iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.
iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.



Link to original content: http://pl.m.wikipedia.org/wiki/Adam_Humer
Adam Humer – Wikipedia, wolna encyklopedia

Adam Humer

polski oficer śledczy bezpieczeństwa publicznego

Adam Humer, właściwie Adam Teofil Umer[1] (ur. 27 kwietnia 1917[a] w Camden, zm. 12 listopada 2001 w Warszawie) – funkcjonariusz Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego PRL, oficer śledczy w stopniu pułkownika, zbrodniarz komunistyczny.

Adam Humer
Adam Teofil Umer
Ilustracja
pułkownik pułkownik
Data i miejsce urodzenia

27 kwietnia 1917
Camden, New Jersey, USA

Data i miejsce śmierci

12 listopada 2001
Warszawa, Polska

Przebieg służby
Lata służby

1944–1955

Stanowiska

wicedyrektor Departamentu Śledczego MBP

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi

Życiorys

edytuj

Urodził się jako syn Otylii i Wincentego, aktywisty komunistycznego, zabitego przez polskie podziemie niepodległościowe 31 maja 1946 r. w Kmiczynie, w okresie referendum. Brat działaczek Polskiej Partii Robotniczej Wandy i Henryki Umer i funkcjonariusza UB, a następnie oficera Informacji Wojskowej, Edwarda Umera[2]. Stryj piosenkarki Magdy Umer. Urodził się w Stanach Zjednoczonych, w czasie gdy jego rodzina przebywała tam w celach zarobkowych. W 1921 wraz z rodziną zamieszkał we wsi niedaleko Tomaszowa Lubelskiego.

Podczas nauki gimnazjalnej należał do ZHP, w czasie studiów należał do organizacji studenckiej „Funk” oraz Związku Akademickiej Młodzieży Socjalistycznej. Członek Komunistycznego Związku Młodzieży Zachodniej Ukrainy, Komsomołu, PPR i PZPR. Po ataku III Rzeszy na Polskę przebywał w Tomaszowie Lubelskim. Po agresji ZSRR na Polskę i okupacji miasta przez Armię Czerwoną wraz z innymi członkami KZMZU zorganizował Powiatowy Komitet Rewolucyjny i został jego wiceprzewodniczącym (przewodniczącym komitetu był Aleksander Żebruń). Po wycofaniu się Armii Czerwonej za nową linię demarkacyjną ustaloną w niemiecko-sowieckim traktacie o granicach i przyjaźni z 28 września 1939, 17 października 1939 ewakuowany na teren okupacji sowieckiej do Lwowa. Wstąpił na kurs prawa na Uniwersytecie Lwowskim, gdzie m.in. został „brygadierem grupy propagandowej”. W marcu 1941 został członkiem Komsomołu we Lwowie. Po ataku Niemiec na ZSRR i okupacji Lwowa przez Wehrmacht powrócił do Tomaszowa Lubelskiego, gdzie ukrywał się. Z chwilą wkroczenia Armii Czerwonej w lipcu 1944 brał udział w organizowaniu terenowych rad narodowych w tamtejszym powiecie z ramienia PKWN. W okresie 13.08-08.09.1944 kierownik Wydziału Propagandy i Informacji w Powiatowej Radzie Narodowej w Tomaszowie Lubelskim.

W Resorcie Bezpieczeństwa Publicznego od 12 września 1944. Po nieudanym zamachu na Aleksandra Żebrunia, szefa UB w Tomaszowie Lubelskim w listopadzie 1944, Adam i Edward Umerowie, jako najbliżsi współpracownicy Żebrunia, szczególnie zagrożeni atakami z wyroku Polskiego Państwa Podziemnego, zostali przeniesieni do Lublina (Adam został tam kierownikiem Sekcji Śledczej WUBP), a niedługo potem do Warszawy. Adam trafił do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, a Edward do Informacji Wojskowej.

Od 15 lutego 1945 kierownik Sekcji VIII Wydziału I, od 31 sierpnia 1945 zastępca kierownika Wydziału VII Departamentu I MBP, od 16 września 1945 zastępca kierownika Wydziału IV Samodzielnego MBP, od 1 lipca 1947 wicedyrektor, jednocześnie naczelnik Wydziału II Departamentu Śledczego MBP, od 1 września 1951 wicedyrektor Departamentu Śledczego MBP. Uczestniczył czynnie w zwalczaniu podziemia niepodległościowego[3].

Zwolniony ze stanowiska 31 grudnia 1954, ze służby 31 marca 1955 za niedozwolone metody w śledztwie. Następnie został przeniesiony do Ministerstwa Rolnictwa, w którym pracował na stanowisku starszego radcy w Gabinecie Ministra. Mimo że formalnie był poza resortem, faktycznie doradzał jednak organom SB jako specjalista od zwalczania ruchu narodowego[4].

Tymczasowo aresztowany w 1992 r. Na procesie zeznawały ofiary Humera – m.in. Juliusz Bogdan Deczkowski (AK) i Maria Hattowska (WiN), Stanisław Skalski. Według ich zeznań wobec kobiet Humer stosował m.in. bicie nahajką zakończoną stalową kulką oraz drutem kolczastym w piersi i krocze. Udowodniono mu udział w wielu przesłuchaniach, upokarzanie, głodzenie i torturowanie więźniów politycznych. W 1994 r. skazany został na dziewięć lat więzienia, w drugiej instancji w 1996 zmniejszono wyrok do siedmiu i pół roku. Zmarł podczas przerwy w wykonywaniu kary.

Humer był także oskarżany o skrytobójcze zamordowanie dziennikarza Tadeusza Łabędzkiego. Prowadził również śledztwo w sprawie Adama Doboszyńskiego, skazanego na śmierć w 1949 r.

W 1994 r. powstał film dokumentalny pt. Humer i inni w reżyserii Aliny Czerniakowskiej, dotyczący procesu Adama Humera[5]. Do postaci Humera nawiązuje piosenka Adam ma dobry Humer zespołu Kury z płyty P.O.L.O.V.I.R.U.S.[6]

  1. Według innych źródeł 1908.

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj