Леб
 |
 |
 |
 |
Лебот е дел од основните состојки во исхраната. Тој се подготвува со печење, парење или пржење на тесто кое претежно се состои од брашно и вода. Солта најчесто е потребна, а често се користи и квасец. Некои видови леб содржат и зачини и зрна како сусам и мак кои можат да се користат и за декорација.
Лебот може да се јаде сам,намачкан со путер, путер од кикиритки, маргарин, или сладок намаз како џем, желе, мармалад, мед, или пак се користи како дел од сендвичи. Може да биде само печен или дополнително печен на тостер и може да се сервира на секаква температура и на секое место.
Историја
[уреди | уреди извор]
Лебот претставува една од првата храна што луѓето ја приготвувале. Некои докази од Европа и Австралија покажуваат остатоци од скроб на камење кои се користеле за толчење на растенијата пред 30,000.[1][2] Можно е во тоа време, екстрактите од скроб добиени од корењата на растенија, како рогоз и папрат, да биле поставувани на рамна карпа, и печени на оган при што се добивала примитивна форма на леб. Најстар доказ дека леб се правел пред 14,500 години е пронајден во североистокот на јорданската пустина.[3][4] Околу 10,000 п.н.е., со почетокот на неолитот и ширењето на земјоделството, житарките станале главен продукт за добивање на леб. Спорите на квасецот се насекаде присутни, вклучително и на површината на житните зрна, па така секое тесто оставено само по себе е потквасено.[5]
Лебот како тема во уметноста и во популарната култура
[уреди | уреди извор]Лебот се јавува како тема во дела од уметноста и популарната култура, како:
- „Леб“ - песна на македонската поетеса Николина Андова од 2013 година.[6]
- „Песна за лебот и за водата“ — песна на македонскиот писател Славко Јаневски од 1967 година.[7]
- „Леб, хашиш и месечината“ - песна на сирискиот поет Низар Кабани.[8]
- „Леб“ — песна на македонскиот поет Јован Котески.[9]
- „Леб и вино“ - песна на српскиот поет Миодраг Павловиќ.[10]
- „Леб“ - песна на рускиот писател Борис Пастернак.[11]
- „Песна за лебот“ — песна на македонскиот писател Видое Подгорец.[12]
- „Леб и страв“ (српски: Hleb i strah) - кус роман на српскиот писател Милисав Савиќ од 1991 година.[13]
- „Леб и сол“ - македонска рок-група.
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ „Prehistoric man ate flatbread 30,000 years ago: study“. phys.org. Science X. Agence France-Presse. 19 October 2010. Посетено на 19 October 2010.
- ↑ Behrendt, Larissa (22 September 2016). „Indigenous Australians know we're the oldest living culture – it's in our Dreamtime“. The Guardian. ISSN 0261-3077. Посетено на 8 February 2020.
- ↑ Briggs, Helen (17 July 2018). „Prehistoric bake-off: Scientists discover oldest evidence of bread“. BBC News. Посетено на 17 July 2018.
- ↑ Amaia Arranz-Otaegui, Lara Gonzalez Carretero, Monica N. Ramsey, Dorian Q. Fuller, and Tobias Richter: Archaeobotanical evidence reveals the origins of bread 14,400 years ago in northeastern Jordan. PNAS, 11 July 2018 (online Архивирано на 19 октомври 2018 г.)
- ↑ McGee, Harold (2004). On food and cooking. Scribner. стр. 517. ISBN 978-0-684-80001-1.
- ↑ Николина Андова, Влезот е од другата страна, Темплум, Скопје, 2013.
- ↑ Славко Јаневски, Црни и жолти, Скопје: Просветно дело АД, Редакција „Детска радост“, 2004, стр. 47-48.
- ↑ Arapska poezija. Beograd: Rad, 1977, стр. 112-114.
- ↑ Јован Котевски, Пеплосија. Мисла, Скопје, 1966, стр. 35.
- ↑ Miodrag Pavlović, Izabrane pesme. Beograd: Rad, 1979, стр. 128-129.
- ↑ Борис Леонидович Пастернак, Изабране песме. Нови Сад: Orpheus, 2011, стр. 255-256.
- ↑ Видое Подгорец, И сончогледите спијат. Скопје: Македонска книга, Детска радост, Култура, Мисла, Наша книга, 1990, стр. 37.
- ↑ Milisav Savić, Hleb i strah. Beograd: Laguna, 2019.
|