Ziriden

الدولة الزيرية
←  ←  973 – 1152  →  →
Kaart
Maximale omvang van de Ziriden
Algemene gegevens
Hoofdstad	Ashir (973-1057) Kairouan (1057-1057) Mahdia (1057-1152)
Talen	Arabisch, Berbers
Religie(s)	Islam
Munteenheid	Dinar
Regering
Regeringsvorm	Monarchie
Dynastie	Ziriden
Staatshoofd	Sultan

De Ziriden (Arabisch: زيريون) vormden een Berberse dynastie die van 973 tot 1152 regeerde over het gebied dat thans Tunesië vormt. Zij maakten deel uit van de grotere Berberfamilie van de Sanhaja.

Geschiedenis

De Sanhaja van de centrale Maghreb steunden de sjiitische Fatimiden in hun vroege veroveringstochten in Noord-Afrika. Aan het begin van de 10e eeuw steeg Ziri ibn Manad door de rangen en werd hij de belangrijkste generaal van de Fatimiden. Nadat de Fatimiden onder zijn leiding in 947 de Berberse rebel Abu Yazid verpletterend versloegen, werd deze Ibn Manad beloond met het gouverneurschap van de westelijke regio's (ongeveer het noorden van het huidige Algerije). Toen de Fatimiden hun centrum verplaatsten van Tunesie naar Egypte, werd de zoon van Ziri ibn Manad, Bologhine ibn Ziri, in 973 benoemd tot gouverneur van Tunesië, een titel die zijn nakomelingen zouden behouden. Ondanks deze titel, waren de Ziriden haast onafhankelijk als regeerders van het gebied. In een korte tijd wisten zij heel de Maghreb aan hun rijk toe te voegen.

Halverwege de 11e eeuw werden de Ziridische gebieden geplaagd door anti-sjiitische opstanden, waarbij duizenden mensen omkwamen. Als gevolg van deze druk, riepen de Ziriden in 1045 hun onafhankelijkheid uit en keerden zij terug naar de orthodoxe islam. Dit wekte de woede van de Fatimiden, die vervolgens de Arabische Banu Hilal richting het Westen stuurden. Deze laatste wisten de Ziriden snel te verslaan en vielen ook de omringende Berber staten aan. De migratie van de Arabieren naar het westen had een vernietigende effect op alle aspecten van de samenleving en zou van grote invloed zijn op de verder verloop van de geschiedenis van Noord-Afrika. Na dit verlies, wisten de Ziriden alleen de Tunesische kusten te behouden, terwijl er landinwaarts verschillende Arabische staatjes werden gesticht. In 1152 werden zij definitief vernietigd door de Berberse Almohaden.

In 944 stichtte Bologgin ibn Ziri Algiers en bouwde er de oude kasba, die nog steeds de kern van de stad vormt.

Granada

Ook buiten Afrika liet de Ziriden familie zich gelden. Een tak van de familie stichtte in het zuiden van Spanje de stad Granada en regeerden over de taifa Granada.

Etymologie

De naam komt van de stichter van de dynastie, Ziri ibn Manad. Ziri betekent maanlicht in het Berbers.

Ziridische heersers

regeerperiode	naam	opmerking
973 - 983	Abul-Futuh Sayf ad-Dawla Buluggin ibn Ziri
983 - 995	Abul-Fat'h al-Mansur ibn Buluggin
995 - 1016	Abu Qatada Nasir ad-Dawla Badis ibn Mansur
1016 - 1062	Sharaf ad-Dawla al-Muizz ibn Badis	Verklaarde zich onafhankelijk van de Fatimiden en keerde terug tot de Abbasiden kalief in 1048. Veranderde de hoofdstad naar Mahdia in 1057 nadat Kairouan was verloren aan de Banu Hilal
1062 - 1108	Abu Tahir Tamim ibn al-Mu'izz	Georg van Antiochië werkte in zijn dienst
1108 - 1131	Yahya ibn Tamim
1115 - 1121	Ali ibn Yahya
1121 - 1148	Abu'l-Hasan al-Hasan ibn Ali

Zie ook

• Geschiedenis van Algerije
• Geschiedenis van Tunesië
• Geschiedenis van Libië
• Memoires van Abd Allah ibn Buluggin

Referenties

• Zirid Dynasty Encyclopædia Britannica
• Historical map showing location of Zirid Kingdom c. 1000

· ·

Islamitische dynastieën in de Maghreb