Zoersel

**Zoersel**
Gemeente in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Antwerpen
Arrondissement	Antwerpen
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	38,68 km² (2022); 60,62%; 26,55%; 12,83%
Coördinaten	51° 16' NB, 4° 43' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	22.557 (01/01/2024) ; 48,7% ; 51,3% ; 583,1 inw./km²
Leeftijdsopbouw; – 0-17 jaar; – 18-64 jaar; – 65 jaar en ouder	(01/01/2024); 17,25%; 56,25%; 26,5%
Buitenlanders	4,05% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Liesbeth Verstreken (N-VA)
Bestuur	N-VA - Groen - Open Vld - cd&v
Zetels; N-VA; cd&v; H-eerlijk Zoersel; Groen; Vlaams Belang; Open Vld	27; 11; 8; 3; 2; 2; 1
Economie
Gemiddeld inkomen	24.681 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad	4,64% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 2980; 2980	Deelgemeente; Zoersel; Halle
Zonenummer	03
NIS-code	11055
Politiezone	Voorkempen
Hulpverleningszone	Rand
Website	www.zoersel.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Antwerpen; in de provincie Antwerpen
Portaal	België

Zoersel is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen. De Kempense gemeente telt 22.000 inwoners. Zoersel behoort tot het kieskanton en het gerechtelijk kanton Zandhoven.

Geschiedenis

De huidige kerngemeente Zoersel is de zuidwestelijke helft van de oude heerlijkheid Malle. Zoersel werd voor het eerst in 1240 vermeld als Surcele. De benaming verwijst naar een woning te midden van zure gronden. Het dorp Zoersel is ontstaan als een van oorsprong Frankisch landbouwgehucht binnen de heerlijkheid Malle. Nadat de heerlijkheid Malle werd gesplitst, bleef Zoersel horen bij het oude hoofddorp van Malle in het westelijke deel. Dit hoofddorp stond oorspronkelijk ook gekend als Malle en is de naamgever alsook het oudste centrum van de heerlijkheid Malle. Bij de opsplitsing van deze heerlijkheid in een oostelijk deel met als belangrijkste plaats Oostmalle (ontleent haar naam aan haar ontstaan als gehucht ten oosten van het dorp Malle) en een westelijk deel, dubbel zo groot als het oostelijke, met het dorp Malle en o.a. Zoersel, ging zowel het westelijke deel van de oude heerlijkheid Malle als het dorp Malle “Westmalle” heten.

Zoersel zal nog tot 1794 onderdeel uitmaken van Westmalle, waarna uit het zuidelijke deel van Westmalle de gemeente Zoersel ontstond bestaande uit het dorp Zoersel met omliggende gehuchten en uit het noordelijke werd de gemeente Westmalle gevormd bestaande uit het dorp Westmalle en omliggende gehuchten.

In die periode werden de Kempische dorpen bijna onafgebroken belegerd en geplunderd: vreemde troepen richtten niet alleen grote verwoestingen aan, maar brachten ook vele ziektes, onder andere de "zwarte pest", met zich mee. Na het Hollands Bewind en de oprichting van het koninkrijk België konden ze bekomen van de doorstane ellende en brak er een tijd van steeds toenemende welvaart aan.

In de 13e eeuw heeft er mogelijk korte tijd een klooster gestaan in Zoersel, dit was een voorwaarde van de schenking van Hendrik I van Brabant van Westmalle aan de Abdij van Villers. Het klooster zou echter snel verlaten zijn wegens onvruchtbare grond. Wel is officieel erkend dat er een klooster werd opgericht in 1237 in Vremde waarvan de monniken zich in 1243 vestigden in Hemiksem.

Vanaf 1950 kende de gemeente een sterke bevolkingsgroei door de stadsvlucht van de welgestelde Antwerpenaren, mede mogelijk gemaakt door de bouw van de E34.

De huidige gemeente Zoersel ontstond op 1 januari 1977 door de fusie van de kerngemeente Zoersel met de toen opgeheven gemeente Halle. Tevens werd de woonkern Sint-Antonius van de gemeente Brecht afgesplitst en bij de nieuwe gemeente gevoegd.

