.

Brytyjczycy oddali Francuzom Saarę, Palatynat oraz tereny na zachód od Renu, zaś Amerykanie Badenię, Wirtembergię, Lindau i cztery okręgi Hesji na prawym brzegu Renu. Niedługo później Francja otrzymała także berlińskie dzielnice Reinickendorf i Wedding.

Siedzibą władz okupacyjnych zostało uzdrowisko Baden-Baden, którego nie dotknęły zniszczenia wojenne.

Likwidacja strefy okupacyjnej

3 czerwca 1948 francuska strefa okupacyjna połączyła się ze strefą brytyjską i amerykańską w Trizonię. 23 maja 1949 na jej terenie powstała Republika Federalna Niemiec.

Protektorat Saary

Wśród ziem przekazanych przez Brytyjczyków znalazła się również Saara, która jednak nie weszła w skład francuskiej strefy okupacyjnej. Został tam utworzony protektorat, na którego terytorium podjęto próbę degermanizacji. Na skutek referendum z 23 października 1955 będącego wynikiem porozumień w Paryżu, w którym 67,7% wybrało stronę niemiecką, 1 stycznia 1957 Saara wróciła do Niemiec.

Władze strefy okupacyjnej

Komendant wojskowy

• gen. armii Jean de Lattre de Tassigny (8 maja – 26 lipca 1945)

Gubernatorzy wojskowi

Gubernator strefy okupacyjnej:

• gen. korpusu armii Marie-Pierre Kœnig (26 lipca 1945 – 27 września 1949)

Gubernator Nadrenii i Palatynatu:

• płk Claude Hettier de Boislambert (1945–1951)

Gubernator Wirtembergii:

• płk Guillaume Widmer (1945–1952)

Gubernator Badenii:

• płk Pierre Pène (1946–1952)

Wysoki Komisarz Aliancki

• André François-Poncet (21 września 1949 – 5 maja 1955)

Polacy w strefie francuskiej

W garnizonach Tuttlingen, Lindau, Stuttgart, Karsruhe, Rottweil, Horb i Baden-Baden obok żołnierzy francuskich służyli żołnierze 19 i 29 Zgrupowań Piechoty Polskiej 1 Armii Francuskiej „Ren i Dunaj”, które tworzyli Polacy walczący uprzednio we Francuskich Siłach Wewnętrznych. Swój szlak bojowy przeszli od Renu do Jeziora Bodeńskiego. Oba zgrupowania wróciły do Polski wraz z wyposażeniem w listopadzie 1945 roku.

Bibliografia

• Corine Defrance, La Politique culturelle de la France sur la rive gauche du Rhin, 1945–1955, Presses universitaires de Strasbourg, 1994.
• Compte rendu du deuxième Congrès de l’Organisation des fonctionnaires résistants en Allemagne, Höllhof, 1949.