Cangkerang (pengkomputeran)

Dalam bidang pengkomputeran, cangkerang (b. Inggeris: shell) ialah sebuah perisian yang menyediakan antara muka untuk pengguna. Pada kebiasaannya, istilah ini merujuk kepada kerangka untuk sesebuah sistem pengendalian yang menyediakan capaian terhadap khidmat sesebuah inti. Walau bagaimanapun, istilah cangkerang juga boleh diguna pakai untuk merujuk kepada perisian penggunaan dan mungkin juga merangkumi sebarang perisian yang membina komponen-komponen tertentu seperti pelayar web. Perkataan cangkerang digunakan berikutan hakikat yang cangkerang adalah lapisan terluar antara si pengguna dan kandungan dalaman sistem pengendalian (inti).

Secara menyeluruh, terdapat dua kategori untuk cangkerang sistem pengendalian: iaitu baris perintah dan grafik. Cangkerang baris perintah menyediakan antara muka baris perintah untuk sistem pengendalian tersebut, manakala cangkerang grafik menyediakan antara muka pengguna grafik.

Perbandingan manfaat-manfaat antara cangkerang baris perintah dan cangkerang grafik boleh dilihat dar pelbagai sudut. Penyokong baris perintah mendakwa bahawa sesetengah operasi boleh dibuat dengan lebih cepat dengan cangkerang baris perintah berbanding dengan cangkerang grafik (contohnya untuk memindahkan fail-fail). Walau bagaimanapun, penyokong grafik menganjurkan perbandingan keupayaan dan sifat cangkerang grafik yang ringkas. Pilihan terbaik sering kali ditentukan dengan melihat di mana komputer itu digunakan. Cangkerang baris perintah sesuai digunakan di komputer pelayan yang sering digunakan untuk memindahkan data dan memproses oleh pentadbir pakar. Sebaliknya, cangkerang grafik adalah lebih berguna untuk komputer yang ingin digunakan untuk menyunting imej atau video dan pembangunan untuk data yang berkaitan.

Sistem pengendalian Microsoft Windows versi moden menggunakan Windows Explorer sebagai cangkerangnya. Windows Explorer menyediakan persekitaran atas meja yang seperti biasa, mempunyai menu Start, dan bar tugasan, begitu juga dengan pengurusan fail sistem pengendalian tersebut. Versi-versi lama turut didatangkan dengan Program Manager yang merupakan cangkerang untuk Windows 3.x.

Ramai individu dan pembangun yang tidak berpuas hati dengan antara muka Windows Explorer telah membangunkan perisian yang sama ada mengubah cara berfungsi serta penampilan cangkerang tersebut atau menggantikannya secara keseluruhan. WindowBlinds oleh StarDock merupakan satu contoh yang baik untuk aplikasi-aplikasi sebegini yang terdahulu. LiteStep, GeoShell dan BB4Win merupakan contoh-contoh yang baik untuk yang terkemudian.

Senarai cangkerang

Cangkerang grafik (GUI)

Cangkerang grafik (GUI) kebiasaannya dibina di atas sistem peningkap. Dalam perihal X Window System, kedua-duanya adalah pengurus tingkap X yang bebas dan persekitaran atas meja lengkap yang bergantung kepada pengurus tingkap.

Persekitaran AmigaOS:
- Workbench (kebolehan cangkerang-GUI ditambah sejak AmigaOS 2.0)
- Ambient (untuk MorphOS)
- Directory Opus
- ScalOS
- Wanderer (untuk AROS.)

Cangkerang DOS
Macintosh Finder

Persekitaran Microsoft Windows:
- Cangkerang Aston
- BB4Win
- Desktop Emerge
- Geoshell
- Litestep
- Pemandu Packard Bell
- Pengurus Program
- Desktop Terjamin
- SharpE
- Desktop Talisman
- Windows Explorer
- Microsoft Bob

Persekitaran X Window System (terutamanya untuk sistem pengendalian ala-Unix):
- pengurus tingkap X bebas, seperti Blackbox dan Fluxbox
- persekitaran atas meja lengkap, seperti:
  - CDE
  - GNOME
  - KDE
  - XFCE

Cangkerang teks (CLI)Cangkerang teks (CLI)

Cangkerang bukan Unix:

Workbench
Basic-Plus - RSTS/E
k CP/M
COMMAND.COM - cangkerang DOS
cmd.exe - cangkerang untuk OS/2 dalam mod teks dan untuk Windows NT serta sistem pengendalian Windows terkemudian
Commodore DOS Wedge - lanjutan untuk BASIC 2.0 bagi Commodore 64yang menyertakan trengkas untuk untuk operasi cakera yang umum
DCL - cangkerang piawai untuk OpenVMS, diterbitkan daripada versi-versi yang dicipta untuk sistem pengendalian DEC terawal
DDT - penyahpijat PDP-10 dari DEC digunakan sebagai cangkerang perintah untuk Sistem Perkongsian-masa Serasi MIT
DROS - Pelantar J2ME berasaskan kerangka ala-DOS untuk telefon pintar.
iSeries QSHELL - 'cangkerang gaya UNIX' di atas IBM OS/400
Macintosh Programmer's Workshop - persekitaran baris perintah lama yang digunakan untuk pembangunan perisian di atas Mac OS klasik
Microsoft BASIC - persekitaran pengendali untuk sebilangan sistem komputer 8-bit yang lebih lama
Windows PowerShell - gantian untuk cmd.exe yang berorientasi (sebelum ini dikenali sebagai Monad atau Cangkerang Microsoft (MSH))
Windows Recovery Console - ciri untuk sistem pengendalian Windows 2000 dan Windows XP
4DOS, 4OS2, 4NT - cangkerang untuk DOS, OS/2, dan Windows NT ditulis dan dijual oleh JP Software. Program-program Take Command adalah cangkerang yang sesuai menikmati GUI.

Cangkerang untuk bahasa-bahasa pengaturcaraan:

Cangkerang JavaScript [1]
Cangkerang JavaScript untuk bookmarklet IE [2]
Pentafsir piawai untuk Python boleh ditemui dalam bentuk cangkerang.
Cangkerang Interaktif Ruby versi interaktif ruby
GMLCMD - Cangkerang GML
BeanShell - Cangkerang untuk Java

Cangkerangan Unix:

cangkerang Bourne (sh)
- cangkerang Almquist (ash)
- bash
- cangkerang Korn (ksh)
- fish
cangkerang C (csh)
- Cangkerang TENIX C (tcsh)
cangkerang Es (es)
cangkerang rc (rc) - cangkerang untuk Plan 9 dan Unix
scsh (Cangkerang skema)
Cangkerang Z (zsh)

Lihat juga

Fail kelompok - fail yang mengandungi perintahan