Geografie

Deelgemeenten

#	Naam		Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Zoersel	(I)	26,31	14.354	546	11055A
2	Halle	(II)	12,38	7.708	623	11055B
2	Sint-Antonius	(III)

Kernen

Ongeveer een derde van de inwoners van zowel Zoersel (I) als Halle (II) wonen relatief ver van hun centrum in wijken die rechtstreeks aansluiten op het centrum van Sint-Antonius (III). Daarnaast zijn er nog de gehuchten Hulsten, Risschot, Drengel en Einhoven.

Aangrenzende gemeenten

Aangrenzende gemeenten
Brecht	Malle

Schilde

Ranst	Zandhoven	Vorselaar

Bezienswaardigheden

De Sint-Elisabethkerk
Het Zoerselhof
Het Boshuisje, waar de roman De loteling (1850) van Hendrik Conscience zich afspeelt. Nu is het een herberg. Een inscriptie aan de voorgevel herinnert hieraan. Het Boshuisje speelt ook een rol in het stripverhaal De gouden ganzeveer (1983) uit de reeks Suske en Wiske.
Aan de kerk van hoofdgemeente Zoersel zit een standbeeld van stripfiguur Marcel Kiekeboe op een rustbank.
Diverse locaties uit de stripserie De Kiekeboes zijn terug te vinden in de omgeving van het dorp, zoals het Algemeen Ziekenhuis Sint-Jozef in Westmalle, dicht bij de grens met deelgemeente Sint-Antonius (Zoersel).
De Lindeboom van Zoersel, een houtsnijwerk, gemaakt van de lindeboom die eeuwenlang in het dorp stond, bevindt zich nu in de inkomhal van het Lindepaviljoen.

Natuur en landschap

Zoersel ligt in de Kempen op een hoogte van 13-22 meter. De omgeving is bosrijk. Vooral het Zoerselbos is een uitgestrekt natuurgebied met diverse wandel- en fietsroutes.

Demografie

Demografische evolutie deelgemeente voor de fusie

Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1970=volkstellingen, 1976= inwonersaantal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
1981: Aanhechting Sint-Antonius afgesplitst van de gemeente Brecht bij de fusie van 1977

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal^[1]	Evolutie: 1992=index 100
1992	18.556	100,0
1993	18.970	102,2
1994	19.234	103,7
1995	19.512	105,2
1996	19.783	106,6
1997	19.999	107,8
1998	20.060	108,1
1999	20.062	108,1
2000	20.164	108,7
2001	20.120	108,4
2002	20.134	108,5
2003	20.306	109,4
2004	20.400	109,9
2005	20.426	110,1
2006	20.638	111,2
2007	20.803	112,1
2008	20.996	113,1
2009	21.208	114,3
2010	21.265	114,6
2011	21.415	115,4
2012	21.555	116,2
2013	21.610	116,5
2014	21.573	116,3
2015	21.704	117,0
2016	21.764	117,3
2017	21.857	117,8
2018	21.739	117,2
2019	21.944	118,3
2020	22.065	118,9
2021	22.142	119,3
2022	22.317	120,3
2023	22.427	120,9
2024	22.557	121,6

Politiek

Structuur

De gemeente Zoersel maakt deel uit van het kieskanton Zandhoven, gelegen in het provinciedistrict Kapellen, het kiesarrondissement Antwerpen en ten slotte de kieskring Antwerpen.

Zoersel		Supranationaal	Nationaal		Gemeenschap	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België		Vlaanderen	Antwerpen	Antwerpen			Ranst
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering		Vlaamse regering	Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement		Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring Antwerpen				Antwerpen	Kapellen	Zandhoven	Zoersel
Verkiezing		Europese	Federale		Vlaamse	Provincieraads-				Gemeenteraads-

Geschiedenis

Lijst van burgemeesters

Tijdspanne		Burgemeester
	1799 - 1826	Petrus Janssens^[2]
	1827 - 1847	Petrus Frans Bauwens
	1847 - 1848	Jacobus Van den Branden (waarnemend)
	1848 - 1872	Michiel Peeters
	1872	Jacobus Van den Branden (waarnemend)
	1872 - 1879	Jan Frans Van Rompaey
	1879	Alfons Peeters
	1880 - 1885	Frans Saldiën
	1885 - 1887	Jan Jespers
	1887 - 1888	Simon Verreet (waarnemend)
	1888 - 1921	Jos Van Nueten

