iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.
iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.



Link to original content: http://lo.wikipedia.org/wiki/ສະມາຄົມປະຊາຊາດແຫ່ງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້
ສະມາຄົມປະຊາຊາດແຫ່ງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ - ວິກິພີເດຍ Jump to content

ສະມາຄົມປະຊາຊາດແຫ່ງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້

ດັດແກ້ລິງກ໌
ຈາກ ວິກິພີເດຍ
ສະມາຄົມປະຊາຊາດແຫ່ງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້
ຄຳຂວັນ: "One Vision, One Identity, One Community"
(ໜຶ່ງວິໄສທັດ ໜຶ່ງເອກະລັກ ໜຶ່ງປະຊາຄົມ)
ເມືອງຫຼວງບໍ່ມີ
ສຳນັກງານໃຫຍ່:
ປະເທດອິນໂດເນເຊຍ ຈາກາຕາ, ອິນໂດເນເຊຍ
ສຳນັກງານໃຫຍ່ປະເທດອິນໂດເນເຊຍ ຈາກາຕາ, ອິນໂດເນເຊຍ
ພາສາລັດຖະການ
ເດມະນິມຄົນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້
ລັດຖະສະມາຊິກ


ຜູ້ນຳ
ປະເທດອິນໂດເນເຊຍ ໂຈໂກ ວີໂດໂດ
ປະເທດກຳປູເຈຍ ເກົາ ກືມຮວນ[6]
ກໍ່ຕັ້ງ
8 ສິງຫາ 1967
• ຮັບສະມາຊິກຫຼ້າສຸດ
30 ເມສາ 1999
16 ທັນວາ 2008
ພື້ນທີ່
• ລວມ
4,522,518[7] ຕາລາງກິໂລແມັດ (1,746,154 ຕາລາງໄມລ໌)
ປະຊາກອນ
• 2021 ປະມານ
Increase 667,393,019[8]
144 ຕໍ່ຕາລາງກິໂລແມັດ (373.0 ຕໍ່ຕາລາງໄມລ໌)
GDP (ອຳນາດຊື້)2021 (ປະມານ)
• ລວມ
Increase $8.993 ພັນຕື້[8]
Increase $13,475[8]
GDP (ລາຄາຕະຫຼາດ)2021 (ປະມານ)
• ລວມ
Increase $3.356 ພັນຕື້[8]
Increase $4,849[8]
HDI (2019)Increase 0.729[lower-alpha 1]
ສູງ
ເຂດເວລາUTC+6:30 ຫາ UTC+9 (ເວລາມາດຕະຖານອາຊຽນ)
ລະຫັດໂທລະສັບ
ລະຫັດອິນເຕີເນັດ
ເວັບໄຊ
www.asean.org

ສະມາຄົມປະຊາຊາດແຫ່ງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ (ອັງກິດ: Association of South East Asian Nations) ຫຼື ອາຊຽນ (ASEAN) ເປັນອົງການທາງພູມສາດການເມືອງ ແລະ ເສດຖະກິດໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ມີປະເທດສະມາຊິກທັງໝົດ 10 ປະເທດ ເຊັ່ນ: ກຳປູເຈຍ, ໄທ, ບຣູໄນ, ມຽນມາ, ຟີລິບປິນ, ມາເລເຊຍ, ລາວ, ຫວຽດນາມ, ສິງກະໂປ, ແລະ ອິນໂດເນເຊຍ. ອາ​ຊຽນ​ມີ​ພື້ນທີ່ປະ​ມານ​ 4,479,210 ຕາລາງກິໂລແມັດ ມີປະຊາກອນປະມານ 625 ລ້ານຄົນ[9] ໃນປີ 2010 ຈີດີພີຂອງປະເທດສະມາຊິກລວມກັນຄິດເປັນມູນຄ່າປະມານ 1.8 ພັນຕື້ໂດລາສະຫະລັດ[10] ຄິດເປັນລຳດັບທີ 9 ຂອງໂລກຮຽງຕາມຈີດີພີ ອາຊຽນມີພາສາອັງກິດເປັນພາສາທາງການ[5]

