Президент
Президент Кугыжаныш але территорий-административ образований вуйлатше, иктаж могай коллегий орган, мер ушем але коммерций организаций председатель. Чынжым, президентым сайлышаш улыт. Южо эллаште (мутлан, УАШышто да Турцийыште тиде пашам шуктышо айдемылан ӱмыр мучкылан тиде чап лӱмым кодат. Президент виктарымаш кугыжанышлаште президент эше исполнительный кучемын озаже улеш, парламентан кугыжанышлаште - лач кугыжаныш вуйлатыше гына. Южо эллаште, конституций почеш, президент эше виктер вуйлатыше сомылым шукта.
Мут нерген
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]Президент мут мемнан йылмыш "ончылшинчыше" семын кусаралтеш (лат. prae (ончылно) + sedere (шинчаш)), руш "председатель" мут тиде латин терминын кусарымашыже лийын. Тачысе "мер ушем президент", "фирме президент" да т.м. тиде мут декак лишеммым ончыктат.
Эртымгорно
[тӧрлаташ | кодым тӧрлаташ]"Кугыжаныш вуйлатыше" шотышто "президент" мутым Америкыште кучылташ тӱҥалыныт, кунам американ колоний-влак шке эрык верч кучедалыныт. Икымше президент Джордж Вашингтон "Континент конгресс президент" лӱмым гына нумалын. Британ Кугыжа ваштареш шогалше штатын ончылъеҥ-влак погынымашын председательже сомылым шуктен. Вара гына, кунам 1787 ийысе конституцийым ямдыленыт, "президент" мутым Конгресс деч ойыреныт, да уло кугыжаныш вуйлатыше семын тудым кучалташ тӱҥалыныт. Экс-президент - президент пашаште тыршаш чарныше айдеме. Вице-президент - президентын алмаштышыже, президент деч вара кокымшо еҥ.