Bruno Ernst

Hans de Rijk
	Hans de Rijk (1966)
Algemene informatie
Volledige naam	Joannes Adrianus Friedrich de Rijk
Geboren	19 februari 1926
Geboorteplaats	Rotterdam
Overleden	23 november 2021
Overlijdensplaats	Utrecht
Land	Nederland
Beroep	schrijver
Portaal	Astronomie

Bruno Ernst (pseudoniem van Joannes Adrianus Friedrich (Hans) de Rijk) (Rotterdam, 19 februari 1926 – Utrecht, 23 november 2021) was een Nederlands natuurkundige, leraar wis- en natuurkunde en kosmografie, publicist en wetenschapspopularisator.

Hij werd internationaal bekend door zijn boeken over het werk van de graficus Maurits Escher. Hij publiceerde meer dan 250 werken onder zes pseudoniemen over onderwerpen die uiteenlopen van zonnewijzers en sterrenkunde tot kalligrafie en kunst. Zijn lijfspreuk was Nescius omnium curiosus sum (Ik weet niets maar ben nieuwsgierig naar alles).

De Rijk overleed op 95-jarige leeftijd in Utrecht.^[1]

Persoonlijk leven

Op zijn twaalfde trok De Rijk naar het internaat van de Broeders van Oudenbosch, het Instituut Saint-Louis, waar hij de kloosternaam Broeder Erich aannam. Hij doorliep er het MULO en de kweekschool en doceerde vanaf zijn 19de zelf. In 1967 trad hij uit de congregatie. Korte tijd later trouwde hij en kreeg hij twee dochters. Na een echtscheiding hertrouwde hij in 1977 met een uitgetreden non, Leny, met wie hij tot haar dood in 2018 samenbleef.^[2]

Oprichter

De Rijk was de oprichter van:

de Volkssterrenwacht Simon Stevin te Oudenbosch, later Hoeven (Noord-Brabant), de eerste Nederlandse volkssterrenwacht
de Nederlandse Zonnewijzerkring
Mercator
het natuurkundetijdschrift Archimedes
het wiskundetijdschrift voor scholieren Pythagoras (1961).

Met de wiskundige Frederik van der Blij richtte hij in 1983 de Stichting Ars et Mathesis op "om de belangstelling te bevorderen voor kunst die zijn inspiratie vindt in de wiskunde".

Pseudoniemen

Voor de verschillende vakgebieden waarop De Rijk publiceerde, bezigde hij aparte pseudoniemen (hierbij zocht hij in het telefoonboek naar een mooie naam met als initialen B. en E.)^[2]:

Ben Elshout - fotografie en film
Ben Engelhart - kalligrafie en schrift
Bruno Ernst - exacte wetenschap

Eerbetoon

In 1966 ontving De Rijk een Zilveren Anjer.
Op 30 maart 2007 organiseerden de opleidingen sterrenkunde, wiskunde en natuurkunde van de Universiteit Leiden een middagsymposium ter ere van zijn 81ste verjaardag.
In 2008 won De Rijk de Eurekaprijs van NWO voor het beste oeuvre op het gebied van wetenschapscommunicatie.
Planetoïde 11245 Hansderijk is naar hem vernoemd.

Publicaties

Onder meer:

van B. Engelhart

Kalligrafie, Wolters-Noordhoff, Groningen, MCMLXVI (1956).
Calligrafie. De schoonheid van het schrift, Groningen, Wolters. 1960.
Inleiding tot de calligrafie, J.B. Wolters, 1966, 96p.
met J. W. Klein, 50 Eeuwen schrift, Aramith, Amsterdam, 1988.

van Bruno Ernst

met Tjomme de Vries, W.P. Atlas van het heelal, vertaald als Ernst, Bruno and Vries, Tjomme Edzart de, Atlas of the Universe, Nelson, 1961
Thieme's Sterrenboek, Thieme & Cie, Zutphen, 1965
Thieme's Sterrenfotoboek, Thieme & Cie, Zutphen, 1968
Levende wiskunde, Teleac, Delft, 1969.
Pythagoras-festival, Wolters-Noordhoff, 1970.
De zon als klok, 1983.
Avonturen met onmogelijke figuren, Aramith, Amsterdam, 1985.
Bomen van Pythagoras, Aramith, Amsterdam, 1985.
25 eeuwen tijdmeting, Aramith, Amsterdam, 1988.
De toverspiegel van M.C. Escher, Taschen, Keulen, 1994.
De toverspiegel van M.C. Escher, Meulenhoff/Landshoff 1987 (vertaald als onder meer The Magic Mirror of M.C. Escher en Der Zauberspiegel des MC Escher)
met J. L. Locher, Editor. F. H. Bool, J. R. Kist, J. L. Locher, F. Wierda, M. C. Escher, M. C. Escher: His Life and Complete Graphic Work. With A Fully Illustrated Catalogue
Optical Illusions
Impossible worlds
Onmogelijke figuren
Adventures With Impossible Figures
Adventures With Impossible Objects
met Ireen Niessen, Het begoochelde oog: Onmogelijke en meerzinnige figuren, 1986
M.C. Escher logboek, Bookman International BV. Laren, ISBN 90-6761-057-7, 1ste druk 1993
Escher. Tovenaar op papier, Waanders Zwolle, 1998
Holografie
De interessantste bewijzen van de stelling van Pythagoras
met Konings, A.I.J.M., Kunst en Wiskunde, verwondering en verbeelding, 2008

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Oprichter Volkssterrenwacht Hans de Rijk (95) overleden: nieuwsgierig naar alles. PZC (2 december 2021). Gearchiveerd op 27 januari 2022.
↑ ^a ^b Jurre van den Berg, Hans de Rijk (1926-2021): de man met zes namen liet het volk de sterren zien. de Volkskrant (27 december 2021). Geraadpleegd op 28 december 2021.

[1] Oprichter Volkssterrenwacht Hans de Rijk (95) overleden: nieuwsgierig naar alles. PZC (2 december 2021). Gearchiveerd op 27 januari 2022.

[berg-2] Jurre van den Berg, Hans de Rijk (1926-2021): de man met zes namen liet het volk de sterren zien. de Volkskrant (27 december 2021). Geraadpleegd op 28 december 2021.

[1]

[2]