Horeca

De horeca is de bedrijfstak die alle eet- en drinkgelegenheden en logiesverstrekkende bedrijven omvat. Het woord horeca is een lettergreepwoord, gevormd uit de woorden hotel, restaurant en café.

Filmfragment uit 1920: Naar de American Lunchroom.

Nederland

Voorbeeld van een horeca interieur.

Volgens de Nederlandse Alcoholwet mag alleen een horecabedrijf alcoholische drank voor consumptie ter plaatse aanbieden. In 2010 waren er 42.828 bedrijven in deze branche in Nederland.

Horeca is in het Nederlandse bestemmingsplan een officiële bestemming, dat wil zeggen een door de wet toegestane uitoefening van activiteit in de aangewezen ruimte. Het bestemmingsplan maakt onderscheid tussen 5 verschillende categorieën horeca met elk hun verstrekkende bevoegdheid in exploitatie:

Let op dat onderstaande categorie-indeling kan verschillen per bestemmingsplan.

• Horeca 1: Fastservice, waaronder cafetaria’s, snackbars, hamburgerrestaurants, commercieel geëxploiteerde schoolkantines, sportkantines en bedrijfsrestaurants, automatieken, strandpaviljoens, pizzeria’s, pizza-afhaal- en bezorgbedrijven, pannenkoekenrestaurants, tearooms, koffiezaken, verkooppunten bij benzine- en treinstations, ijssalons, broodjeszaken, bake-offbedrijven en lunchrooms
• Horeca 2: Nachtzalen, zalenverhuur, dancings, discotheek, nachtcafés en sociëteiten
• Horeca 3: Cafés, bars, eetcafés
• Horeca 4: Restaurants, koffiehuizen, lunchrooms, ijssalons
• Horeca 5: Hotels

Soms wordt de bestemming horeca ook ondergebracht bij de bestemming ‘Gemengde Doeleinden’. In de bestemmingsplannen van de grote steden ontwikkelde zich een nieuwe horecacategorie: Horeca 6. De wettelijke omschrijving is minder duidelijk dan de andere vijf categorieën. Horeca 6 is een vorm van zelfstandige horeca die gekoppeld is aan een culturele functie. Panden die in aanmerking komen voor horeca 6 zijn panden waarin een culturele instelling is gevestigd met een programmering die bestaat uit een mix van verschillende activiteiten. Horeca maakt deel uit van deze activiteiten. Bij deze panden is het afscheiden van de horecacomponent zeer lastig of fysiek niet mogelijk, omdat de horeca-activiteit over het algemeen plaatsvindt in de hoofdruimte.

Bedrijfschap Horeca

Bedrijfschap Horeca en Catering is het kennis- en informatiecentrum voor de bedrijfstak horeca in Nederland. De belangrijkste activiteit is het op de voet volgen van de ontwikkelingen in de branche en de omgeving. Een andere activiteit is het stimuleren van de kwaliteit van de branche door het ontwikkelen van producten en diensten om de bedrijfsvoering van ondernemingen te verbeteren en te vergemakkelijken. Eind 2014 houdt het bedrijfschap in de huidige vorm op te bestaan.

Stichting Vakbekwaamheid Horeca

De Stichting Vakbekwaamheid Horeca (tot 29 september 2008 opererend onder de naam Horeca Branche Instituut) is in Nederland het uitvoeringsorgaan van sociale partners in de horeca op het terrein van werk en scholing. De Stichting Vakbekwaamheid Horeca levert producten en diensten aan ondernemers en (toekomstige) werknemers in de horeca. In mei 2013 maakte Koninklijke Horeca Nederland (KHN) bekend zich terug te trekken uit de organisatie met ingang van 1 januari 2014.

Werkgeversorganisaties

Er zijn enkele landelijke organisaties voor bedrijven uit de horecabranche, waaronder de Vereniging Chinese Horeca Ondernemers. Alleen de Koninklijke Horeca Nederland en het Nederlands Horecagilde hebben namens haar leden een cao gesloten met een of meerdere vakorganisaties.

Koninklijke Horeca Nederland

Een bord van de Koninklijke Horeca Nederland gebruikt door een aangesloten bedrijf.

Koninklijke Horeca Nederland, opgericht in 1883, is de grootste ondernemersorganisatie in Nederland in de horecabranche, met ruim 20.000 aangesloten leden. De organisatie tracht een zo goed mogelijk ondernemersklimaat voor de horecaondernemer te creëren. Zij behartigt zowel individuele als collectieve belangen van de leden. Koninklijke Horeca Nederland is gesprekspartner voor overheden op lokaal, regionaal, sectoraal en landelijk niveau.

Sedert januari 2023 is er op Curaçao een afdeling van Koninklijke Horeca Nederland, die de Curaçaose horecaondernemers bijstaat met haar expertise.

Nederlands Horeca Gilde

Het Nederlands Horeca Gilde (NHG) is een vereniging van horeca-ondernemers uit het midden- en kleinbedrijf. Het NHG is opgericht in 1994 en het aantal leden bedraagt 750. Leden van NHG kunnen gebruikmaken van diensten van de bedrijfsadviseur van NHG.

Vakbonden

FNV Horecabond

FNV Horecabond is de grootste organisatie van werknemers in de Nederlandse horeca, recreatie en catering. De belangrijkste activiteiten van FNV zijn: (Individuele) rechtshulp bij arbeidsconflicten, afsluiten van de cao’s en controle op de naleving ervan, medezeggenschap in bedrijven stimuleren, het verbeteren van de arbeidsomstandigheden. Onderdeel van FNV Horecabond zijn FNV Horeca, FNV Catering en FNV Recreatie. In mei 2013 heeft FNV Horecabond zich als zelfstandige bond met twee sectoren (Horeca en Catering/recreatie) aangesloten bij de vernieuwde FNV-vereniging.

CNV Horeca

CNV Horeca biedt steun en informatie op het gebied van werk en inkomen. Het CNV biedt diverse cursussen aan, rechtshulp, financieel advies of ondersteuning bij het invullen van de belasting.

De Unie

De Unie is een onafhankelijke vakorganisatie die werkt met professionals die individueel maatwerk leveren.

Cao

In april 2014 is de situatie dat er drie verschillende “pakketten” van arbeidsvoorwaarden gelden. Koninklijke Horeca Nederland (KHN) heeft met de verschillende bonden (FNV Horeca, CNV vakmensen en De Unie) een cao gesloten maar deze is niet algemeen verbindend verklaard en dus alleen geldend voor leden van KHN met meer dan 50% loonsom. Looptijd tot april 2014. Vanaf april 2014 adviseert KHN de leden het KHN-model Arbeidsvoorwaardenreglement (update 2017) te volgen. Voor leden van NHG geldt de cao die door deze werkgeversorganisatie is gesloten met ABGP. Arbeidsvoorwaarden bij horecaondernemers die niet bij NHG of KHN zijn aangesloten worden uitsluitend getoetst aan bepalingen in het Burgerlijk Wetboek.

Beroepsverenigingen

• Gastvrijheidsgilde
• Koksgilde

Zie ook

• NK Horeca

Noten