ອາຊຽນມີຈຸດເລີ່ມຕົ້ນຈາກສະມາຄົມອາສາ ເຊິ່ງກໍ່ຕັ້ງຂຶ້ນເມື່ອເດືອນກໍລະກົດ ປີ 1961 ໂດຍ ໄທ, ມາເລເຊຍ ແລະ ຟີລິບປິນ ຕໍ່ມາໃນປີ 1967 ໄດ້​ມີການ​ລົງ​ນາມ​ໃນ ຖະແຫຼງການບາງກອກ ອາຊຽນໄດ້ຖືກຳເນີດຂຶ້ນໂດຍມີລັດສະມາຊີກເລີ່ມຕົ້ນ 5 ປະເທດ ໂດຍມີວັດຖຸປະສົງເພື່ອການຮ່ວມມືໃນການເພີ່ມອັດຕາການເຕີບໂຕທາງດ້ານເສດຖະກິດ ການພັດທະນາສັງຄົມວັດທະນະທຳໃນກຸ່ມປະເທດສະມາຊິກ ແລະ ການບຳລຸງຮັກສາສັນຕິພາບ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງໃນພາກພື້ນ ແລະ ​ເປີດ​ໂອ​ກາດ​ໃຫ້ແກ້​ໄຂ​ຂໍ້​ຂັດ​ແຍ້ງລະຫວ່າງປະເທດສະມາຊິກຢ່າງສັນຕິ[11] ຫຼັງຈາກປີ 1984 ເປັນຕົ້ນມາອາຊຽນມີລັດສະມາຊິກເພີ່ມຂຶ້ນຈົນມີ 10 ປະເທດໃນປັດຈຸບັນ ກົດບັດອາຊຽນໄດ້ມີການລົງນາມເມື່ອເດືອນທັນວາ ປີ 2008 ເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ອາຊຽນມີສະຖານະຄ້າຍຄືກັບສະຫະພາບເອີຣົບຫຼາຍຍິ່ງຂຶ້ນ

ເຂດການຄ້າເສລີອາຊຽນໄດ້ເລີ່ມປະກາດໃຊ້ຕັ້ງແຕ່ຕົ້ນປີ 2010 ແລະ ກຳລັງກ້າວສູ່ຄວາມເປັນປະຊາຄົມອາຊຽນ ເຊິ່ງຈະປະກອບດ້ວຍສາມດ້ານ ຄື: ປະຊາຄົມອາຊຽນດ້ານການເມືອງ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງ ປະຊາຄົມເສດຖະກິດອາຊຽນ ແລະ ປະຊາຄົມສັງຄົມ ແລະ ວັນທະນະທຳອາຊຽນ ໃນປີ 2015[12]

ປະຫວັດ

[ດັດແກ້]

ມີຈຸດເລີ່ມຕົ້ນໃນເດືອນມັງກອນ ປິ ຄ.ສ 1961 ໂດຍປະເທດໄທ ມາເລເຊຍ ແລະ ຟິລິບປີນ ໄດ້ຮ່ວມກັນຈັດຕັ້ງສະມາຄົມອາສາ ຫຼື Association of South East Asia ຂື້ນເພື່ອຮ່ວມມືກັນທາງດ້ານເສດຖະກິດ ສັງຄົມ ແລະ ວັດທະນະທຳ ແຕ່ດຳເນີນການໄດ້ພຽງ 2 ກໍ່ຕ້ອງຢຸດຊະງັກລົງ ເນື່ອງຈາກການຜັນແປທາງດ້ານການເມືອງລະຫວ່າງ ອິນໂດເນເຊຍ ກັບ ມາເລເຊຍ.

