Sidney Poitier

Sidney Poitier
	Sidney Poitier in 1968
Algemene informatie
Geboren	20 februari 1927
Geboorteplaats	Miami
Overleden	6 januari 2022
Overlijdensplaats	Los Angeles
Land	Bahama's (familie) ; Verenigde Staten (geboorteplek)
Werk
Jaren actief	1946-2001 (als acteur)
Beroep	acteur en regisseur
	(en) IMDb-profiel
	(en) IBDB-profiel
	MovieMeter-profiel
	(mul) TMDb-profiel; (en) AllMovie-profiel
Portaal	Film

Sidney Poitier (Miami, 20 februari 1927 – Los Angeles, 6 januari 2022) was een Bahamaans-Amerikaans acteur en filmregisseur, en later diplomaat. Hij was een van de eerste grote zwarte filmsterren die grote, dramatische rollen speelden. Die kwamen tot dan enkel toe aan witte acteurs, in een tijd waarin zwarte acteurs gewoonlijk rollen kregen die stereotypen bevestigden. Hij was niet de eerste zwarte acteur die een Oscar kreeg, maar wel de eerste die hem kreeg voor een hoofdrol.

Biografie

Poitier werd onverwacht vroeg geboren terwijl zijn Bahamaanse ouders Miami bezochten en daardoor werd hij automatisch Amerikaans staatsburger. Hij groeide op Cat Island op, een van de Bahama's, toen behorend tot de Britse koloniën. Zijn ouders waren arm en hij genoot slechts een basale opleiding. Als tiener vertrok hij naar de Verenigde Staten. Hij ging als medisch assistent werken bij het Amerikaanse leger. Hierna vertrok hij naar New York, waar hij auditie deed voor het American Negro Theater. Hij werd hier in eerste instantie afgewezen vanwege zijn zwaar Bahamaanse tongval. Na zes maanden spraakles werd hij alsnog aangenomen.

In 1946 maakte Poitier zijn toneeldebuut op Broadway in Lysistrata van Aristophanes. In 1950 maakte hij zijn filmdebuut in No Way Out als een zwarte dokter die een racist moet behandelen. Meer en grotere rollen volgden. Zijn grote doorbraak volgde met zijn rol als rebellerende student in The Blackboard Jungle uit 1955. In 1958 kreeg hij zijn eerste Oscar-nominatie voor zijn rol in Stanley Kramers The Defiant Ones.

Hierna volgden meer films, waaronder Porgy and Bess (1959) en A Raisin in the Sun (1961). Deze laatste was een verfilming van het gelijknamige toneelstuk, geschreven door Lorraine Hansberry. Daarin speelde Poitier dezelfde rol (Walter Lee Younger) als in de theaterproductie op Broadway in 1959, waarvoor hij in 1960 genomineerd werd voor een Tony Award. In 1963 was hij de eerste zwarte acteur die een Oscar voor beste mannelijke hoofdrol kreeg, voor zijn rol in Lilies of the Field.

In 1967 speelde hij in enkele zeer succesvolle films: To Sir, with Love, als zwarte leraar op een lastige school in Londen, Guess Who's Coming to Dinner, als de zwarte verloofde van een blanke vrouw, en In the Heat of the Night, dat jaar de winnaar van de Oscar voor beste film. Daarin speelde hij een rechercheur die onderzoek deed naar een moord en te kampen kreeg met allerlei vooroordelen in de Zuidelijke Verenigde Staten.

In 1972 maakte Poitier zijn debuut als filmregisseur in The Buck and the Preacher. Hij regisseerde daarna meer films waarin hij zelf een hoofdrol speelde, zoals Uptown Saturday Night (1974), Let's Do It Again (1975) en Piece of the Action (1977). In 1980 regisseerde hij de komedie Stir Crazy met Gene Wilder en Richard Pryor in de hoofdrollen. Na nog twee films te hebben geregisseerd, Hanky Panky (1982) en Fast Forward (1985), verscheen hij in 1988 weer als acteur in de thriller Shoot to Kill en het spionagedrama Little Nikita.

In 1990 regisseerde hij het geflopte Ghost Dad met Bill Cosby. Datzelfde jaar speelde hij de rol van rechter Thurgood Marshall in de televisiefilm Separate But Equal. In 1992 was hij te zien in Sneakers en in 1997 in The Jackal.

