Kerabat diraja

Kerabat diraja (Jawi: ‏كرابت دراج‎code: ms is deprecated ‎) ialah keluarga terdekat raja atau ratu memerintah, dan adakalanya keluarga besar baginda. Istilah keluarga imperial (Jawi: ‏كلوارݢ ايمڤيريال‎code: ms is deprecated ‎) sesuai menggambarkan keluarga maharaja atau maharani, dan istilah keluarga paus memerihalkan keluarga seorang paus, manakala istilah keluarga comital, keluarga ducal family, keluarga grand ducal, atau keluarga princely adalah lebih sesuai untuk menggambarkan saudara-mara seorang count, duke, grand duke atau putera yang memerintah. Walau bagaimanapun, dalam istilah biasa, mana-mana ahli keluarga yang memerintah oleh hak turun-temurun sering dirujuk sebagai "kerabat diraja." Ia juga adalah adat dalam beberapa kalangan untuk merujuk kepada hubungan jauh raja yang digulingkan dan keturunan beliau sebagai keluarga diraja. Dinasti kadang-kadang dirujuk sebagai "Dewan ...". Sehingga Julai 2013, terdapat 26 monarki berdaulat aktif di dunia yang memerintah atau memerintah 43 negara.

Ahli-ahli kerabat diraja

Kerabat Diraja Perancis dalam pakaian klasik semasa pemerintahan Louis XIV.

Sebuah kerabat diraja biasanya termasuk isteri kepada raja yang memerintah, pasangan kepada raja yang telah meninggal dunia, anak-anak, cucu, abang, kakak, dan sepupu sebelah bapa raja yang memerintah, serta pasangan mereka. Dalam beberapa kes, ahli kerabat diraja boleh meliputi cicit dan keturunan yang lebih jauh daripada seorang monark. Dalam monarki tertentu di mana penurunan takhta secara sukarela adalah perkara biasa, seperti Belanda, kerabat diraja juga boleh termasuk satu atau lebih bekas monarki. Biasanya terdapat perbezaan antara mereka yang berdarah diraja dan orang-orang yang berkahwin dengan keluarga diraja. Dalam keadaan tertentu, keluarga diraja ditakrifkan oleh yang memegang gaya Yang Teramat Mulia dan Duli Yang Maha Mulia. Dalam kebanyakan sistem, hanya orang dalam keluarga kecil tahap pertama adalah dinas, iaitu, bakal pengganti takhta (melainkan jika ahli keluarga tahap kedua juga mempunyai hak takhta dalam hak mereka sendiri, kejadian yang kerap berlaku dalam keluarga diraja yang sering berkahwin campur). Perkara ini tidak sentiasa diperhatikan; beberapa monarki telah dikendalikan oleh prinsip jure uxoris.

Di samping itu, saudara-mara tertentu kepada raja (melalui darah atau perkahwinan) mempunyai keistimewaan khas dan tertakluk kepada undang-undang tertentu, konvensyen, atau adat istimewa. Fungsi tepat sebuah keluarga diraja berbeza-beza bergantung kepada sama ada tatanegara berkenaan adalah monarki mutlak, raja berperlembagaan, atau di antara kedua-duanya. Dalam monarki tertentu, seperti yang terdapat di Arab Saudi atau Kuwait, atau dalam sistem politik di mana raja yang sebenarnya menjalankan kuasa eksekutif, seperti Jordan, bukanlah perkara luar biasa untuk ahli-ahli kerabat diraja untuk memegang jawatan penting kerajaan atau ketenteraan. Dalam kebanyakan monarki berperlembagaan, bagaimanapun, ahli-ahli kerabat diraja melaksanakan fungsi awam, sosial, atau upacara tertentu, tetapi mengelakkan diri daripada sebarang penglibatan dalam politik pilihan raya atau tadbir sebenar negara.

Komposisi tertentu keluarga diraja berbeza dari negara ke negara, demikian pula gelaran diraja yang dipegang oleh ahli-ahli keluarga. Komposisi keluarga diraja boleh dikawal selia oleh undang-undang yang digubal oleh badan perundangan (contohnya Sepanyol, Belanda, dan Jepun sejak 1947), hak dan common law tradisi berdaulat (contohnya United Kingdom), atau undang-undang kerabat persendirian (contohnya Liechtenstein, bekas kerabat pemerintah Bavaria, Prussia, Hanover, dan lain-lain.). Statut awam, peruntukan perlembagaan, atau konvensyen juga boleh mengawal selia perkahwinan, nama dan gelaran peribadi ahli kerabat diraja. Ahli-ahli kerabat diraja mungkin atau tidak mempunyai nama keluarga atau nama dinasti.

Dalam sebuah negara raja berperlembagaan, apabila seorang raja itu mangkat, sentiasa ada undang-undang atau tradisi pewarisan takhta yang sama ada menyatakan formula bagi mengenalpasti dengan tepat turutan pewarisan di kalangan ahli keluarga dalam turutan pewarisan takhta atau menentukan suatu proses di mana ahli keluarga dipilih untuk mewarisi mahkota. Biasanya dalam kes terdahulu susunan pewarisan turun-temurun yang tepat di kalangan individu diraja boleh dikenal pasti pada suatu waktu tertentu semasa sebelum pemerintahan (contohnya United Kingdom, Sark, Nizari Ismailis, Japan, Balobedu, Sweden, Kerajaan Benin) manakala dalam kes terkemudian pewaris takhta boleh dipilih (atau diubah) hanya semasa pemerintahan atau sejurus selepas kemangkatan raja yang sebaik sebelum (contohnya Kemboja, KwaZulu Natal, Buganda, Arab Saudi, Swaziland, Yorubaland, Kingitanga). Sesetengah monarki menggunakan campuran proses pemilihan ini (Malaysia, Monaco, Tonga, Jordan, Maghribi), membolehkan untuk kedua-dua kaedah yang boleh dikenal pasti untuk penggantian takhta serta kuasa untuk raja, dinasti atau institusi lain mengubah susunan dalam keadaan tertentu tanpa mengubah undang-undang umum penggantian. Sesetengah negara menghapuskan kerabat diraja sama sekali, seperti dalam pasca revolusi Perancis (akhirnya pada tahun 1870) dan Rusia (1917).

Pautan luar

Kategori berkenaan Kerabat diraja di Wikimedia Commons