Tijdspanne		Burgemeester
	1922 - 1924	Eduard Van Winckel
	1925 - 1938	Catharina Van Hemeldonck
	1939 - 1941	Eugeen Vercammen
	1941 - 1946	De Bouck (oorlogsburgemeester)
	1947 - 1964	Jef Peeters
	1965 - 1976	Jef Schryvers
	1977 - 1982	Louis Van de Velde
	1983 - 1988	Gerard Laureyssens (VU)
	1988 - 1994	Stan Bartholomeeussen^[3] (DDV)
	1995 - 2012	Katrien Schryvers (CDU / CVP / CD&V)
	2013 - heden	Liesbeth Verstreken (N-VA)

Legislatuur 1995 - 2000

De kiezers hebben de keuze tussen maar liefst elf kieslijsten. Lijsttrekkers waren Georgette Sanders (VLD), René Lens (SP), Leo Cautereels (Agalev), Katrien Schryvers (CDU), Stan Bartholomeeussen (DDV), Gerard Laureyssens (ZTD), Wim Van Haegendoren (VU), Walter Vochten (Vl.Blok), Gummarus Roelants (ZVV), Robert Jordaens (BB) en André Janssen (NIE-ZO).

Gerard Laureyssens (ZTD, 1155) behaalde de meeste voorkeurstemmen, Stan Bartholomeeussen (DDV, 999), Katrien Schryvers (CDU, 744), Walter Vochten (Vl.Blok, 479) en Wim Van Haegendoren (VU, 423) vervolledigden de top 5.^[4]

Legislatuur 2006 - 2012

Groen, sp.a en spirit bundelden de krachten onder de naam GPS (Groen Progressief Sociaal). CD&V, N-VA, ZTD (Zoersel Twee Duizend) en enkele VLD-ers (Cois Van Aerde, Martine Roelants en Georgette Sanders) gaan eveneens in een kartel naar de verkiezingen. Lijsttrekkers waren respectievelijk zittend burgemeester Katrien Schryvers voor CD&V-N-VA, oud-burgemeester Stan Bartholomeeussen (VLD) en Bob Peeters (GPS). Lijstduwer voor GPS was gewezen voorzitter van het IJzerbedevaartcomité Lionel Vandenberghe.^[5]

Legislatuur 2013 - 2018

Burgemeester is Liesbeth Verstreken (N-VA). Zij leidt een coalitie bestaande uit N-VA en CD&V. Samen vormen ze de meerderheid met 21 op 27 zetels.

Legislatuur 2019 - 2024

Burgemeester is Liesbeth Verstreken (N-VA). Zij leidt een coalitie bestaande uit N-VA, CD&V, Groen en Open Vld. Samen vormen ze de meerderheid met 22 op 27 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij of kartel		10-10-1976^[6]		10-10-1982^[6]		9-10-1988^[6]		9-10-1994^[6]		8-10-2000^[6]		8-10-2006^[7]		14-10-2012^[8]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	21	%	23	%	25	%	25	%	27	%	27	%	27	%	27	%	27
	Agalev¹/ GPS^B/ Groen²	-		-		-		10,5¹	3	9,66¹	2	12,71^B	3	7,54²	1	9,4²	2	6,1²	1
	SP¹/ GPS^B/ sp.a²/ CD&V+Vooruit^C	11,5¹	2	9,91¹	2	9,32¹	2	5,37¹	1	5,59¹	1	12,71^B	3	5,62²	1	3,0²	0	25,8^C	8
	CVP¹/ CDU²/ CD&V+N-VA^A/ CD&V³/ CD&V+Vooruit^C	61,5¹	15	34,61¹	9	30,13¹	9	20,7²	6	28,28¹	9	39,88^A	11	28,62³	9	24,6³	8	25,8^C	8
	VU¹/ VU&ID²/ CD&V+N-VA^A/ N-VA³	21,19¹	4	22,07¹	6	23,93¹	6	9,34¹	2	9,94²	2	39,88^A	11	35,67³	12	33,0³	11	22,5³	7
	PVV¹/ VLD²/ Open Vld³/ TEAM PAUL⁴	5,81¹	0	12,18¹	2	12,89¹	3	9,1²	2	18,62²	6	21,68²	6	9,70³	2	7,4³	1	9,8⁴	2
	Vlaams Blok¹/ Vlaams Belang²	-		-		4,83¹	0	9,64¹	2	19,03¹	6	25,73²	7	8,57²	2	10,8²	2	19,6²	5
	H-eerlijk Zoersel	-		-		-		-		-		-		4,28	0	11,7	3	14,2	4
	Z.T.D.	-		-		-		14,33	4	6,29	1	-		-		-		-
	DDV¹ / DVV²	-		17,35¹	4	18,9²	5	13,89¹	4	-		-		-		-		-
	ZVV	-		-		-		5,35	1	-		-		-		-		-
Anderen^(*)		-		3,89	0	-		1,78	0	2,57	0	-		-		-		2,0	0
Totaal stemmen		7376		9686		11322		12902		13729		14629		15227		15734		12174
Opkomst %						93,05		90,57		89,8		91,51		90,04		91,3		67,6
Blanco en ongeldig %		3,89		4,18		4,4		6,08		3,38		3,94		2,04		2,2		0,4