Andere activiteiten

Poitier was van 1995 tot 2003 lid van de raad van bestuur van The Walt Disney Company. Na zijn acteercarrière werd hij diplomaat: van april 1997 tot 2007 was hij voor de Bahama's ambassadeur in Japan. Tijdens diezelfde periode, van 2002 tot 2007, was hij ook ambassadeur voor de Bahama's bij de UNESCO.

Privé

Poitier was twee keer getrouwd, de eerste keer met Juanita Hardy van 1950 tot 1965, de tweede keer met actrice Joanna Shimkus, van 1976 tot zijn overlijden. Hij had vier kinderen uit zijn eerste huwelijk, en twee uit zijn tweede.

Prijzen en eerbewijzen

Poitier heeft talloze filmprijzen ontvangen en is vele malen daarvoor genomineerd. In 1974 werd hij benoemd tot Ridder Commandeur in de Orde van het Britse Rijk. In 2002 kreeg Poitier de Academy Honorary Award voor zijn bijdragen aan de filmindustrie. In 2009 kreeg hij van president Obama de Presidential Medal of Freedom, de hoogste onderscheiding die namens de Verenigde Staten aan burgers wordt toegekend.

Filmografie

Als acteur

**Filmografie** als acteur
Jaar	Titel	Rol	Opmerkingen
1950	No Way Out	Dr. Luther Brooks
1951	Cry, the Beloved Country	Dominee Msimangu
1952	Red Ball Express	Cpl. Andrew Robertson
1954	Go, Man, Go!	Inman Jackson
1955	Blackboard Jungle	Gregory W. Miller
1956	Good-bye, My Lady	Gates
1957	Edge of the City	Tommy Tyler
1957	Something of Value	Kimani Wa Karanja
1957	Band of Angels	Rau-Ru
1958	Virgin Island	Marcus
1958	The Mark of the Hawk	Obam
1958	The Defiant Ones	Noah Cullen
1959	Porgy and Bess	Porgy
1960	All the Young Men	Sgt. Eddie Towler
1961	A Raisin in the Sun	Walter Lee Younger
1961	Paris Blues	Eddie Cook
1962	Pressure Point	Hoofd psychiatrie
1963	The Long Ships	Prins Aly Mansuh
1963	Lilies of the Field	Homer Smith
1965	The Bedford Incident	Ben Munceford
1965	The Greatest Story Ever Told	Simon van Cyrene
1965	A Patch of Blue	Gordon Ralfe
1965	The Slender Thread	Alan Newell
1966	Duel at Diablo	Toller
1967	To Sir, with Love	Mark Thackeray
1967	In the Heat of the Night	Rechercheur Virgil Tibbs
1967	Guess Who's Coming to Dinner	Dr. John Wade Prentice
1968	For Love of Ivy	Jack Parks
1969	The Lost Man	Jason Higgs
1970	They Call Me Mister Tibbs!	Inspecteur Virgil Tibbs
1971	Brother John	John Kane
1971	The Organization	Politie-inspecteur Virgil Tibbs
1972	Buck and the Preacher	Buck
1973	A Warm December	Matt Younger
1974	Uptown Saturday Night	Steve Jackson
1975	The Wilby Conspiracy	Shack Twala
1975	Let's Do It Again	Clyde Williams
1977	A Piece of the Action	Manny Durrell
1988	Shoot to Kill	Warren Stantin
1988	Little Nikita	Roy Parmenter
1991	Separate But Equal	Thurgood Marshall	televisiefilm
1992	Sneakers	Donald Crease
1995	Children of the Dust	Gypsy Smith	televisiefilm
1996	To Sir, with Love II	Mark Thackeray	televisiefilm
1997	Mandela and De Klerk	Nelson Mandela	televisiefilm
1997	The Jackal	FBI-onderdirecteur Carter Preston
1998	David and Lisa	Dr. Jack Miller	televisiefilm
1999	Free of Eden	Will Cleamons	televisiefilm
1999	The Simple Life of Noah Dearborn	Noah Dearborn	televisiefilm
2001	The Last Brickmaker in America	Henry Cobb	televisiefilm