ໃນໄລຍະຕໍ່ມາ ໄດ້ມີການຟື້ນຟູສາຍພົວພັນລະຫວ່າງປະເທດຂື້ນ ຈຶ່ງໄດ້ຊອກຫາແນວທາງຈັດຕັ້ງ ອົງການຮ່ວມມືທາງດ້ານເສດຖະກິດ ຂື້ນໃນຂົງເຂດ "ສະມາຄົມປະຊາຊາດແຫ່ງອາຊີຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້" ແລະ ພັນເອກ(ພິເສດ) ດຣ.ຖະນັດ ຄໍມັນ ອາດີດລັດຖະມົນຕີກະຊວງການຕ່າງປະເທດສະໄໝລັດຖະບານ ຈອມພົນຖະໜອມ ກິດຕິຂະຈອນ ໂດຍໄດ້ມີການລົງນາມ "ປະລິນຍາບາງກອກ" ທີ່ວັງສະຣານລົມ ໃນຄັ້ງວັນທີ 8 ສິງຫາ ຄ.ສ. 1967 ຈາກ ຄຳປະກາດອາຊຽນ (ASEAN Declaration) ເຊິ່ງລົງນາມໂດຍ ລັດຖະມົນຕີກະຊວງການຕ່າງປະເທດຂອງປະເທດສະມາຊິກຜູ້ກໍ່ຕັ້ງ 5 ປະເທດ ໄດ້ແກ່ ໄທ, ອິນໂດເນເຊຍ, ຟິລິບປິນ, ມາເລເຊຍ ແລະ ສິງກະໂປ [13]

ຕໍ່ມາໃນປີ ຄ.ສ. 1984 ປະເທດບູໄນ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມສະມາຊິກເປັນປະເທດທີ່ຫົກ ແລະ ມີ ກຳປູເຈຍ, ມຽນມາ, ລາວ, ແລະ ຫວຽດນາມ ເຂົ້າເປັນສະມາຊິກ.

ວັດຖຸປະສົງ

[ດັດແກ້]
ທຸງຂອງຊາດອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ 10 ຊາດ

ຈາກສົນທິສັນຍາໄມຕີ ແລະ ຄວາມຮ່ວມມືໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ໄດ້ມີການສະຫຼຸບແນວທາງຂອງສະມາຄົມປະຊາຊາດແຫ່ງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ໄວ້ຈຳນວນຫົກຂໍ້ ດັ່ງນີ້[14]

  1. ໃຫ້ຄວາມເຄົາລົບແກ່ເອກະລາດ ອຳນາດອະທິປະໄຕ ຄວາມເທົ່າທຽມ ບູລະນະພາບແຫ່ງດິນແດນ ແລະ ເອກະລັກ ຂອງຊາດສະມາຊິກທັງໝົດ.
  2. ລັດສະມາຊິກແຕ່ລະລັດມີສິດທິທີ່ຈະປອດຈາກການແຊກແຊງຈາກພາຍນອກ ການຮຸກຮານດິນແດນ ແລະ ການບັງຄັບຂູ່ເຂັນ.
  3. ຈະບໍ່ເຂົ້າໄປຫຍຸ້ງກ່ຽວກັບກິດຈະການພາຍໃນຂອງລັດສະມາຊິກອື່ນໆ.
  4. ຍອມຮັບໃນຄວາມແຕກຕ່າງລະຫວ່າງກັນ ຫຼື ແກ້ບັນຫາລະຫວ່າງກັນຢ່າງສັນຕິ.
  5. ປະນາມ ຫຼື ບໍ່ຍອມຮັບການຄຸກຄາມ ຫຼື ການໃຊ້ກຳລັງ.
  6. ໃຫ້ຄວາມຮ່ວມມືລະຫວ່າງກັນຢ່າງມີປະສິດທິພາບ.