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid zijn vetjes gedrukt. De grootste partij is in kleur.
(*) 1982: WV (3,89%) / 1994: BB (1,02%), NIE-Z (0,76%) / 2000: Vivant (2,57%) / 2024: 2980 (2,0%)

Trivia

Zoersel had aan de Kluisbaan ook een naturistenterrein De Spar dat nu een onderdeel vormt van het natuurgebied De Kluis. In het Lindepaviljoen is er een verwijzing naar de blootgatters, zoals de naturisten van De Spar in Zoersel genoemd werden, terug te vinden.

In 2019 werd Johan van der Heyden in huis van een in Zoersel woonachtige Nederlandse prostituee gedrogeerd en ontvoerd. Enkele dagen later zou hij in het Nederlandse Steenbergen worden gemarteld en vermoord.

Bekende Zoerselaars

Catharina Van Hemeldonck (1884-1960) politica
Bert Van Boghout (1916-2003), politicus, redacteur
Gerard Laureyssens (1923-1996), politicus
Karel Boumans (1931-2003), stripauteur
Mariëtte Coppens (1931-2021). beeldhouwer
François Glorieux (1932-2023), componist
Lionel Vandenberghe (1943-2023), politicus en vredesactivist
Wivina Demeester (1943), politica
Katrien Schryvers (1964), politica
Joël Bartholomeeussen (1966), voetballer
Arjen Teeuwissen (1971-2024), springruiter
Marjan Duchesne (1978), presentatrice
Evi Hanssen (1978), televisiepresentatrice
Dieter Coppens (1978), televisiemaker en presentator
Tinne Rombouts (1979), politica
Nathalie Tané (1980), zangeres
Roy Aernouts (1980), zanger acteur en cabaretier
Katrijn Van Giel (1983), fotograaf
Tine Schryvers (1993), voetballer

Partnersteden

Lora del Río (Spanje) (1986)
Crucea (Roemenië) (1993)
Laubach (Duitsland) (1996)
Bohicon (Benin) (2011)

Nabijgelegen kernen

Pulderbos, Zandhoven, Sint-Antonius, Oostmalle, Westmalle

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

Deel van geschiedenistekst is gebaseerd op 'Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen' (10N3) uit 1985 door G. Plomteux , R. Steyaert en n L. Wyllema via:
De Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed - Westmalle
De Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed - Zoersel

↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK
↑ Burgemeesters Zoersel 1798 - 1970; Inventaris van het archief van de provincie Antwerpen
↑ Gewezen burgemeester van Zoersel Stan Bartholomeeussen stopt met politiek; Zoe.FM; 23 september 2016
↑ Verkiezingsuitslagen 1994; De Grootste Gemene Deler; oktober 1994
↑ Verkiezingen in de regio: Zoersel; Zoe FM; 3 oktober 2006
↑ ^a ^b ^c ^d ^e 1961-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken
↑ Vlaanderenkiest.be: Gegevens 2006
↑ www.vlaanderenkiest.be: Gegevens 2012

Zie de categorie Zoersel van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] ttps://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK

[2] Burgemeesters Zoersel 1798 - 1970; Inventaris van het archief van de provincie Antwerpen

[3] Gewezen burgemeester van Zoersel Stan Bartholomeeussen stopt met politiek; Zoe.FM; 23 september 2016

[4] Verkiezingsuitslagen 1994; De Grootste Gemene Deler; oktober 1994

[5] Verkiezingen in de regio: Zoersel; Zoe FM; 3 oktober 2006

[fgov-6] 1961-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken

[7] Vlaanderenkiest.be: Gegevens 2006

[8] www.vlaanderenkiest.be: Gegevens 2012

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]