ສັນຍະລັກ

[ດັດແກ້]

ສັນຍະລັກ ອາຊຽນ ຄື ຕົ້ນເຂົ້າ ສີເຫຼືອງ 10 ຕົ້ນມັດລວມກັນໄວ້ ໝາຍເຖິງປະເທດສະມາຊິກຮ່ວມກັນເພື່ອມິດຕະພາບ ແລະ ຄວາມເປັນນ້ຳໜຶ່ງໃຈດຽວກັນ ສີຟ້າ ໝາຍເຖິງ ສັນຕິພາບ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງ, ສີແດງ ໝາຍເຖິງ ຄວາມກ້າຫານ ແລະ ຄວາມກ້າວໜ້າ, ສີຂາວ ໝາຍເຖິງ ຄວາມບໍລິສຸດ, ແລະ ສີເຫຼືອງ ໝາຍເຖິງ ຄວາມຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງ.

ເບິ່ງຕື່ມ

[ດັດແກ້]

ອ້າງອີງ

[ດັດແກ້]
  1. ↑ "Ang Saligang Batas ng ASEAN" [The ASEAN Charter] (PDF) (in ຟີລິປີໂນ). Association of Southeast Asian Nations. Archived from the original (PDF) on 2018-01-10. Retrieved 10 January 2018.
  2. ↑ "Piagam Persatuan Negara Asia Tenggara" [The ASEAN Charter] (PDF) (in ມາເລ). Association of Southeast Asian Nations. Archived from the original (PDF) on 2018-01-10. Retrieved 10 January 2018.
  3. ↑ "Hiến chương của Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á" [The ASEAN Charter] (PDF) (in ຫວຽດນາມ). Association of Southeast Asian Nations. Archived from the original (PDF) on 2018-01-10. Retrieved 10 January 2018.
  4. ↑ "Piagam Perhimpunan Bangsa-Bangsa Asia Tenggara" [The ASEAN Charter] (PDF) (in ອິນໂດເນຊຽນ). Association of Southeast Asian Nations. Archived from the original (PDF) on 2017-12-15. Retrieved 10 January 2018.
  5. ↑ 5.0 5.1 Aseansec.org, ASEAN-10: Meeting the Challenges, by Termsak Chalermpalanupap, Aseansec.org, ASEAN Secretariat official website. Retrieved 27 June 2008. Cite error: Invalid <ref> tag; name "Eng" defined multiple times with different content
  6. ↑ "Secretary-General of ASEAN Le Luong Minh". ASEAN.org. ASEAN. Retrieved 9 May 2015.
  7. ↑ "Selected Basic ASEAN Indicators" (PDF). ASEAN.organisation. ASEANstats. Archived from the original (PDF) on 4 September 2015. Retrieved 9 May 2015.
  8. ↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 "World Economic Outlook Database, October 2019". IMF.org. International Monetary Fund. Archived from the original on 30 September 2020. Retrieved 4 February 2020.
  9. ↑ "Selected basic ASEAN indicators" (PDF). Archived from the original (PDF) on 20 May 2012. Retrieved 5 September 2010.
  10. ↑ EC.Europa.eu Archived 2010-04-14 at the Wayback Machine, European Union Relations with ASEAN. Retrieved 29 October 2010.
  11. ↑ "ASEAN - Overview" (in ອັງກິດ). Archived from the original on 5 November 2012.
  12. ↑ ນັບຖອຍຫຼັງສູ່ ປະຊາຄົມອາຊຽນ. (8 ສິງຫາ 2010). ໂພສທູເດ. ສືບຄົ້ນ 05-09-2010. (ໄທ)
  13. ↑ "ສູລິນ ພິດສຸວັນ" ກັບບົດບາດປະທານອາຊຽນຄົນໃໝ່
  14. ↑ ASEAN at About.com:Geography (ອັງກິດ)

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນອື່ນ

[ດັດແກ້]
ກ່ຽວກັບອາຊຽນ
ການປະຊຸມສຸດຍອດອາຊຽນ
ອົງກອນອາຊຽນ


Cite error: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found

ດຶງຂໍ້ມູນຈາກ "https://lo.wikipedia.org/w/index.php?title=ສະມາຄົມປະຊາຊາດແຫ່ງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້&oldid=105498"